Over de bloemetjes en bijtjes

In het voorjaar bestuiven de gewassen elkaar. Met de hulp van wind en water maar ook van de bij. De bij vliegt als een handelsreiziger van de ene naar de andere bloem. Kunnen we eigenlijk wel zonder hem?

Bestuiven gebeurt door wind, water of dieren en insecten. Bij de bestuiving verplaatsen stuifmeelkorrels zich van de meeldraad van de ene bloem naar de stamper van de andere bloem. Zo kan het stuifmeel ontkiemen op de bloem en raakt de eicel bevrucht. In het geval van bestuiving door insecten is er sprake van entomogamie. Het stuifmeel van ‘insectenbloemen’ blijft makkelijk kleven aan de haren van insecten zoals bijen, hommels en vlinders. Driekwart van de groenten en fruit die we eten, wordt op deze manier bevrucht. Van de wilde planten is dat zelfs 90 procent.');

Bijen zijn levensbelangrijk

Uit onderzoek van de Franse onderzoeksinstituten INRA en CNRS blijkt dat maar liefst 35 procent van de wereldproductie van voedingsmiddelen afhankelijk is van bijen. De sympathieke honingbij wordt beschouwd als de belangrijkste bestuiver. Onder meer de bloemvastigheid – de gewoonte om zich tot één soort te beperken – van deze bijen maakt de diertjes zo geschikt.

Bijen zijn essentieel voor de biodiversiteit

Zonder deze vliegende vervoerders zouden een heleboel gewassen niet op natuurlijke wijze kunnen groeien. Fruitbomen die niet worden bevrucht laten hun bloesem vallen. Pruimen, kersen, citroenen, peren, meloenen én appels zijn afhankelijk van bijen. Daarnaast zijn de diertjes essentieel voor de biodiversiteit. Bijen zorgen namelijk voor een grotere variatie aan vruchten en zaden, die vervolgens weer een belangrijke voedselbron zijn voor vogels en knaagdieren.

In actie tegen uitsterving

Helaas wordt de wilde bij met uitsterven bedreigd. Het nuttige diertje krijgt het zwaar te verduren door de Varroa-mijt, een parasiet die hele kolonies bedreigt. Bijen vinden ook steeds minder bloeiende bloemen door verstedelijking en asfalt.

Gelukkig wordt het belang van de bijen wel erkend. Gemeentes houden meer rekening met insecten bij de keuze van aanplant. Langs snelwegen verschijnen bloeiende bermen, die bewust niet worden gemaaid.

Ingevlogen bijen

Op veel landbouwgronden zijn er in het voorjaar bijenkasten te zien. Telers huren bijenhouders in om hun bijenvolken een tijdje over hun grond te laten vliegen. Ook de appelkwekers van Pink Lady® zorgen voor aanvoer van bijen in hun boomgaard tijdens de bloeitijd. Bij appelboomgaarden geldt de aanbeveling om ongeveer twee bijenvolken per hectare te plaatsen. Gemiddeld moet moet ongeveer 5 procent van de bloemen van een appelboom een vrucht opleveren. Een hogere vruchtdichtheid zou leiden tot kleinere appels. Ook de positie van bijenkasten is van groot belang. De kasten worden zo geplaatst dat ze in de ochtend de eerste zonnestralen kunnen opvangen om de bijen wakker te maken.

5 procent van de bloemen van een appelboom moet een vrucht opleveren

Daarnaast houden de kwekers van Pink Lady® heggen in stand. Robert Cecchetti, teler voor Pink Lady® in Mudaison, vertelt: “Aan de rand van de boomgaard laten we de bestaande heggen staan om zo de omringende biodiversiteit te verhogen en natuurlijke bestuiving te stimuleren.”

Het Bee Pink project

Pink Lady® is in samenwerking met imkers en agrarische deskundigen het project Bee Pink gestart. Het project heeft als doel om met een trainingsprogramma voor de appelproducenten fruitteeltmethoden te bevorderen die bijdragen aan de bescherming van bijen.

Deze cursus omvat ontmoetingsdagen met imkers en een handleiding met technische adviezen, een overzicht van de voorschriften en praktische tips. Er wordt bijvoorbeeld gewezen op het belang van voldoende water in de buurt van boomgaarden en het behoud van braakliggende terreinen en afdoende voedsel voor de bijen.

Wat als het toch mis gaat?

Het is duidelijk dat de natuurlijke hulp van bijen bijzonder welkom is. Maar wat als de bij tóch ooit zal verdwijnen? In de Chinese provincie Sichuan is daar een voorproefje van te zien. De bijenvolken stierven daar volledig uit na intensief gebruik van pesticiden. De fruitbomen worden voortaan handmatig door mensen bestoven.

De Chinese fruittelers gebruiken tandenborstels om stuifmeel van de bloemen te halen. Kippenveren die aan bamboestokken zijn bevestigd, dienen om het stuifmeel vervolgens op de andere bloemen te verstuiven. Een uitermate tijdrovend en kostbaar proces. Bovendien zorgt de massale uittocht van jonge mensen naar de grote stad voor een tekort aan mankracht.

Hopelijk komt het niet zover als in Sichuan. Er zijn genoeg redenen om de bij te beschermen. Naast de maatregelen die tuinders en landbouwers nemen, kun je ook zelf wat doen. Plant je tuin vol met bloemen waar bijen van houden. Denk aan dille, kaasjeskruid, klaprozen of zonnebloemen. Heb je een balkon? Kies dan voor grasklokjes, wilde reseda en ezelsoor. Hang ook een bijenhotel op. Alle beetjes helpen. Zo kunnen we blijven genieten van heerlijk fruit én van de aanblik van zoemende bijtjes, die de natuur zo’n grote dienst bewijzen.

Dit is een partnerpagina. De redactie van EW is niet verantwoordelijk voor de inhoud.
Pink Lady®, zoveel meer dan een appel

Appels met appels vergelijken

Wat maakt een appel perfect? Het antwoord daarop is voor iedereen anders. Rond, groot, klein: smaken verschillen nu eenmaal. En daar komt bij dat zelfs een imperfecte appel nog van pas kan komen. In 1973 kruiste de Australische onderzoeker John Cripps een Golden Delicious en een Lady Williams. Het resultaat was de Pink Lady®. Deze […]

Lees verder
Pink Lady®, zoveel meer dan een appel

Een appeltje voor het milieu

De Europese Unie (EU) heeft milieudoelstellingen geformuleerd voor de nabije toekomst. De fruitteeltsector kan daaraan bijdragen. Bijvoorbeeld door niet meer energie verbruiken dan nodig is en door te zorgen voor biodiversiteit in de natuur. Biodiversiteit en een duurzaam middelenverbruik kunnen ook worden toegepast in de productie van appels. Zo zijn bij Pink Lady® de telers […]

Lees verder
Pink Lady®, zoveel meer dan een appel

De vrienden van de appel

In een gezonde boomgaard barst het van de vleermuizen, mezen en lieveheersbeestjes. Dit zijn welkome gasten voor de appelteler, omdat zij schadelijke insecten eten. Dankzij hun hulp blijft de biodiversiteit in de boomgaard behouden en worden de appels op milieuvriendelijke wijze geteeld. Biodiversiteit in de boomgaard is van groot belang voor de natuurlijke bestrijding van […]

Lees verder
Pink Lady®, zoveel meer dan een appel

‘Terroir’: het geheim van een goede appel

Wijnliefhebbers zijn bekend met het Franse begrip ‘terroir’: de invloed van grond, ligging en klimaat op de druif. Kenners beweren zelfs het verschil te proeven tussen wijn van de noordelijke helling of die van het zuiden op dezelfde wijngaard. Minder bekend is dat het terroir óók een rol speelt in de smaakontwikkeling van appels. De […]

Lees verder
Pink Lady®, zoveel meer dan een appel

Van de boom naar de winkel

Aan het moment dat je in een appel bijt, gaat een lange weg vooraf. Bij Pink Lady® duurt het alleen al zeven maanden voordat de appels geoogst mogen worden. Pas na een handmatige oogst en een strenge selectie komen de appels in de supermarkt terecht. Elke appeloogst begint met de aanplant van de appelbomen. De […]

Lees verder