Veel te weinig zicht op niet-Europese IS-strijders

24 november 2017Leestijd: 2 minuten
Archiefbeeld van jihadisten in het 'kalifaat' van IS - Foto: AFP

Europese landen hebben goed zicht op uitgereisde Europese jihadisten. Helaas geldt dat niet voor IS-strijders uit onder meer Syrië, Jordanië en Tunesië.

Het Amsterdamse debatcentrum De Balie was nog zo voorzichtig geweest met de bedreigde burgerjournalisten van Raqqa is Being Slaughtered Silently (RSS). De bijeenkomst met RSS was bijvoorbeeld niet op de agenda gezet. En toch zat er een Syrische IS-strijder in de zaal, die op de vlucht sloeg nadat hij door RSS-journalisten werd herkend. Dat meldden onder meer De Volkskrant en Nieuwsuur.

Lees meer achtergronden over jihadisme van journalist Nikki Sterkenburg:

>> Jihadisten in Nederland: zijn we wel voorbereid op terugkeerders?

Nu het kalifaat afbrokkelt, woedt er een discussie over wat te doen met afgereisde Europese jihadisten. Er is een flink pakket maatregelen ingesteld dat de terugkeer bemoeilijkt: uitgereisde Europese IS-strijders staan in alle grenssystemen geregistreerd en worden bij een poging tot terugkeer gearresteerd, en soms is hun staatsburgerschap van een Europees land ingetrokken. Het vervolgen van terugkeerders is in veel landen de norm.

Veel minder zicht op IS-strijders uit Syrië

Er is helaas veel minder zicht op IS-strijders die onder meer afkomstig zijn uit landen als Syrië, Jordanië en Tunesië. Hun identiteit is lang niet altijd bekend en vaak zijn zij met de vluchtelingenstroom naar Europa meegelift.

Dat stemt somber. Maar wat helemaal somber stemt, is dat er in het geval van de Syrische IS-strijder in De Balie weinig aan te doen is dat de man in Nederland verblijft. De man kan volgens het internationaal recht niet worden opgepakt en uitgezet naar Syrië, omdat daar nog steeds een oorlog gaande is. Een oorlog waaraan hij zelf heeft bijgedragen.

Er is de afgelopen jaren veel gesproken over de Nederlandse aanpak, met wijkagenten en sleutelfiguren die in de haarvaten van de samenleving zouden zitten en vroeg radicalisering kunnen signaleren. Maar de veiligheidsdiensten hebben weinig ogen en oren in de vluchtelingenstroom en de asielzoekerscentra. De kwestie van de Syrische IS-strijder in De Balie laat zien dat de dreiging van niet-Europese IS-strijders niet moet worden onderschat.