Hoe draagvlak om politieke vluchtelingen op te nemen erodeert

03 januari 2015Leestijd: 3 minuten
'EPA'

De demonstranten van Pegida stellen zich over het algemeen gematigd op. Je hoeft geen visionair te zijn om in te zien dat het afserveren van Pegida als neonazi’s het rechtspopulisme alleen maar zal doen groeien.

De Duitse organisatie Pegida (Patriottische Europeanen tegen de islamisering van het avondland) houdt elke maandag in Dresden demonstraties tegen ongebreidelde immigratie. De overtrokken reacties van Duitse politici hierop lijken sterk op de wijze waarop Nederlandse politici reageerden op Pim Fortuyn.

Diens opvatting dat religiekritiek volgens sommigen in strijd is met artikel 1 van de Grondwet, het anti-discriminatiebeginsel, veroorzaakte tumult. Voor D66-fractievoorzitter Thom de Graaf was het aanleiding om Anne Frank te adviseren haar achterkamertje alvast voor onderduik gereed te maken.

In Duitsland gebeurt nu hetzelfde. Sociaal-democraat Ralf Jäger, minister van Binnenlandse Zaken van de deelstaat Noordrijn-Westfalen, bestempelde de demonstranten als ‘nazi’s in krijtstreep’. Zijn partijgenoot Heiko Maas, de federale minister van Justitie, noemt het bestaan van Pegida een ‘schande voor Duitsland’ en meent dat de demonstranten worden verteerd door ressentimenten.

De opponenten van Pegida verwijten de organisatie dezelfde slogan – Wir sind das Volk (wij zijn het volk) – te gebruiken als de vrijheidslievende Oost-Duitsers die er in 1989 de Berlijnse Muur mee wisten te slechten.

Vluchtelingen

Wat zijn de feiten? Gebukt als het gaat onder zijn historie heeft Duitsland gekozen voor een ruimhartig vreemdelingenbeleid in Europa. Een kwart van de vluchtelingen die in Europa asiel aanvragen, doen dat in Duitsland. Frankrijk neemt 20 procent voor zijn rekening, Zweden 13.

Pas dan volgen het Verenigd Koninkrijk en België. In 2013 nam Duitsland 127.000 immigranten op, dit jaar worden er 200.000 verwacht. Van de Duitse bevolking is 12 procent immigrant.

Oost-Duitsland bleef door de Muur vrij van immigratie, terwijl de voormalige West-Duitse steden veel immigranten opnamen. Om deze reden is in Saksen, de deelstaat waarvan Dresden de hoofdstad is, slechts 2 procent van de bevolking van buitenlandse origine. Kennelijk zien de inwoners van Saksen de deelstaten waar het percentage immigranten veel hoger is als een afschrikwekkend voorbeeld.

Hooligans

De demonstranten van Pegida stellen zich over het algemeen gematigd op. Zij wijzen religieus fanatisme af dat leidt tot uitsluiting van homo’s, joden, andersgelovigen en ongelovigen.

De organisatie kan dus niet worden vergeleken met de voetbalhooligans en ex-nazi’s in Keulen die met hun beweging HoGeSa (Hooligans gegen Salafisten) geregeld slaags raken met de politie.

De leider van Pegida, Lutz Bachmann, zegt dat hij politieke vluchtelingen wil blijven opnemen, maar dat hij bezwaren heeft tegen economische migranten. Hij is geïnteresseerd in het Canadese en Zwitserse systeem waarin vooral geschoolde immigranten een visum krijgen. Bachmann begrijpt heel goed dat een vergrijzend Duitsland immigranten behoeft. Hij benadrukt ook het belang van integratie – immigranten die de Duitse taal niet leren, hebben immers geen enkele kans op de arbeidsmarkt.

Identiteit

Je hoeft geen visionair te zijn om in te zien dat het afserveren van Pegida als neonazi’s het rechtspopulisme alleen maar zal doen groeien. De vraag rijst dan ook waarom vooral links in Duitsland dit niet begrijpt.

In de eerste plaats speelt de zwarte Duitse geschiedenis een rol. Duitsers vertrouwen zichzelf niet omdat zij in het verleden zo vreselijk zijn ontspoord. De vorming van een Duitse nationale identiteit is dan ook intrinsiek problematisch. Hoe kunnen immigranten überhaupt deel uitmaken van een nationale identiteit als de Duitsers dat zelf al lastig vinden?

Deze zelfhaat verklaart ook het cultuurrelativisme van links. Aangezien vooral de schaduwzijden van de Duitse geschiedenis worden benadrukt, meent links het recht te ontberen om die van andere culturen te kritiseren.

Links, dat altijd bereid was de barricades op te gaan voor rechten van vrouwen en homo’s, sluit daarom de ogen voor discriminatoire praktijken in andere culturen. Afvalligen in moslimkring die worden bedreigd, voelen zich verraden door progressief Duitsland.

Het gevolg van deze houding is dat het draagvlak om politieke vluchtelingen op te nemen, erodeert. Het is te hopen dat de SPD en de Groenen snel de noodzaak inzien dat alle immigranten rechtsstatelijke waarden gaan omarmen. Want een rijk maar vergrijzend land als Duitsland is in toenemende mate afhankelijk van immigratie.