Voer geen socialisme in na de noodtoestand!

In een noodtoestand is voor velen de verleiding groot om de vrije, democratische staat te transformeren in een dictatuur. Afshin Ellian doet een oproep aan westerse leiders: voorkom dat het socialisme na de coronacrisis het nieuwe normaal wordt.

Nood breekt wet, en de economie. We leven in een noodtoestand. In Nederland hebben weinigen na de Tweede Wereldoorlog zo’n ingrijpende toestand meegemaakt. In de voorbije week promoveerde mijn promovendus Andrew Fink op The Importance of Conspiracy Theory in Extremist Ideology and Propaganda.

Een prachtig proefschrift waarin Fink aan de hand van the Grand Conspiracy Theory  (het antisemitisme), de samenzwering en de plaats daarvan in de politiek heeft onderzocht. De promotie gebeurde online. Fink werkt en woont momenteel in Oekraïne. Ik ben erg trots op onze universiteit (de Universiteit Leiden) die studenten en promovendi, voor zover mogelijk, niet laat stranden in de coronaramp die grote delen van de maatschappij heeft verlamd.

Coronajaar is in allerlei opzichten een rampjaar

Het coronajaar is in allerlei opzichten een rampjaar: denk aan het menselijk leed, de exceptionele druk op het zorgstelsel, de totale ontwrichting van de economie en het leed van de ondernemers. Het aantal patiënten dat is gestorven door het Chinese virus uit Wuhan jaagt angst aan bij velen. Volgens de Nederlandse medisch specialisten zouden er in Nederland zonder de huidige strenge maatregelen 24.000 coronapatiënten op een IC-afdeling moeten worden opgenomen. Zoveel IC-bedden hebben we niet en kunnen we ook niet realiseren. Daarom zouden zonder maatregelen velen sterven door verstikking.

Duizenden families zijn intussen wanhopig: het Chinese virus heeft een verwoestende werking op het leven van ondernemers.

Door de economische verwoesting die het coronavirus aanricht, besloten de westerse landen om ondernemingen en werknemers financieel te steunen. Het steunpakket van de staat heeft een ongekende omvang: Amerika geeft bijvoorbeeld ruim 2.000 miljard dollar aan steunpakketten uit. Maar wij zijn toch vrije (liberale) kapitalistische landen? Betekent dit de wedergeboorte van het socialisme? Met deze vragen worstelen velen.

Luidt deze noodtoestand  wedergeboorte socialisme in?

Naar mijn mening is het antwoord op bovenstaande vraag: ‘Nee, tenzij.’ Er is al opgemerkt dat we in een noodtoestand leven, een buitengewoon uitzonderlijke situatie. Ook de antieke staten, zoals het Romeinse en Perzische Rijk, kenden dit soort toestanden. Voor de Perzische heersers was dat geen grote uitdaging: het Aziatische despotisme is op zich al een voortdurende noodtoestand. Dat is overigens nog steeds zo.