Het is al lange tijd warm en droog in Nederland. Er is sprake van een neerslagtekort en de wateraanvoer in de rivieren wordt door Rijkswaterstaat ‘uitzonderlijk laag’ genoemd. Inmiddels geldt zelfs officieel een feitelijk watertekort. Israël kent een zeer droog klimaat, maar heeft geen last van zo’n tekort. De Israëlische ambassadeur Modi Ephraim over de lessen die Nederland van Israël kan leren.
Modi Ephraim (1965) is sinds februari 2022 ambassadeur van Israël in Nederland.
Het zal u niet verbazen dat Israël vroeger kampte met enorme droogte en watertekorten . Het zal u misschien wel verbazen dat het land dat voor de helft uit woestijn bestaat, dit probleem heeft weten op te lossen. Sterker nog, Israël produceert nu 20 procent meer water dan dat het nodig heeft.
Vanaf de onafhankelijkheid van de moderne staat Israël in 1948, zag men in dat om water voor burgers en boeren te garanderen, er creatief gedacht moest worden. In 1964 werd de National Water Carrier voltooid, een ambitieus project om water uit het noordelijke Meer van Galilea naar regionale waternetwerken in Midden- en Zuid-Israël te pompen.
Efficiënte waterverdeling door druppelirrigatie en recycling
Het werd echter al snel duidelijk dat dit niet genoeg zou zijn om voldoende in de behoefte aan water te voorzien. In Israël – niet voor niets bekend als de innovatieve start-up nation – werd vervolgens druppelirrigatie ontwikkeld, waarmee water veel efficiënter wordt verdeeld. Niet minder dan 75 procent van de gewassen in Israël wordt op deze wijze bewaterd.
Lees ook dit commentaar van Carla Joosten: Harde waarheid: droogte eist extra ruimte in vol land
Een andere wijze waarop Israël watertekorten tegengaat, is het recyclen van afvalwater. Het water dat door onze gootstenen, douches en toiletten wordt gespoeld, is niet afhankelijk van klimaatschommelingen of seizoensgebonden weerpatronen, maar eerder van bevolkingsgroei en levensstandaarden. Door middel van tertiaire behandelingsprocessen wordt het afvalwater gezuiverd tot bijna drinkwaterniveau, en wordt het vervolgens gebruikt voor irrigatie. 90 procent van het afvalwater wordt hergebruikt in de landbouw, waardoor meer vers drinkwater overblijft voor hen die het nodig hebben.
De dorstige landbouwgronden in Israël worden ook bewaterd met wat van oorsprong regenwater is. Door middel van biofilters in reservoirs waarin de regen wordt opgevangen, werd nog een bron voor water geopend.
Ontzilting: oplossing voor Israël én voor Nederland
De droogtes in de jaren negentig leerden Israël echter dat dit allemaal niet genoeg was. Hierop richtten de ogen zich op het zoute water van de Middellandse Zee. Aan de kust zijn sindsdien vijf ontziltingsinstallaties gebouwd, en er zijn er nog twee in ontwikkeling. Zodra alle zeven installaties in gebruik zijn, zal 90 procent van al het water dat in Israël wordt gebruikt, afkomstig zijn uit de zee.
Het bouwen van ontziltingsinstallaties zou de ideale oplossing voor Nederland kunnen zijn. Net als in Israël is er geen tekort aan zeewater. Bovendien is ontzilting van groot belang, daar de Nederlandse bodem als gevolg van de droogte zouter wordt.
Meer over de Nederlandse watervoorzieningen: Sleutelen aan de nationale kraan van Nederland
Critici beweren dat ontzilting voor Nederland niet haalbaar zou zijn, doordat hiervoor niet genoeg energie voorhanden zou zijn. Los van het watertekort staan we echter al voor de enorme uitdaging van de energietransitie: de overstap van een fossiele naar een duurzame toekomst. De enorme kansen die ontzilting biedt, zijn een aanjager om de nodige stappen te zetten om de toekomst van energie veilig te stellen.
Nederland staat er niet alleen voor. Als ambassadeur heb ik er alle vertrouwen in dat uit de uitstekende bilaterale betrekkingen met Israël prachtige oplossingen zullen voortbloeien, die als voorbeeld voor de rest van wereld zullen dienen.