De feiten: Nederland gaat meer gas winnen op de Noordzee
Om minder afhankelijk te worden van importgas, gaat Nederland meer gas winnen op de Noordzee. Woensdagmiddag sloten minister Sophie Hermans (VVD, Klimaat en Groene Groei) en de gassector daarover in Scheveningen een akkoord.
In het akkoord belooft het kabinet ook dat gasbedrijven makkelijker een vergunning kunnen krijgen. Nu zijn die procedures vaak erg lang, mede door hardnekkig verzet van tegenstanders van fossiele-energieprojecten.
Wie zegt wat over gaswinning op de Noordzee?
Bronnen: Rijksoverheid, HCSS, Deutsche Umwelthilfe,- Sophie Hermans, minister van Klimaat en Groene Groei: ‘In een wereld die steeds instabieler wordt, is het belangrijk dat we zelf verantwoordelijkheid nemen voor onze energievoorziening. Dit akkoord helpt ons vooruit: met minder buitenlandse afhankelijkheid, minder uitstoot én met oog voor de toekomst.’
- Volgens Jan Willem van Hoogstraten, CEO van Energie Beheer Nederland, is Noordzeegas ‘niet alleen beter voor het milieu, maar ook voor de economie’.
- Het Den Haag Centrum voor Strategische Studies concludeerde al eens: ‘Gas halen uit de Noordzee is de schoonste gaswinning ter wereld.’
- De beoogde Duitse bondskanselier Friedrich Merz zei in februari over de Nederlands-Duitse samenwerking bij gaswinning op de Noordzee: ‘We moeten niet meer overal uitstappen, want dan komt Duitsland er niet bovenop.’
- Kritiek komt onder meer van natuurorganisaties als Greenpeace en Deutsche Umwelthilfe. Die laatste organisatie sprak bij een groot nieuw gasproject van ‘een verdere stap in de richting van onnodige winning van fossiele brandstoffen op de Noordzee’.
- De Rijksoverheid ziet olie- en gaswinning op de Noordzee als een kwestie van groot nationaal belang. Hans Vijlbrief (D66) zei in 2022 in een brief namens het toenmalige kabinet: ‘Het is cruciaal om zorg te dragen voor de leveringszekerheid.’
EW’s visie: Houd rekening met ecologische gevolgen bij gaswinning op Noordzee
Door: Joppe Gloerich, redacteur KennisMet de Noordzee, het belangrijkste natuurgebied van Nederland, moet je niet lichtzinnig omspringen. Bij elk nieuw gasproject zal de ontwikkelaar – publiek of privaat – moeten aantonen dat de ecologische gevolgen te overzien zijn, dat de bruinvis- en zeehondenpopulaties er niet al te zeer onder lijden, en dat de natuur zich op termijn kan herstellen.
Zo werd gasbedrijf ONE-Dyas bij zijn onlangs in productie genomen platform NO5-A verplicht om tot in detail vast te leggen hoe het de natuur gaat compenseren. Keer op keer keek de rechter mee, om uiteindelijk definitief groen licht te geven. Te hopen valt dat aan die zorgvuldigheid niet wordt getornd, nu het kabinet bij nieuwe projecten vergunningen makkelijker wil toekennen.
Feit is dat zo ongeveer alle bij de gaswinning betrokken partijen – tegenstanders én voorstanders – toewerken naar een emissievrije toekomst. Het punt is: wat doe je in de tussentijd?
Nederland blijft voorlopig afhankelijk van gas
Nederlandse huishoudens zijn voorlopig nog afhankelijk van gas. Dat komt niet meer uit de Groningse bodem en wordt ook niet meer geïmporteerd uit Rusland. Omdat ook de handelsrelatie met de Verenigde Staten onder druk staat, is het begrijpelijk dat het kabinet zijn heil zoekt bij de eigen gasreserves. Autonomie maakt sterk.
Bij de productie van gas uit eigen bodem komt, zoals minister Hermans terecht benadrukt, bovendien veel minder methaan vrij dan bij het alternatief: schepen vol vloeibaar gas importeren. En het economische voordeel waarop EBN-baas Jan Willem van Hoogstraten doelt, zit hem in het gegeven dat 70 procent van de opbrengsten van Noordzeegas terugvloeit in de staatskas.
Zo bezien is gas uit de eigen Noordzee vooralsnog simpelweg de minst slechte optie. Zeker als de winning daarvan efficiënter, goedkoper en sneller kan.
Verdere verdieping: Wie gaat het gas winnen op de Noordzee?
In de bodem onder het Nederlandse deel van de Noordzee zit in totaal nog zo’n 100 miljard kubieke meter aardgas. Ter vergelijking: Nederlanders gebruiken gezamenlijk zo’n 40 miljard kubieke meter gas per jaar.
Het gaat om relatief kleine gasvelden, die vanwege de hoge opstartkosten lastig rendabel te krijgen zijn. Commerciële partijen zijn hierdoor huiverig geworden. Dat probleem wil het kabinet nu ondervangen door overheidsbedrijf Energie Beheer Nederland (EBN) het voortouw te laten nemen bij de ontwikkeling van de nieuwe productielocaties.
Een belangrijk voordeel schuilt in de schaalvergroting. De Nederlandse Noordzee wordt opgedeeld in acht zones, waarbinnen overheid en bedrijven gaan samenwerken om risico’s te verkleinen en kosten te besparen. Bij het vinden van geschikte locaties zal EBN mogelijk een groter deel van de kosten voor zijn rekening nemen.
Is de Noordzee minder waard dan onze heide?