De Turkse president Recep Tayyip Erdogan schrijft nieuwe presidents- en parlementsverkiezingen uit. Die zullen plaatshebben op zeer korte termijn. Dat heeft de Turkse president besloten na een ontmoeting met Devlet Bahçeli, de leider van de nationalistische MHP-partij.
Op 24 juni worden de verkiezingen gehouden. Dat meldt de Turkse krant Hurriyet. Naar verwachting grijpt Erdogan de presidentsverkiezingen aan om zijn grip op het land extra te vergroten. De presidentsverkiezingen stonden in eerste instantie gepland voor november 2019. Volgens Erdogan zijn nieuwe verkiezingen van belang vanwege de roerige situatie in Irak en Syrië. Afgelopen maanden bezette het Turkse leger het gebied rond het Syrische plaatsje Afrin.
Consequentie: grondwetswijzigingen (meer macht voor president) kunnen sneller worden ingevoerd https://t.co/6apiPI3kBL
— Elif Isitman (@EIsitman) April 18, 2018
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Vorig jaar hield Turkije een referendum over een grondwetswijziging, die de president verstrekkende bevoegdheden geeft. De wijziging van de Grondwet gaat pas in als er nieuwe verkiezingen zijn geweest. Daarvoor acht Erdogan nu de tijd rijp. Volgens de Turkse president is het huidige constitutionele systeem verouderd.
Turken moeten zich schamen voor barbarij in Afrin, schrijft Afshin Ellian
Nieuwe Grondwet gaat van kracht: wat betekent dat?
Met de grondwetswijziging zou een presidentieel systeem worden ingevoerd, waarbij alle uitvoerende macht bij de president komt te liggen. In het huidige stelsel leidt de premier de regering en is de functie van president slechts een ceremoniële.
Door de hervorming kan Erdogan per decreet regeren. Daarnaast wordt zijn invloed op benoemingen binnen de rechterlijke macht vergroot, wordt de functie van premier afgeschaft en komt er een vicepresident voor in de plaats. De president kan ministers en andere hoge bewindslieden benoemen en de noodtoestand uitroepen. Het parlement kan de president wel afzetten, maar om dat proces te kunnen beginnen, is een tweederde meerderheid in het parlement nodig.
Het aantal termijnen voor de president blijft twee, net als in de huidige situatie. Maar de telling begint pas wanneer de Grondwet ingaat. In theorie betekent dit dat Erdogan, als hij de verkiezingen van juni wint, tot 2028 kan aanblijven als president.
Voorstanders en tegenstanders
Volgens Erdogan brengt de nieuwe Grondwet stabiliteit, en tijdens de campagne voor de Grondwet vergeleek hij die met het Amerikaanse presidentiële systeem. Besluitvorming zou sneller gaan, omdat er geen conflicten meer ontstaan tussen de president en de premier, zo is de redenering van voorstanders.
De mislukte staatsgreep in juli 2016 was de indirecte aanleiding voor het voorstel voor de grondwetswijziging. Dat voorstel werd in januari 2017 door het parlement aangenomen. Sinds de mislukte staatsgreep door het leger is de noodtoestand van kracht in Turkije. Dinsdag werd de noodtoestand voor de zevende keer verlengd.
Waarom Turkije goede zaken doet in Syrië, schrijft Arend Jan Boekestijn