Pensioensector vreest administratieve ellende door btw-uitspraak

Een pensioenfonds dat 100 euro aan pensioenpremies int bij een bedrijf ,moet daarover ook 21 procent aan btw innen, oordeelt het gerechtshof. En dat leidt tot een enorme rondpompoperatie. Want het fonds ontvangt dan btw van de werkgever, maar draagt die vervolgens weer af aan de Belastingdienst.

Rondpompoperatie zonder winnaar of verliezer

Voor het fonds is er geen voor- of nadeel. Het bedrijf betaalt weliswaar 21 euro btw extra aan het fonds, maar mag dat (in de regel) verrekenen met de btw die zij op hun beurt weer hebben ontvangen van klanten over hun diensten en producten. Kort gezegd loopt het bedrijfsleven ook niet tegen extra btw-lasten aan.

Gemeenten en provincies leveren diensten die in de regel zijn vrijgesteld van btw. Anders dan het bedrijfsleven, kunnen zij de afgedragen btw aan het pensioenfonds niet verrekenen met ontvangen btw. Maar voor deze overheidsorganen is er het zogeheten btw-compensatiefonds van de Rijksoverheid. Afgedragen btw krijgen zij via dit fonds vergoed.

Btw op pensioenpremies treft juist semi-publieke instellingen

In de zorg en het onderwijs doet de uitspraak wel pijn. De meeste semi-publieke organisaties zijn namelijk vrijgesteld van btw. Zij kunnen daarom geen btw verrekenen en kunnen evenmin aanspraak maken op het btw-compensatiefonds. Voor hen stijgen de pensioenpremies door de btw-heffing.

Maar waarom zijn de twee fondsen dan een rechtszaak begonnen? Veel fondsen hebben de administratie uitbesteed aan uitvoeringsorganisaties. Die organisaties rekenen over hun diensten btw (ook al voor de uitspraak).

Maar omdat de fondsen zelf geen btw ontvangen, kunnen ze de betaalde btw nergens mee verrekenen. Daarom wilden de fondsen over het deel van de premie dat wordt besteed aan de kosten voor administratie, btw kunnen innen.

Rechter: pensioenfondsen niet vergelijken met verzekeraars

Maar de rechter oordeelt dat de pensioenpremie ondeelbaar is: er is geen onderscheid te maken tussen het deel dat wordt besteed aan beleggingen en het deel dat opgaat aan aan administratie.

Vervolgens ging de rechter nog een stap verder. Pensioenen hebben veel weg van levensverzekeringen en daarom vallen pensioenfondsen, net als de verzekeraars, onder de btw-vrijstelling, was altijd het idee.

Maar het gerechtshof heeft nu geoordeeld dat de pensioenen van bedrijfstakpensioenfondsen toch niet vergelijkbaar zijn met verzekeringen. Dat komt door het principe van ‘geen premie, wel recht’.

Geen premie, wel recht: het verschil met verzekeren

Als bijvoorbeeld de directie van een schildersbedrijf fraudeert en geen pensioenpremie afdraagt aan het pensioenfonds voor de schilders, dan hebben de schilders van dat bedrijf toch recht op een pensioenuitkering.

Het principe van ‘geen premie, wel recht’ is er niet bij verzekeraars en daarom vallen de fondsen niet onder de btw-vrijstelling, aldus het hof. Dus moet er over geïnde pensioenpremies btw worden geheven.

Het lijkt erop dat de twee fondsen slapende honden hebben wakker gemaakt. Te hopen valt dat cassatie volgt en de Hoge Raad de uitspraak terugdraait. En anders is de politiek aan zet, want deze btw-operatie jaagt iedereen op kosten.