Kunstmest, kernenergie en plastic. In en rond de havens van Vlissingen en Terneuzen zit een industrieel cluster van topniveau. Door de energietransitie is er nog meer werk aan de winkel.
Een slank superjacht met vijf dekken heeft net een proefrondje gevaren op de Westerschelde en keert nu terug naar de werf van Damen Shipyards. Een paar kilometer verderop doen de splijtstofstaven van de kerncentrale in Borssele gestaag hun werk in het opwekken van stroom voor 1 miljoen huishoudens. Aan de andere kant van het water halen bij Yara Sluiskil drie, tientallen meters hoge installaties stikstof uit de lucht voor de productie van 3,5 miljoen ton kunstmest.
Zeeland een van belangrijkste industriële clusters van het land
‘Het is in een haven niet makkelijk om het water te zien,’ zegt Johan Bresseleers (53) van North Sea Port tijdens een tour langs de Zeeuwse havens, terwijl hij al ruim 1 kilometer lang langs de geel-blauwe opslagloodsen van familiebedrijf Verbrugge rijdt. De ene bedrijvigheid is nog niet opgehouden, of de volgende begint. De zuidwestelijke punt van Nederland is dunbevolkt, maar ook één van de vijf belangrijkste industriële clusters van het land.
De havens van Vlissingen en Terneuzen verbleken qua overslag van goederen bij die van Rotterdam – de grootste van Europa – en Antwerpen, ten oosten van diezelfde Westerschelde. Het gaat de Zeeuwse havens er dan ook niet om de grootste te zijn, maar om de meeste waarde toe te voegen, zegt Daan Schalck (59), directeur van North Sea Port, de fusie-organisatie die in 2018 ontstond toen de twee Zeeuwse havens samengingen met die van Gent.
Rijke havens
‘North Sea Port is qua toegevoegde waarde de derde van Europa, na Rotterdam en Antwerpen,’ zegt Schalck. ‘Terwijl die grootste bedreven zijn in het in- en doorvoeren van containers en andere bulkgoederen, is North Sea Port juist goed in het verrijken van de geïmporteerde goederen.’
Het belangrijkste voorbeeld daarvan is Dow in Terneuzen, dat op 440 hectare fabrieksterrein grondstoffen als nafta (de zwaarste olie) omzet in chemische producten. ‘Consumenten kennen Dow niet, maar ze gebruiken op een dag wel minstens tien van onze producten,’ zegt Anton van Beek (56), bij Dow Chemical verantwoordelijk voor West-Europa. ‘Of het nou gaat om het materiaal in je matras, smartphone of isolatiemateriaal.’ Met 3.600 medewerkers is Dow de grootste Zeeuwse werkgever.
Lange geschiedenis Zeeuwse havens
‘Vlissingen en Gent hebben een lange havengeschiedenis,’ zegt Schalck. ‘Gent al sinds de veertiende eeuw met voedsel, drank en verwarming, Vlissingen met slavernij.’ Toch stamt het recente succes uit de jaren zestig, zegt hij. Toen opende Dow een piepschuimfabriek in Terneuzen. ‘Wij zitten hier sinds 1962 en zijn de grootste investering die Dow heeft gedaan, buiten Amerika,’ zegt Van Beek.
Niet veel later werd ook de kerncentrale in Borssele gebouwd. ‘Wij zijn daar gekomen om goedkope stroom te leveren aan de industrie,’ zegt directeur Carlo Wolters (54). Nu gaat de stroom gewoon ‘het net’ op. Bedrijven in de havens zorgen voor 20.000 banen en 15.000 indirect op 387.000 Zeeuwen.
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?