Dries van Agt heeft een symptomatisch probleem

In 1987 was hij te rechts om de begrafenis van Joop den Uyl te mogen bijwonen. Nu sympathiseert hij met de terreurbeweging Hamas, stemt hij op GroenLinks en wil hij geen CDA-lid meer zijn. Roelof Bouwman vraagt zich af: wat is er aan de hand met oud-premier Dries van Agt?

Voor veel Duitsers, Britten en Amerikanen staat het als een paal boven water: wie zichzelf Bundeskanzler, Prime Minister of Mister President mag noemen, is tot ultieme hoogte gestegen. Toch is één ding misschien nog wel mooier. Dat is wanneer je Bundeskanzler, Prime Minister of Mister President bent gewéést.

Het is zeer begrijpelijk dat die gedachte heeft postgevat. Voormalige regeringsleiders uit Duitsland, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten – zoals bekend gaat de aanspreektitel Mister President in dat land een leven lang mee – wekken namelijk nogal eens de indruk het bijzonder naar hun zin te hebben.

Kijk maar eens naar Gerhard Schröder, Tony Blair, Bill Clinton of Barack Obama. Ze reizen de hele wereld rond, publiceren succesvolle memoires, verdienen miljoenen in het internationale sprekerscircuit, doen lobbywerk, openen tentoonstellingen, festivals en sporttoernooien en nemen overal prijzen en eredoctoraten in ontvangst. Wie zou niet met ze willen ruilen?

Veel van onze oud-premiers hadden geen leven om jaloers op te zijn

Nederland kent op dit punt een heel andere traditie. Veel van onze oud-premiers hadden na hun aftreden niet echt een leven om heel erg jaloers op te zijn.

Neem Joop den Uyl (PvdA). Nadat hij ruim vier jaar minister-president was geweest, belandde hij in 1977 in de oppositiebanken. Normaal gesproken een mooi moment om het partijleiderschap over te dragen aan een opvolger.

Maar de fanatieke Den Uyl wist van geen wijken en deed tot 1986 nog diverse mislukte pogingen om het Catshuis te heroveren. Pas daarna koos hij voor een bestaan in de politieke luwte, dat maar kort duurde. In 1987 overleed Den Uyl aan de gevolgen van een hersentumor.

Imago’s Lubbers en Kok kregen na hun premierschap flinke klappen

Recordpremier Ruud Lubbers (CDA), die twaalf jaar lang drie kabinetten leidde, leek bij zijn aftreden in 1994 zeker van een glanzende internationale carrière. Maar helaas. Bondkanselier Helmut Kohl verhinderde dat Lubbers voorzitter werd van de Europese Commissie en de Amerikanen wilden hem niet als secretaris-generaal van de NAVO.