Kiest Nederland op 17 maart voor Amerika, Europa of China?

11 maart 2021Leestijd: 4 minuten
Militairen in training op de Veluwe. Foto: ANP

De kritiek dat ‘het buitenland’ er maar bekaaid afkomt tijdens deze verkiezingscampagne, is zwaar overdreven, betoogt Robbert de Witt. Er bestaan grote verschillen tussen de partijen en die komen ruim aan bod in de vele inhoudelijke debatten.

Soms wordt iets zo vaak herhaald, dat iedereen maar aanneemt dat het klopt. Bijvoorbeeld dat het in deze verkiezingscampagne steeds gaat over ‘de waan van de dag’ en te weinig over echt belangrijke zaken, zoals dat wat er zich buiten Nederland afspeelt. Journalisten, politici en kiezers zouden zich vooral bezighouden met verbale uitglijders, proefballonnetjes en relletjes rond de kandidaten.

Op Twitter – voor zover dat een goede graadmeter is – is er voor deze critici de hashtag #EUolifant. Volgens historicus en oud-VVD-Kamerlid (en voormalig EW-columnist) Arend Jan Boekestijn draait de campagne te veel om binnenlandse kwesties en is de EU de olifant in de kamer. Iedereen weet dat het enorme beest er staat, maar niemand wil erover praten. En dat geldt dan ook voor het buitenland in het algemeen – het buitenland van de EU.

Robbert de Witt (1978) is Buitenlandredacteur bij Elsevier Weekblad. Hij blogt wekelijks op donderdag over mondiale ontwikkelingen en de gevolgen ervan voor Nederland en Europa.

Klopt dit wel? Om te beginnen is het niet zo dat kiezers per se als eerste van politici willen horen wat zij gaan doen aan de opmars van China of het gestook door Rusland. Kiezers maken zich drukker om economie, duurzaamheid en zorg, aldus BNR Nieuwsradio, op basis van een enquête onder 1.500 Nederlanders door Advieskeuze.nl.

Zuinig Kamerlid van GroenLinks

Veel belangrijker is dat het buitenland wel degelijk veel aandacht krijgt. Afgelopen dinsdag, 9 maart, was er bijvoorbeeld het traditionele Midden-Oosten-debat, georganiseerd door het CIDI (Centrum Informatie en Documentatie Israël).

Bijna twee uur lang konden partijkandidaten hun visie geven op hoe het in hemelsnaam verder moet, daar in het Midden-Oosten. Eens te meer blijkt dan dat veel partijen hun mening over Israël, de Palestijnen, de Arabieren en Iran als het ware in stenen tafelen hebben gebeiteld en weigeren die aan te passen.

Neem GroenLinks-Kamerlid Tom van der Lee, die alleen heel zuinig durfde te zeggen dat de Abraham-akkoorden een vooruitgang betekenen voor de regio – die zuinigheid zal er zeker mee te maken hebben dat Donald Trump die akkoorden mede mogelijk heeft gemaakt. Of neem PVV-Kamerlid Gidi Markuszower, die zonder voorbehoud de Verenigde Naties en de Palestijnen de grond instampt en Israël toejuicht. Zo blind loyaal dat je Israël betere pleitbezorgers zou toewensen.

Het Grote Defensiedebat van EWBij welke politieke partijen is onze defensie in goede handen? Komt die 2 procent voor defensie er en waaraan moet het geld worden uitgegeven? Hoe gaat robotisering de krijgsmacht veranderen? Op welke wijze zouden Europese landen kunnen samenwerken bij de aanschaf
van materieel?

Deze en meer vragen kwamen aan de
orde tijdens het Grote Defensiedebat
dat opinieweekblad EW op zaterdag
27 februari hield. Kijk Het Grote Defensie-debat 2021 terug via het YouTube-kanaal van EW.

Maar los van deze twee weinig verrassende bijdragen, was het vooral ook een stevig inhoudelijk debat. Zoals eerder ook al bij het Buitenlanddebat in De Balie (12 februari) en uiteraard het Grote Defensiedebat van EW (27 februari).

Op 24 februari was er verder nog het Grote Buitenland Debat van CNV Internationaal en op dinsdag 2 maart in De Balie een debat over ‘Het buitenland- en defensiebeleid van Nederland’, georganiseerd door de Atlantische Commissie. En op donderdag 11 maart, ten slotte, het Grote Clingendael Buitenland Debat.

Lees verder onder de video

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Dit lijkt toch ruim voldoende voor 17 maart. Want een volgend kabinet staat voor een belangrijke keuze: kiest Nederland voor de Verenigde Staten, de Europese Unie of toch voor samenwerking met China?

Een Europees leger?

Tijdens het debat van de Atlantische Commissie merkte René Cuperus (Clingendael) op dat Europa zich op dit kruispunt gedraagt als een bedrogen minnaar: het voelt zich in de steek gelaten door beschermheer Amerika, en gaat van de weeromstuit flirten met Peking. Zie het omstreden Investeringsakkoord dat de EU, op aandringen van de Duitse bondskanselier Angela Merkel, nog snel even sloot.

Intussen zijn VVD en SGP de enige twee partijen die expliciet de waarde van het trans-Atlantische bondgenootschap benadrukken. De meeste partijen menen dat Nederland moet pleiten voor ‘Europese strategische autonomie’. Brussel-vriendelijke partijen als D66, GroenLinks en Volt omarmen deze gedachte het innigst, zoals ze ook een Europees leger uiteindelijk wenselijk achten.

Lastig is dan weer dat maar weinig partijen bereid zijn om hun keuze te onderbouwen met een flinke financiële injectie voor defensie. Ook D66 niet, de partij die altijd zo hamert op het nakomen van internationale afspraken, maar kennelijk niet als het gaat om de NAVO.

Samenwerken met China, ondanks volkerenmoord

Zoals deze partij ook graag de samenwerking zoekt met China (bijvoorbeeld als het gaat om het klimaat) en tegelijk initiatiefnemer kan zijn van een motie om de Chinese behandeling van Oeigoeren ‘genocide’ te noemen. Blijkbaar kun je met een land dat zich verlaagt tot volkerenmoord nog best samenwerken, aldus D66. Zoals het ook vreemd is dat D66 zaken altijd Europees wil oplossen, maar in deze confrontatie met China kiest voor een alleingang. Tijdens het Buitenlanddebat van de Atlantische Commissie had Kamerlid Salima Belhaj ook geen duidelijk antwoord op de vraag hoe dit allemaal te rijmen valt.

Er zijn dus verschillen genoeg, er is aandacht genoeg voor ‘het buitenland’, en er valt genoeg te kiezen. Althans, voor wie even de waan van de dag achter zich laat.