In Syrië is de vijand van je vijand níet je vriend

Het staatsgeheime NLA-programma, waarmee Nederland voor miljoenen euro’s aan logistiek materieel aan Syrische strijdgroepen leverde, is het schoolvoorbeeld van naïef wensdenken – dat ook nog eens bijzonder amateuristisch is uitgevoerd.

Dat is de voornaamste conclusie die kan worden getrokken uit de antwoorden van minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok (VVD), die afgelopen week de Tweede Kamer over de kwestie te woord stond (aan het rollen gebracht door onthullingen van Trouw en Nieuwsuur). Wat blijft hangen, is het beeld dat het toenmalige kabinet Rutte II geen idee had waar het mee bezig was – of het niet wilde zien.

Bij de aankondiging in april 2015 was het kabinet er zo zeker van: Nederland moest materiële steun leveren aan gematigde strijdgroepen. Er zouden strenge criteria komen aan de hand waarvan groepen werden getoetst, zo beloofde het aan de Tweede Kamer. Het kabinet wilde immers geen extremistische groepen steunen, of groepen die oorlogsmisdaden pleegden.

Naïef wensdenken

In een conflict partij kiezen, is altijd risicovol. Het is naïef wensdenken om ervan uit te gaan dat de vijand van je vijand per definitie je vriend is. Die harde les leerden de Verenigde Staten toen zij in de jaren tachtig samenwerkten met de Taliban. Na de oorlog kopte The Independent boven een artikel in 1993 over Osama Bin Laden: ‘Anti Sovjet-strijder zet zijn leger op de weg naar vrede’.

Helaas bieden in het verleden geleerde lessen niet altijd de garantie op bedachtzaamheid voor de toekomst – zelfs niet in het conflict in Syrië, dat uitmondde in een burgeroorlog die ook nog eens het decor vormt van een geopolitieke machtsstrijd. Extra reden voor streng toezicht, zou je denken. Maar dat werd nagelaten.