Groot onrecht of mythe? May wil loonkloof man-vrouw te lijf

04 april 2018Leestijd: 4 minuten
Theresa May. foto:AFP

Het Verenigd Koninkrijk is in de ban van de gender pay gap, de vermeende loonkloof tussen man en vrouw. Premier Theresa May spreekt van groot onrecht, en wil bedrijven aanpakken als die kloof te groot is. Net als in Nederland is het maar zeer de vraag of de verschillen wel zo groot zijn als politici willen laten geloven.

‘Een groot onrecht,’ zei May over de salariscijfers die Britse bedrijven de afgelopen dagen publiceerden. Een wet verplicht bedrijven met meer dan 250 medewerkers om vóór woensdag middernacht bekend te maken of mannen er meer verdienen dan vrouwen. Zo wil de overheid bedrijven aan de schandpaal nagelen die te weinig doen aan vrouwenemancipatie op de werkvloer.

Bedrijven verplicht salarissen van beide geslachten openbaar te maken

Lees ook dit verhaal van Fleuriëtte van de Velde uit het weekblad:


Zelfde werk, zelfde salaris: meer openheid

Van de pakweg 8.900 ondernemingen die de salarissen al deelden, betaalt zo’n 78 procent meer aan mannen dan aan vrouwen, terwijl het omgekeerde slechts in 13 procent van de gevallen geldt. De resultaten zijn volgens de Britse premier ‘ongemakkelijk’, maar noodzakelijk om de gelijkheid van vrouwen te kunnen bevechten. ‘Dat is een recht, en onze hele maatschappij wordt er armer van zolang dat niet is gerealiseerd,’ tekent de Britse omroep BBC – waar de discussie over de loonkloof begon – op uit de mond van May.

Vliegmaatschappij Ryanair is met een gemiddelde gender pay gap (het verschil in loon tussen man en vrouw) van 71,8 procent een van de grootste boosdoeners. In de bouw, het bankwezen en de mijnbouw is het verschil gemiddeld het grootst, maar ook beroepsgroepen als onderwijs en communicatie staan hoog op de ongelijkheidslijst.

Kritiek: belangrijke factoren als functie en ervaring niet meegerekend

Er is in het Verenigd Koninkrijk kritiek op de meetmethode van het onderzoek: dat is enkel gebaseerd op een gemiddelde van het loon en de bonussen die mannen en vrouwen krijgen. Belangrijke factoren die een grote rol kunnen spelen, zoals functie, ervaring en opleidingsniveau, zijn niet meegerekend. Bij Ryanair is bijvoorbeeld het merendeel van de piloten man en het merendeel van de stewardessen vrouw. Omdat piloten nu eenmaal meer verdienen dan stewardessen, komt het bedrijf er logischerwijs slecht vanaf.

Op Twitter noemt het conservatieve parlementslid Daniel Hannan de discussie over de vermeende loonkloof ‘groepsdenken’. In gesprek met Labour-politica Stella Creasy, die beweert dat vrouwen 14 procent minder loon krijgen voor hetzelfde werk, noemde economisch journalist Kate Andrews de kloof dinsdag een ‘mythe’. Ze vindt de insinuaties misleidend omdat bijvoorbeeld geen rekening wordt gehouden met parttime-werk en acht de gebruikte data ‘nutteloos’ om de financiële benadeling van vrouwen aan te tonen.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Ook Nederlandse politici klagen over vermeend grote loonkloof

Ook in Nederland verwijten sommige politici bedrijven dat ze een loonkloof tussen mannen en vrouwen in stand houden. Zo schreef minister van Onderwijs en Emancipatie Ingrid van Engelshoven (D66) in november dat vrouwen ‘omgerekend vanaf vandaag gratis’ werken tot het einde van het jaar. Immers, zo redeneerde de minister, als vrouwen niet exact hetzelfde loon verdienen als mannen, wordt hun salaris onthouden. Volgens haar is er sprake van een loonkloof van ongeveer 16 procent, wat neerkomt op twee maanden per jaar.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Vorige maand dienden SP, GroenLinks, 50PLUS en PvdA een wetsvoorstel in voor ‘gelijke beloning’. ‘Het is onacceptabel dat in 2018 vrouwen nog steeds structureel minder betaald krijgen dan vrouwen,’ zei GroenLinks-Kamerlid Nevin Özütok destijds. ‘Beschamend,’ voegde Jasper van Dijk (SP) daaraan toe.

Statistisch onderzoekers: verschillen in loon voor zelfde werk ‘erg klein’

Maar er zijn genoeg vraagtekens te plaatsen bij de vermeende loonkloof. Dat deed Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Kort na de tweet van de minister zei hij dat de loonkloof tussen mannen en vrouwen voor hetzelfde werk in dezelfde sector ‘erg klein’ is. Zowel in Nederland als in veel andere landen, zei hij, verwijzend naar een onderzoek van het Britse weekblad The Economist.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Er is in Nederland inderdaad een klein verschil tussen het inkomen van mannen en vrouwen voor hetzelfde werk, berekende het CBS. Het gaat om een verschil van 5 à 7 procent. Mogelijke oorzaken: vrouwen zouden slechter onderhandelen over hun salaris. Of genoegen nemen met minder, omdat ze meestal geen kostwinner zijn. Maar het blijft gissen naar de precieze oorzaak.

Toch benadrukte directeur-generaal Tjark Tjin-A-Tsoi in november in een interview met Elsevier Weekblad dat de grote loonkloof tussen mannen en vrouwen een fabeltje is. ‘Dat is gewoon niet waar. En toch blijft dat beeld maar dooretteren alsof het wel waar is.’