Lang niet alle koloniale kunst in de depots van musea is ‘roofkunst’. De geschiedenis is vaak ingewikkelder dan de hedendaagse activistische retoriek doet voorkomen. Minister Ingrid van Engelshoven kan met een gerust hart het advies over koloniale collecties volgen, vindt Gertjan van Schoonhoven.
De discussie over de teruggave van koloniale objecten speelt in alle Europese koloniale mogendheden van weleer, van Nederland en België tot Engeland en Frankrijk. In het ene land is die discussie anders dan in het andere, maar er is één overeenkomst.
Teruggave van koloniale objecten aan de landen van herkomst blijkt om allerlei redenen een stuk ingewikkelder dan het lijkt. Grootse ideologische gebaren – zoals bijvoorbeeld de Franse president Emmanuel Macron heeft gemaakt – stuiten al snel op de taaie realiteit. Ook in Frankrijk.
Rapport zoekt aansluiting bij de museumwereld
Daarom is het goed dat het woensdag verschenen advies van de Adviescommissie Nationaal Beleidskader Koloniale Collecties wel duidelijk, maar ook relatief behoedzaam is. Het lijkt aansluiting te zoeken bij de opvattingen van de mensen in de museumwereld die weten hoe het in de praktijk werkt. En niet bij de opvattingen van bijvoorbeeld politici en activisten die vinden dat het tijd is voor dramatischer gebaren.
Lees dit spraakmakende omslagverhaal terug over de verketterde politicoloog Bruce Gilley: Het goede van kolonialisme 
Voor de teruggave van aantoonbaar geroofde koloniale kunstvoorwerpen geldt kort door de bocht gezegd het advies: niet zeuren en tegenstribbelen, maar sorry zeggen en onvoorwaardelijk teruggeven. Als landen daar tenminste om vragen. Met objecten waarvan onzeker is of ze zijn geroofd, is de commissie een stuk voorzichtiger.
Als een land vraagt om teruggave van zo’n voorwerp omdat het veel voor het nationale erfgoed betekent, dan hoeft Nederland dat niet blind te honoreren. Omdat er in principe geen sprake is van onrecht mag het die beslissing afwegen tegen ‘andere relevante belangen’. Zoals: het belang van het object voor het Nederlandse erfgoed, of de vraag of het voorwerp in het land van herkomst wel goed terechtkomt.
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?