Ruim een miljoen basisschoolleerlingen doen vrijdag 22 april mee aan de Koningsspelen. Met een Nederlandse driekleur op de wangetjes en oranje kroontjes wordt met sport en spel plezier gemaakt. Dit is Nederland op zijn best, schrijft Jelte Wiersma.
Nationale feestdagen zijn in de meeste landen geforceerde en treurige vertoningen. De 14de juli in Frankrijk wordt gedomineerd door een militair defilé, dat vooral toont hoezeer de macht van het land tanende is. De bestorming van de Bastille op 14 juli 1789 is voor veel Fransen eerder reden tot rouw. Met de bestorming begon de Franse revolutie, die tot op de dag van vandaag zijn splijtende sporen in het land nalaat.
Sobibor begon in het Vondelpark: bestel dit boek met toespraken van koning Willem-Alexander in onze webshop
Belgen vieren dat zij in 1830 Franse vazal werden
In Duitsland wordt op 3 oktober (Dag van de Duitse eenheid) alleen door notabelen naar muziek en toespraken geluisterd. Vele West- en Oost-Duitsers zijn allerminst blij met de vereniging. Duitse eenheid leidt immers meestal tot ellende – voor Europa maar vooral voor de Duitsers zelf. België houdt op 21 juli (eedaflegging eerste Koning) een mini-defilé met politie- en brandweerauto’s. Als nep-Fransen vieren zij formeel dat zij in 1830 een Franse vazal werden. Dat viert dan ook nauwelijks iemand.
Al deze feestdagen zijn omstreden, de bevolking loopt er niet echt warm voor en ze doen altijd stijf en gekunsteld aan.
Hoe anders is dat in Nederland. Koningsdag is al jaren een weinig omstreden volksfeest. De geschiedenis telt even niet, huidskleur of religie evenmin. Voor even zijn we één. Omlijst door het frisse rood-wit-blauw en vrolijke oranje is het een wereldberoemd feest. Buitenlanders komen speciaal naar Nederland om dat eens mee te maken. En doen letterlijk mee door zich in het oranje te hullen. De volksvreugde tijdens Koningsdag werkt aanstekelijk en vele immigranten participeren spontaan ook. Geen land heeft een mooiere nationale feestdag.
Bij de Koningsspelen is ieder kind even koning(in)
Een mooie aanvulling sinds 2013, het jaar dat Willem-Alexander werd ingehuldigd als Koning, zijn de Koningsspelen. De Koning is dol op sport en op initiatief van oud-tennisser Richard Krajicek en diens Foundation en met hulp van de Johan Cruyff Foundation is deze dag toegevoegd. Elke vrijdag voor Koningsdag gaan alle basisschoolleerlingen – ruim een miljoen – samen ontbijten, en daarna buiten sporten en spelen. De pret en verwondering in de ogen van de kinderen zijn prachtig om te zien. Met de Nederlandse vlag op de wangetjes en een kroontje op het hoofd wordt plezier gemaakt. Iedereen is even koning(in).
Frank en vrij sportende en spelende kinderen
Dit is Nederland op zijn best. In geen land ter wereld zijn kinderen gelukkiger, aldus de Verenigde Naties. En wie naar de Koningsspelen kijkt, snapt waarom. Alles is perfect georganiseerd, maar daarbinnen is veel ruimte voor het individu. In tal van culturen is het leven net andersom: chaotische organisatie, veel sociale regels. Alsof het communicerende vaten zijn.
Bestel het boek
De geboortepapieren van Nederland
Tijdens de Opstand verschenen drie cruciale documenten: de Unie van Utrecht (1579), de Apologie van Willem van Oranje (1581) en het Plakkaat van Verlating (1581). Dit gebonden boek telt 224 pagina’s en kost € 14,95. Bestel via shop.ewmagazine.nl of bel 020-8947553.
Koning Willem-Alexander zei het na de opening van de Koningsspelen in 2018, na zijn ontbijt met kinderen op een basisschool in Venlo, zo: ‘Kinderen zijn altijd oprecht en eerlijk. Prachtig.’ Dat ‘altijd’ móet slaan op Nederlandse kinderen. Want in veel culturen wordt kinderen algauw geleerd vooral niet oprecht en eerlijk te zijn. Dat levert hypocriete volwassenen op. De Koningsspelen laten juist iets unieks zien: frank en vrij spelende en sportende kinderen, blosjes op de wangen.
Koningsspelen zijn ironisch en vol zelfspot
De atmosfeer tijdens de Koningsspelen is ontspannen. Meesters, juffen en ouders hangen niet, zoals in veel landen, als helikopters boven hun kinderen. Valt een kind, dan lachen de ouders. Waarna het kind weer vrolijk doorgaat. En de Koningsspelen zijn ironisch en vol zelfspot. We doen alsof het heel belangrijk is, en dat is goed eten en bewegen ook wel, maar we zien het ook als een lolletje waarbij we de draak steken met onszelf. Ouders en kinderen lachen om elkaars koddige uitdossingen. De een draagt een oranje veiligheidshesje, de ander een papieren kroontje, een derde een bloemenlint. Alles is goed.
Lees ook deze column van Zihni Özdil: Koning Willem-Alexander moet premier worden
Gekroonde kinderen: burgers staan boven de Koning
Het mooie aan de Koningsspelen is ook dat kinderen daardoor nog meer dan voorheen meekrijgen dat het dan wel de verjaardag van Willem-Alexander is, maar dat we vooral – vaak onbewust – vieren dat er regels zijn die ons beschermen. Dat is zo tijdens het sporten, en dat is grond- en staatsrechtelijk zo. De kroon staat op ieders hoofd – maar juist niet op dat van de Koning. Hij mag er wettelijk geen dragen. De kinderen, toekomstige burgers, staan boven de Koning, hun dienaar. Macht hoort de mensen te dienen, niet andersom. Wat fijn dat kinderen dat spelenderwijs al meekrijgen.