Afgaand op het aantal zelfhulpboeken is focus een van de nijpendste problemen voor de westerse mens. Waarom is het zo moeilijk om je aandacht ergens bij te houden en hoe kun je daar beter in worden?
Er is niks mis met ons, zegt hoogleraar cognitieve psychologie aan de Universiteit Utrecht Stefan van der Stigchel, maar de wereld om ons heen is enorm veranderd. De hoeveelheid informatie die dagelijks op ons afkomt en via oren en ogen ons brein binnendringt, is de laatste paar decennia explosief gegroeid.
De groei van het aantal prikkels en de hoeveelheid data is niet nieuw. Toen de boekdrukkunst op grote schaal werd toegepast en meer mensen leerden lezen, zwelde de informatiestroom ook aan. Ook de opkomst van telefoon, radio en tv droegen bij aan de zwellende informatieberg. Maar sinds de opkomst van sneller, draadloos internet en mobiele apparaten, is dat proces wel in een enorme stroomversnelling gekomen. We laten we toe dat we continu blootstaan aan een enorme datatsunami.
100.000 kranten per dag
Enkele jaren geleden beschreef de Amerikaanse auteur Daniel Levitin hoe groot die informatiestroom is die we te verstouwen krijgen. Hij haalde onderzoek uit 2011 aan dat uitkwam op zo’n 100.000 woorden per dag, wat overeenkomt met 35 gigabyte aan data, wat vijf keer meer was dan in 1986. Volgens Van der Stigchel gaan die ontwikkelingen sneller dan de evolutie van het menselijk brein.
Lees het volledige artikel uit de nieuwste Elsevier Weekblad: Op zoek naar focus. Hoe houd je je hoofd erbij?
Niet al die informatie nemen we bewust op, maar zij bereikt wel het brein en wordt gefilterd op ‘belangrijk’ of ‘onbelangrijk’. Dat vergt veel van het brein en dus is het niet vreemd dat de hersenen vermoeid raken en afdwalen. Wie beter in staat is die informatie te kanaliseren en het brein te laten werken aan alleen de belangrijke taken, functioneert beter.
Focus als het nieuwe IQ
Mark Tigchelaar, eigenaar van trainingsbureau Focus Academy, noemt focus zelfs het ‘nieuwe IQ’. Het vermogen om je denkkracht gedurende langere tijd op één taak te richten, is zeker niet hetzelfde als het intelligentiequotiënt. Maar doordat het voor steeds meer mensen een opgave lijkt te worden zich te concentreren, hebben degenen die het wél kunnen een streepje voor. In die zin zou je kunnen zeggen dat het focus een minstens zo begeerde kwaliteit wordt als IQ.