Volgens de Turkse president Recep Tayyip Erdogan is het nog niet duidelijk hoeveel mensen binnen het leger precies aan de mislukte coup hebben deelgenomen. Wel weet hij dat het door ‘slechts een klein deel van het leger’ werd gesteund.
De Turkse regering last een noodtoestand van drie maanden in om de beweging van de islamitische geestelijke Fethullah Gulen binnen Turkije ‘aan te pakken’. Hij zei op voorhand dat Europese landen hier geen kritiek op mogen hebben.
Erdogan is president en opperbevelhebber
In Ankara kwam woensdagmiddag voor het eerst sinds de couppoging van vrijdag de Nationale Veiligheidsraad bijeen. Daarin zitten naast de president, enkele minister en hoge militairen. Na afloop zei Erdogan onder meer dat hij zal functioneren als president én als opperbevelhebber van het leger om op die manier ‘ het virus’ uit de militaire rangen te verwijderen. Hij roept de bevolking op om te blijven demonstreren.
‘Het is duidelijk dat het om een minderheid van de strijdkrachten gaat. Deze terroristische organisatie wilde dat een minderheid de meerderheid zijn wil zou opleggen,’ zei Erdogan eerder op woensdagavond in een exclusief interview met de Arabische tv-zender Al Jazeera.
Tot nu toe heeft Erdogan voornamelijk de schuld in de schoenen van de prediker Gulen geschoven. De voormalige vriend van Erdogan leeft al sinds eind jaren ’90 in ballingschap in de Amerikaanse staat Pennsylvania. Hijzelf ontkent iets met de mislukte staatsgreep te maken te hebben gehad. Gulen zou volgens Erdogan de ‘mastermind’ achter de coup zijn.
Turkije wil dat de Verenigde State Gulen uitleveren. De Amerikanen hebben gezegd eerst bewijs te willen hebben voor strafbare feiten die hij zou hebben gepleegd.
Zuivering zet door
In de zuivering door de Turkse regering, loopt het aantal arrestaties en ontslagen steeds verder op.
7.500 militairen, onder wie 85 generaals en admiraals, zijn opgepakt en zitten vast. Zij worden ervan verdacht bij de putsch betrokken te zijn geweest. Ook de rechtspraak heeft het zwaar te verduren, nu Ankara heeft besloten zeker 1.481 rechters op non-actief te zetten. Vooral het onderwijs wordt flink getroffen. 1.577 decanen (leidinggevenden) van universiteiten en andere onderwijsinstellingen moeten het veld ruimen en 15.200 ambtenaren op het ministerie van Onderwijs zijn ontslagen.
De Turkse regering blokkeerde woensdagavond bovendien de toegang tot het klokkenluidersplatform Wikileaks, nadat het meer dan 300.000 interne mails publiceerde van Erdogans AK-partij.
Amerikanen mogen Incirlik blijven gebruiken
In het interview zegt Erdogan wel dat het Amerikaanse besluit daarover niet gekoppeld wordt aan het gebruik van het Amerikaanse leger van de luchtbasis Incirlik vlakbij Adana, in het zuiden van Turkije.. ‘We zijn strategische partners, het gaat niet om emoties maar om belangen,’ aldus Erdogan. De luchtbasis zit al een viertal dagen zonder stroom, iets wat volgens de Amerikanen niets te maken heeft met Gulens verblijf in Pennsylvania en de weigering om hem uit te leveren.
Volgens Erdogan komt er op korte termijn meer informatie vrij over de aangehouden mensen en de coup. Hij verwacht dat er nog meer ontslagen en arrestaties zullen volgen. Op de vraag of hij een autoritaire leider is, antwoordt hij ontkennend. Turkije blijft volgens hem ondanks alle harde maatregelen een parlementaire democratie: ‘Dat systeem laten we niet los’.
Daarnaast is de Turkse president ervan overtuigd dat een aantal vreemde landen de coup steunt, al wil hij niet kwijt wie hij dan precies verdenkt.