De zittende Conservatieve premier Theresa May verliest de absolute meerderheid in het Britse parlement. Wel blijft ze de grootste, en dus vóór Labour-leider Jeremy Corbyn.
Nu de stemmen in bijna alle kiesdistricten zijn geteld, blijkt dat May niet boven de magische grens van 325 zetels uitkomt. Mays Conservatieve partij blijft de grootste, maar komt zetels tekort voor een absolute meerderheid.
Labour stond bij de exitpoll van BBC, ITV en Sky op 266 zetels. Dat betekent dat de sociaal-democratische partij van de omstreden Jeremy Corbyn flink heeft gewonnen, omdat de partij eerder op 232 zetels stond.
Lees verder – na verkiezingen is positie van May onzeker: ’50 procent kans dat ze opstapt’
Flinke dreun voor Conservatieven
Duidelijk is dat May niet het resultaat heeft geboekt dat ze voor ogen had bij het uitschrijven van de vervroegde stembusgang. Ze zal, als dit de definitieve uitslag blijkt, op zoek moeten naar een coalitiepartner.
De Britten hadden in 1929, 1974 en 2010 ook een zogeheten hung parliament. Zeven jaar geleden leidde dat tot een voor de Britten uniek coalitiekabinet, van Conservatieven en Liberal Democrats.
In het Conservatieve kamp zal dit als een flinke dreun aankomen. Over het lot van May wordt dan ook al volop gespeculeerd. Een deel van de Conservatieve parlementariërs zegt dat het ‘niet zo kan zijn’ dat May aanblijft als leider van de Tories. Anderen zeggen dat de Conservatieve partij haar nodig heeft, en dat er geen twijfel mag ontstaan over haar leiderschapspositie.
May kwam niet goed uit de verf
In de peilingen – voor wat ze waard zijn, want in de aanloop naar de Brexit en de verkiezingen in 2015 bleken die het niet bij het rechte eind te hebben – was de opmars van Corbyn de laatste tijd goed zichtbaar.
May kwam tijdens de campagne niet goed uit de verf, onder meer omdat ze het rechtstreekse debat met Labour-leider Corbyn schuwde. Daarnaast blunderde haar Conservatieve partij met de lancering van het partijprogramma, waarvan later een herziene versie moest worden gepubliceerd.
De afgelopen twee dagen kwamen er echter nieuwe polls naar buiten waaruit bleek dat de zittende premier May haar voorsprong vergrootte.
7 weken geleden stond May op meerderheid van 100, zelfs 150 zetels. Waarmee bevestigd:,Week is lange tijd in Br politiek.
— Lia van Bekhoven (@LiavanBekhoven) June 8, 2017
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Ze hoopte met het uitschrijven van de vervroegde verkiezingen een stevig mandaat te krijgen van de Britse kiezer voor de Brexit-onderhandelingen met de Europese Unie. Vooraf werd de Brexit-kwestie als het belangrijkste verkiezingsthema gezien, maar de islamitische terreuraanslagen in Manchester en Londen overschaduwden de campagnes. Labour zette bovendien in op onderwerpen als de zorg en inkomensgelijkheid.
Mogelijke coalitiepartner: DUP
Als demissionair premier en leider van de grootste partij is May nu aan zet. Conservatieven eisten vrijdagochtend vroeg al dat zij mogen beginnen met het vormen van een coalitie. In 2010 gingen de Conservatieven in zee met de Liberal Democrats, maar dat bleek dramatisch voor de middenpartij, die in 2015 een enorm verlies leed.
Ian Duncan Smith, voormalig staatssecretaris van Arbeid en Pensioenen en oud-partijleider van de Conservatieven, opperde op Sky News een coalitie met de DUP, een Noord-Ierse unionistische partij. Hoewel de Conservatieven vaak op één lijn zitten met de Democratische Unionistische Partij, zijn er ook veel tegenstellingen.
Zo ziet oud-premier David Cameron de invoering van het homohuwelijk als paradepaardje van de moderne, liberale Tories. De DUP is juist fel tegen het homohuwelijk. Noord-Ierland is ook het enige constituerende land in het Verenigd Koninkrijk waar het homohuwelijk niet is ingevoerd.