El Salvador trapt af met bitcoin als wettig betaalmiddel, volgen meer landen?

07 september 2021Leestijd: 3 minuten
President Nayib Bukele. Foto: ANP

Bitcoin is vanaf vandaag een wettig betaalmiddel in El Salvador. De Centraal-Amerikaanse republiek is hiermee de eerste in de wereld. De Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) uitten kritiek op het gebruik van cryptomunten als betaalmiddel. Ook veel Salvadoranen staan sceptisch tegenover het bitcoin-initiatief van hun excentrieke president Nayib Bukele (40). 

1.Hoe werkt betalen met bitcoin?

Vanaf vandaag, 7 september, zijn ondernemingen in El Salvador verplicht om bitcoin als betaalmiddel te accepteren, naast de Amerikaanse dollar. Een eigen munteenheid heeft het Centraal-Amerikaanse land al jaren niet meer. De invoering van de bitcoin als munt komt van president Nayib Bukele Ortez. Hij presenteerde het plan in juni en zijn wetsvoorstel werd kort daarna aangenomen.

Lees ook dit omslagverhaal: bitcoin toch een blijvertje?

Betalen in winkels gaat via een QR-code op smartphones. Op straat komen meer dan tweehonderd speciale bankautomaten waarmee dollars kunnen worden gewisseld voor bitcoin of andersom. Om het gebruik van bitcoin te stimuleren, kan iedere Salvadoraan een wallet, een digitale portemonnee, downloaden van de overheid met daarin ruim 25 euro aan bitcoin.

Bitcoin is een cryptomunt op basis van blockchaintechnologie. Dat betekent dat het systeem decentraal is en losstaat van het geldsysteem. Bitcoin is niet gekoppeld aan een bank en gebruikers doen transacties via hun wallets .

2. Waarom is bitcoin als betaalmiddel ingevoerd?

Het is een project van president Bukele, een echte bitcoin-adept. Hij hoopt hiermee buitenlandse investeerders aan te trekken en minder afhankelijk te worden van de Amerikaanse dollar. El Salvador heft geen belasting op bitcointransacties en serieuze crypto-investeerders krijgen een verblijfsvergunning.

Bukele wil met de invoering van bitcoin ook financiële inclusie bevorderen. Zo’n 30 procent van de 6,5 miljoen Salvadoranen leeft in armoede. Ongeveer 70 procent heeft geen bankrekening, maar velen bezitten wel een smartphone. Bitcoin kan, zonder de tussenkomst van banken, toegang tot betalingsverkeer versimpelen, denkt de president.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Ongeveer twee miljoen Salvadoranen wonen en werken in het buitenland, vooral in de Verenigde Staten. Ze sturen een deel van hun salaris naar achtergebleven familie. Dat is jaarlijks zo’n 20 procent van het bruto binnenlands product van El Salvador. Met de lage transactiekosten die voor bitcoin gelden, kunnen er honderden miljoenen worden bespaard, is de gedachte. Bovendien gaat geld overmaken naar een wallet veel sneller dan via een bankoverschrijving.

3. Een goed plan dus?

De Wereldbank en het IMF zeggen dat El Salvador grote risico’s neemt en waarschuwen voor het gebruik van bitcoin als wettig betaalmiddel. De bitcoinkoers is enorm volatiel. Door de prijsschommelingen ontbreekt stabiliteit en kan geld snel verdampen. Dat geldt ook voor de staatskas, die zich steeds meer vult met bitcoin, want Salvadoranen mogen ook belasting betalen met de cryptomunt. Ook zijn er zorgen over het energieverbruik. Het gaat dan over mining, het digitaal delven van bitcoin door het oplossen van computerberekeningen.

Uit een opinieonderzoek in El Salvador komt naar voren dat 68 procent van de ondervraagden bitcoin niet wil gebruiken als betaalmiddel. Slechts een kleine 5 procent zegt  te weten wat bitcoin is en hoe het werkt. In de hoofdstad San Salvador gingen mensen de straat op om te protesteren tegen de invoering van bitcoin als betaalmiddel en tegen de president.

4. Zullen meer landen volgen?

Zo ver als El Salvador gaan andere landen voorlopig niet. Maar politici in Argentinië, Paraguay, Brazilië en Panama lieten op sociale media weten enthousiast te zijn toen El Salvador zijn bitcoinplannen aankondigde.

In meer Latijns-Amerikaanse landen is er  belangstelling voor cryptovaluta. Gebruikers proberen zich met cryptomunten zoals bitcoin te wapenen tegen de waardedaling van de eigen munt. Aangezien er maximaal 21 miljoen bitcoin kan worden gedolven, behoudt de cryptomunt wegens schaarste wel zijn waarde, zeggen aanhangers.

Maar ook westerse landen en centrale banken experimenteren met digitale munten. Het gaat dan vooral om stablecoins –digitale munten gekoppeld aan de koers van bijvoorbeeld de euro of de dollar– of Central Bank Digital Currency, digitale valuta van de centrale bank. Bijvoorbeeld de digitale euro.