De blunders van Justitieminister Ard van der Steur

15 januari 2016Leestijd: 4 minuten

Opnieuw moest Justitieminister Ard van der Steur (VVD) door het stof. In het dossier-George Maat was excuses maken het minste wat de minister kon doen. Het was niet de eerste blunder van de minister.

  • George Maat gaf vorig jaar drie presentaties over het forensische onderzoek na de MH17-ramp aan derden. De fysisch antropoloog en anatoom gaf één van die presentaties op 9 april aan studenten gezondheidswetenschappen van de Universiteit Maastricht. Omdat bij de poort slecht werd gecontroleerd, konden ook buitenstaanders de lezing bijwonen. Onder die buitenstaanders waren journalisten van RTL Nieuws die naar buiten brachten dat Maat ‘gevoelige informatie’ van slachtoffers deelde tijdens de lezing.Minister Van der Steur reageerde fel op het nieuws en noemde het optreden van Maat ‘ongepast’. De anatoom werd op non-actief gezet bij het Landelijk Team Forensische Opsporing (LTFO). Volgens het politierapport, dat lang geheim bleef, gebeurde dit in opdracht van minister Van der Steur, hoewel de minister dat nu ontkent.

Uit het oriënterend feitenonderzoek dat werd verricht, nadat Maat op non-actief was gezet, blijkt dat Maat niet de enige was die lezingen gaf. Een vakgenoot had onlangs nog een lezing gegeven aan leden van de Nederlandse Vereniging van Fysische Antropologie en ook het hoofd van het LTFO had een presentatie gehouden. Omdat Maat eerder ook zonder problemen lezingen had gehouden, ging hij er vanuit dat het dit keer ook kon. Bovendien ontbraken duidelijke protocollen en wist Maat dus niet of hij überhaupt toestemming moest vragen. Verschillende media, onder wie elsevier.nl, probeerden vervolgens dit feitenonderzoek en het uiteindelijke politierapport via de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) te bemachtigen. Dit bleek een zinloze poging, omdat vrijwel het volledige rapport met zwart was weggelakt. Uiteindelijk kreeg Maat het rapport zelf te zien enlas hij dat Van der Steur hem veel te voorbarig en onterecht op non-actief was gezet. Voor de zekerheid schreef Maat het rapport over. Van der Steur maakte uiteindelijk na vele maanden excuses aan Maat en gaf zijn ongelijk aan de Tweede Kamer toe. Voor Maat is de zaak nu afgedaan, maar de Tweede Kamer is nog niet klaar met de blunderende minister.

  • Volkert van der Graaf, de moordenaar van Pim Fortuyn, werd vorig jaar door fotograaf Ferry de Kok op de foto gezet voor de deur van zijn advocaat. De foto verscheen op de voorpagina van De Telegraaf. Justitie reageerde geschrokken en zei van niets te weten. Hierop greep advocaat Stijn Franken in. De advocaat zei dat de foto in overleg met het Openbaar Ministerie (OM) was genomen. Minister Van der Steur gaf vervolgens toe dat het ministerie een dag van tevoren was ingelicht. Maar ook dat bleek niet te kloppen. De foto bleek in scène te zijn gezet juist op initiatief van het OM om zo ‘de jacht op de eerste foto’ voor te zijn.
    Van der Graaf werd tijdens de ‘foto shoot’ zelfs bewaakt door  medewerkers van justitie. Verantwoordelijk minister Van der Steur moest door deze soap door het stof en sprak van een ‘inschattingsfout‘.
  • Minister Van der Steur was als Kamerlid actief betrokken geweest bij de afwikkeling van de Teevendeal. Samen met collega Klaas Dijkhoff, nu staatssecretaris van Justitie, stelden zij het persbericht op over de deal. Ze vonden beiden dat in het persbericht geen specifieke ontkenning moest komen van het bedrag dat Nieuwsuur had gemeld. Dat zou ‘verwarring zaaien’, vooral omdat het bewijsstuk van het overgemaakte bedrag nog niet was gevonden. Dit bleek uit 250 vragen die de Kamer had gesteld over de deal.
    Het bonnetje werd gevonden en volgens de onderzoekscommissie naar de zaak kreeg crimineel Cees Helman 4,7 miljoen gulden en strafvermindering in ruil voor informatie over collega-criminelen. Van der Steur zei eerst in een persconferentie dat hij zich ‘niet meer precies kon herinneren’ wat zijn inbreng in de zaak was geweest. Vervolgens zei hij dat hij niet zozeer mee had geholpen aan de verdediging van toenmalig minister Ivo Opstelten (VVD) en staatssecretaris Fred Teeven (VVD), maar dat hij de opgebouwde verdediging moest testen op houdbaarheid. Achteraf gaf Van der Steur zijn fout toe. ‘Ik had eerder een grens moeten trekken’.