Spektakel om agenda van de Tweede Kamer

Alsof de agenda van de Tweede Kamer niet al vol genoeg is, vragen Kamerleden wekelijks om nog meer debatten. Dat gebeurt in de zogeheten ­regeling van werkzaamheden. Daarin ­bepalen de Tweede Kamerleden hun agenda, kunnen zij speciale debatten aanvragen en andere verzoeken doen. Dat klinkt saai, maar is het niet, vinden ook kijkers van Kamerdebatten. De regeling van werkzaamheden behoort tot de drie meest bekeken debatten. Wat is er zo interessant aan en waarom lopen de emoties soms zo hoog op?

De Tweede Kamer bepaalt de eigen agenda. Alle twintig fracties praten erover mee. Meestal in de vele commissies, op dit moment ongeveer twintig. In die commissies verrichten Kamerleden eigenlijk het belangrijkste werk, zoals wetgeving. Dat gebeurt vaak onder weinig belangstelling in de vele vergaderzaaltjes van de Tweede Kamer.

Stemmen en debatteren over actuele gebeurtenissen doen Kamerleden in de plenaire zaal, waarop de schijnwerpers zijn gericht. Daarom wil vooral de oppositie hier debatten agenderen.

Agendering in de Tweede Kamer is pure politiek

Agendering is geen bureaucratische procedure, maar pure politiek. Kamerleden proberen onderwerpen waarmee ze willen scoren op de agenda te krijgen, en omgekeerd onderwerpen ervan af te houden waar ze geen profijt van hebben. Of zelfs schade door lijden, bijvoorbeeld doordat partijgenoten in de regering onder vuur komen te liggen.

Het gaat er geregeld fel aan toe in de regeling van werkzaamheden. Zo vroeg PVV-Kamerlid Fleur Agema medio juni debatten aan over wachttijden in de verpleeghuiszorg en over de mondkapjesdeals in coronatijd. In beide gevallen met minister voor Langdurige Zorg Conny Helder (VVD). Maar een Kamermeerderheid – lees: de regeringsfracties – wees de aanvragen af, tot woede van Agema.

Dit is de plek om motie van wantrouwen in te dienen

‘Voorzitter. De minister bungelt. Dit is de plek waar ik in de gelegenheid ben om in een debat een motie van wantrouwen in te dienen,’ zei de rood aanlopende Agema, die haar tijd op het spreekgestoelte rekte om politieke punten te scoren. ‘Ik vind het een wonder dat de minister voor Langdurige Zorg haar ontslag nog niet heeft ingediend.’

Zo lang mogelijk aan het woord blijven is deel van het spel, waardoor het aanvragen van een debat al op een debat begint te lijken. Dan grijpt Kamervoorzitter Vera Bergkamp in. ‘Mevrouw Agema, maar we gaan het debat nu niet voeren.’

Markuszower vraagt bijna wekelijks asieldebat aan

Het is een zin die Bergkamp wekelijks uitspreekt. Vaak vergeefs, zoals bij de felle PVV’er. ‘Deze Kamer accepteert dat er miljoenen in zakken zijn verdwenen,’ zegt Agema nog snel over de mondkapjes. Haar partijgenoot Gidi Markuszower kan er ook wat van en vraagt zo ongeveer na elk incident met asielzoekers om debatten. Bijna altijd tevergeefs, maar hij gaat stug door en pakt zijn momentjes.

Kenmerkend is de eenheid van de oppositie versus die van de regeringscoalitie van VVD, D66, CDA en ChristenUnie. Die wijst de meeste debataanvragen van de oppositie af. Wat bewijst dat de regeling van werkzaamheden pure politiek is, die emoties losmaakt. ‘U kunt dit ook aan de orde stellen in een commissie,’ is vaak het droge commentaar van regeringsfracties. In veel gevallen klopt dat.