Een democratie staat toe dat partijen een machtsbasis opbouwen in de vakbeweging en hun activisten inzetten waar ze groot effect verwachten. Maar de saboterende ambtenaren zouden zich moeten afvragen wat ze nu precies willen.
Bijna anderhalve eeuw geleden zetten stakende textielarbeiders in Wallonië hun looneisen kracht bij door hun klompen in het raderwerk van de weefmachines te gooien. De tandwielen raakten defect en de hele fabriek kwam tot stilstand. Het Franse woord voor klomp is sabot. Zo ontstond het woord ‘sabotage’.
Oude tijden herleven, want deze week manipuleren actievoerende politieambtenaren het incassosysteem van Justitie. Verkeersboetes tot 500 euro worden vakkundig digitaal vernietigd. Sabotage in het jaar 2015. De bonden verkneukelen zich: dit gaat het kabinet dagelijks een half miljoen euro kosten. De gevolgen voor bijvoorbeeld de verkeersveiligheid? Daar trekken de bonden zich niks van aan.
Minister Ronald Plasterk (PvdA) van Binnenlandse Zaken sloot voor bijna 700.000 personeelsleden bij Rijk, onderwijs en politie een ‘loonakkoord’, dat voorziet in een salarisverhoging van ruim 5 procent (over twee jaar), een bonus van 500 euro en een versobering van het pensioen.
CNV, Ambtenarencentrum en CMHF – ruim 220.000 leden – tekenden. Maar de kaderleden van vakcentrale FNV – 330.000 leden in deze sectoren – verwierpen het bod, omdat het ‘in strijd met de goede zeden’ zou zijn.
Wat dat laatste betreft: de overheidspensioenen worden inderdaad ietsje afgeroomd, zoals dat in het bedrijfsleven ook gebeurt.
Maar daar worden de werknemers niet verwend met 5 procent erbij én 500 euro ineens. Het aanbod van Plasterk is dus redelijk. Op grond van de deal met de drie centrales kan het Rijk in zeven overheidssectoren cao’s afsluiten.
‘Onrecht’
De FNV probeert dit via de rechter te verhinderen en noemt het akkoord ‘ondemocratisch’. Pardon? De FNV-leden zelf hebben zich er niet over kunnen uitspreken, want de vakcentrale weigerde het aan hen voor te leggen.
Dit raakt de kern. Het gaat hier niet om een arbeidsconflict, waarbij de vakbeweging een zo goed mogelijk onderhandelingsresultaat voor het personeel probeert te bereiken. Nee, het draait hier om ‘organizing’. De vakbond komt niet op voor de belangen van de mensen, maar omgekeerd: de bond gaat naar de arbeiders om ze tot actie te manen tegen ‘maatschappelijk onrecht’. Op de achtergrond spelen de belangen van de bond zelf en politieke motieven.
De FNV komt steeds meer in handen van SP-activisten. Voorzitter Ton Heerts – oud-Kamerlid voor de PvdA – is zijn greep op ’s lands grootste vakcentrale aan het verliezen. FNVvicevoorzitter Ruud Kuin roert in het conflict met het kabinet de trom. Hij is zeer actief in de SP en dik bevriend met SP’er Lilian Marijnissen, ‘organizer’ bij de FNV-ambtenaren en dochter van SP-godfather Jan Marijnissen.
Opvallend is dat de SP vooral actie voert in de publieke sector. Van socialisten zou je verwachten dat ze de staat te vriend houden en zich tegen multinationals keren. De SP ageert tegen de overheid. Want ja, nergens anders kun je nu zo effectief je klompen in de machinerie slingeren.
Het mag allemaal. Een democratie staat toe dat partijen een machtsbasis opbouwen in de vakbeweging en hun activisten inzetten waar ze groot effect verwachten. Maar die saboterende ambtenaren zouden zich moeten afvragen wat ze nu precies willen: een aardige salarisverhoging per 1 oktober óf zich voor het SP-karretje laten spannen.
Elsevier nummer 37, 12 september 2015