Het begrijpelijke verlangen naar een nieuwe Ischa Meijer

10 februari 2020Leestijd: 2 minuten
Ischa Meijer in 1994 - ANP Kippa

Op Nadia Moussaid valt weinig aan te merken. De presentatrice van Mondo, het nieuwe cultuurprogramma van de VPRO, is een aantrekkelijke en sympathieke verschijning, lijkt zich steeds goed te hebben voorbereid op haar interviews en bejegent haar gasten respectvol en hoffelijk. Toch maken haar gesprekken op zaterdagavond weinig los. Ze zijn namelijk zooooo saai en z0oooo braaf.

Moussaid staat niet alleen. Er zijn op de vaderlandse televisie meer interviewers zoals zij. Het is het type dat schrijvers hartelijk welkom heet, hun vervolgens netjes de gelegenheid biedt te vertellen waarover hun laatste boek gaat en vervolgens met een compliment afsluit. Gezapigheid troef.

Bij de interviews van Meijer kon altijd wat gebeuren

De overdaad aan beleefde nietszeggende gesprekjes op tv maakt het verlangen naar een nieuwe Ischa Meijer begrijpelijk. De journalist wordt deze dagen uitvoerig herdacht, omdat hij een kwart eeuw geleden overleed en omdat in de media veel babyboomers aan de knoppen draaien die zich hem nog levendig herinneren. Vooral als interviewer. Meijer deed van alles, van optreden als balletdanser tot zingen, maar zijn kracht lag toch vooral in het voeren van gesprekken, waarbij hij vaak een kern of een open zenuw wist te raken.

Elsevier Weekblad-redacteur Gerry van der List zit graag en vaak voor de tv. Wekelijks doet hij verslag van zijn kijkervaringen.

Op Meijer als interviewer viel wel van alles aan te merken. Zo was overduidelijk dat hij de boeken die de aanleiding vormden voor een gesprek in zijn radioprogramma, bijna nooit gelezen had, en boosaardigheid en scoringsdrift speelden hem soms parten. Maar door een oprechte nieuwsgierigheid, een grote intelligentie en een voorliefde voor ontregelende tactieken gaf hij de gesprekken altijd een zekere spanning mee. Er kon steeds wat gebeuren.

Ontregelende gesprekken zie je haast niet meer op tv

Wie Meijer op zijn best wil zien, kan het interview bekijken dat hij in 1992 voor de camera’s van de AVRO voerde met Annie M.G. Schmidt. Ook hierin stelde hij weer aparte vragen. Zo wilde hij van de schrijfster weten of ze een vaginaal dan wel een clitoraal orgasme had. Verder wist hij haar te verleiden tot een heerlijk openhartig en ontroerend gesprek dat zelfs is uitgeroepen tot het beste tv-interview van de twintigste eeuw.

Die anarchistische en ontregelende gesprekken zie je praktisch niet meer op tv. De interviews verlopen langs gebaande wegen. Een tijdje geleden deed de inmiddels naar de radio verbannen Sven Kockelmann nog wel zijn best saaiheid en voorspelbaarheid te voorkomen door gasten het vuur aan de schenen te leggen. Maar zijn scherpe vragen maakten een erg krampachtige indruk. De verbeten overkomende Kockelmann miste geheel de geestigheid en charme die bij Meijer een weldadig contrast vormden met zijn vileinheid.

En dus zal deze week met weemoed worden teruggeblikt op de soms irritante en vaak boeiende verrichtingen van een enfant terrible dat in elk geval steeds voor leven in de brouwerij wist te zorgen.