Waarom de formatie steeds vaker buiten Den Haag is

21 januari 2024Leestijd: 2 minuten
Van links af: Mona Keijzer, Caroline van der Plas, Geert Wilders, Fleur Agema, Ronald Plasterk, Eelco Heijnen, Dilan Yeşilgöz, Pieter Omtzigt en Eddy van Hijum. Foto: Robin Utrecht/HH/ANP

Het is niet altijd Den Haag waar de nieuwe kabinetten worden gesmeed.

Opeens togen de onderhandelaars voor een nieuw kabinet in 2007 in het geheim naar het Friese Beetsterzwaag. Een dag later gevolgd door de pers. Vertel het dan maar meteen, was vanaf toen het adagium.

Informateur Herman Wijffels dacht dat het de sfeer ten goede zou komen om de onderhandelingen te voeren op Landgoed Lauswolt. En zie, vijf weken later trad Balkenende IV aan.

Meestal is Den Haag de locatie van de talloze gesprekken over de vorming van een nieuw kabinet. Vaak de Eerste of Tweede Kamer of het Catshuis, maar ook populair is het dicht bij het Binnenhof gelegen Johan de Witthuis.

Sinds dezelfde formatie van 2007 is landgoed De Zwaluwenberg in Hilversum een geliefd toevluchtsoord voor politici die tot elkaar proberen te komen. In 2017, 2021-2022 en bij de nu lopende formatie werd De Zwaluwenberg wederom het toneel voor een kabinetsformatie. Dit keer kon Nederland zien hoe de leiders van PVV, VVD, NSC en BBB zich schaarden rond een ovale tafel, met aan één kant informateur Ronald Plasterk en aan de overzijde de Twentse krentenwegge die NSC-leider Pieter Omtzigt – een dag eerder 50 geworden – had meegenomen.

Het landgoed in Hilversum is sinds 1946 in gebruik bij de inspecteur-generaal der Krijgsmacht. Binnen herinnert nog veel aan de bijna dertig jaar dat prins Bernhard (1911-2004) er in die functie hof hield.

Legendarisch is de plek waar in 1977 Dries van Agt (CDA) en Hans Wiegel (VVD) in één avond afspraken een kabinet te vormen, namelijk restaurant Le Bistroquet (nu Cottontree City by Dimitri). De getipte Haagse fotograaf Theo Meijer vereeuwigde het tafereel.

Dries van Agt (links) en Hans Wiegel bekokstoven kabinet bij Le Bistroquet. Foto: Theo Meijer/Spaarnestad Foto/ANP