Het Centraal Joods Overleg (CJO) en de Nederlandse Spoorwegen (NS) hebben vandaag, dinsdag 14 november, op het hoogste niveau gesproken over de pro-Palestijnse demonstraties op en bij Nederlandse treinstations.
Aanleiding voor het overleg tussen CJO-voorzitter Chanan Hertzberger en president-directeur Wouter Koolmees van NS was een brandbrief die het CJO de Spoorwegen maandag had gestuurd. Dat meldt het CJO aan EW. De sit-in op Schiphol van dinsdagavond blijkt te zijn aangemeld door de Internationale Socialisten.
De Spoorwegen bevestigen het overleg van dinsdag, maar willen geen toelichting geven. In de brief van maandag roept het CJO de NS op om ‘op te treden tegen de golf van anti-Israël-bezettingen die in of voor stationshallen van de Nederlandse Spoorwegen worden georganiseerd’. Het CJO noemt de demonstraties ‘intimiderend’ en ‘broedplaatsen van haat’. Het samenwerkingsverband van Joodse organisaties in Nederland wijst de Spoorwegen erop dat het krachtens de huisregels verboden is om in stations de orde te verstoren. ‘De Spoorwegen weigeren hun eigen huisregels te handhaven.’
Vervoerders zeggen niets te kunnen doen tegen pro-Palestijnse demonstraties
Het CJO zegt ‘een heel duidelijk patroon’ te zien in de pro-Palestijnse demonstraties van de laatste dagen. In Amsterdam was recent een pro-Palestijnse ‘sit-in’ in de hal van het station, en in de hal van Utrecht Centraal ook. Beide werden door de autoriteiten toegelaten. Voor vandaag, dinsdagavond, is zo’n demonstratie aangekondigd voor Schiphol Plaza. De demonstratie is aangemeld bij de gemeente Haarlemmermeer door Ewout van den Berg, coördinator van de actiegroep Internationale Socialisten.
‘Schiphol Plaza is een openbare plek waar vaker demonstraties plaatsvinden’, zegt een woordvoerder van de gemeente Haarlemmermeer. ‘De Schiphol-gezagsdriehoek [de burgemeester, het Openbaar Ministerie, de Koninklijke Marechaussee, de Politie en Schiphol] doet er alles aan om de demonstratie zo goed mogelijk te faciliteren. Uiteraard voor zover dit mogelijk is in een veiligheidsrisicogebied als Schiphol, waar ook gekeken moet worden naar zichtlijnen, mogelijkheid voor evacuatie en de vele bewegingen van trein- en vliegtuigreizigers.’
Voor komende donderdag 16 november staat een reeks ‘sit-ins’ aangekondigd voor ‘NS stations across the Netherlands’ om 18.00 uur ’s avonds, aldus een oproep van een aantal pro-Palestijnse organisaties.
Hoewel het CJO dus de Spoorwegen aanspreekt op handhaving van de eigen huisregels, verwijst zowel de NS als Schiphol naar ‘het bevoegd gezag’. ‘Het is aan gemeente, politie en Openbaar Ministerie om toe te zien op de Wet Openbare Manifestaties die demonstraties regelt. NS kan dus geen toestemming voor demonstraties geven, en deze ook niet voorkomen,’ aldus de NS in een algemene verklaring voor de media. Schiphol reageert in antwoord op vragen van EW op vergelijkbare wijze.
Stations en ook Schiphol Plaza zijn semipublieke plaatsen: openbaar toegankelijke gebieden, die evenwel worden beheerd door particuliere organisaties die beperkingen kunnen opleggen. Je mag bijvoorbeeld niet zonder toestemming politiek flyeren in de stationshal. Eerder waren er in het buitenland al vergelijkbare sit-ins in New York en Londen.
In de algemene reactie die de NS eerder al naar de media zond naar aanleiding van de sit-ins, laten de Spoorwegen doorschemeren met de acties in hun maag te zitten. ‘Het station is geen geschikte locatie voor demonstraties. Het maakt daarbij niet uit voor welk doel de demonstratie is. Een grote groep demonstranten zorgt voor hinder voor onze reizigers en brengt de doorstroom van reizigers in het station mogelijk in gevaar. Demonstraties kunnen leiden tot onveilige situaties en een onveilig gevoel bij reizigers en collega’s.’