De Raad van State heeft gesproken. Geen causa finita, maar een belangrijk moment. De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) heeft ten onrechte in 2013 de huisarts Nico Tromp uit Tuitjenhorn op non-actief gesteld. Kort nadien pleegde Tromp zelfmoord, zodat een causaal verband geen krankzinnige veronderstelling lijkt.
De Raad van State is in dergelijke zaken ons hoogste rechtscollege. Maar je hoeft geen eminent rechtsgeleerde te zijn om tot dezelfde conclusie te kunnen komen. Kern van de uitspraak van de Raad van State: de IGZ schorste een huisarts die al had besloten zichzelf voor vier maanden op non-actief te stellen en zijn praktijk aan een vervanger over te laten, omdat hij tot rust moest komen na alles wat hij teweeg had gebracht met een uitgevoerde euthanasie.
‘Zo moet het dus niet’
Lees het commentaar van Gertjan van Schoonhoven over huisarts Nico Tromp
Iemand schorsen die zichzelf al heeft geschorst (zij het vanuit andere overwegingen), tja, daarvoor moet je je het denken van instellingen als de IGZ eigen maken.
Dreyfus
Zonder Anneke Tromp, de weduwe, was deze zaak nooit bij de Raad van State terechtgekomen. Zoals Dreyfus in zijn cel zou zijn verkommerd als Emile Zola (‘J’accuse’) zich zijn lot niet zou hebben aangetrokken.
Op grote afstand heb ik alles gadegeslagen wat mevrouw Tromp de afgelopen jaren heeft gedaan. Er zijn twee zekerheden: zij verdient hiervoor de hoogste onderscheiding én zij zal deze niet krijgen. En evenmin krijgt zij haar echtgenoot hiermee terug. Maar ik kan me het gevoel van voldoening na deze uitspraak voorstellen.
Droefenis
Maar hier moet het natuurlijk niet bij blijven. Een kenmerk van onze samenleving is meer en meer, dat nooit iemand schuldig is, nooit iemand wordt gestraft als het om amorfe organisaties gaat en al even vormloze procedures. Want als iedereen schuld draagt, is niemand schuldig, nietwaar?
Dat kan natuurlijk niet in deze zaak. Door deze affaire is het leven van een door een hele gemeenschap gerespecteerd huisarts beëindigd, door deze affaire zijn heel veel mensen tot grote droefenis gebracht. En door de knullige behandeling is een samenleving op het verkeerde been gezet. En weet in een gevoelige materie helemaal niemand meer waaraan hij toe is. Want, laten we dat niet vergeten, Tromp werd aangeklaagd voor moord!
Anonimiteit
Aan de andere kant staan ‘autoriteiten’ en ‘instanties’. Die zijn ontpersoonlijkt, die bestaan niet als iets fout is gegaan of gedaan. Als toppunt van hypocrisie kwijlt de IGZ: ‘Goed dat er een eindoordeel is.’
Maar de hoofdrolspelers moeten niet wegkomen in de wollige anonimiteit. Niet de coassistent die – met beperkte kennis van de materie – klikte naar haar ‘begeleider’ van het AMC. Ik wil haar naam weten, opdat ik nooit het risico loop haar als behandelend arts aan mijn ziekbed te krijgen.
Niet de ‘begeleider’ die zich beter op de hoogte had moeten stellen. Niet de raad van bestuur (vroeger directie geheten) van het AMC, die zich kennelijk niet heeft verzet tegen de keten van gebeurtenissen, wat onvergeeflijk is.
Niet de IGZ, die zoals dergelijke ‘koepel-instanties’ wel vaker overkomt, nauwelijks begrijpt waarover het gaat, maar gebruikt maakt van zijn ‘bevoegdheden’. En niet minister Edith Schippers (VVD) van Volksgezondheid, die vorig jaar tevreden reageerde toen een Onderzoekscommissie een rapport uitbracht waarvan de conclusie luidde dat het onderzoek van het Openbaar Ministerie ‘terecht en zorgvuldig’ was geweest. Haar collega en partijgenoot Ard van der Steur, minister van Justitie, onderschreef dit.
Verkeerde duiten
Twee ministers die niet alleen formeel eindverantwoordelijk zijn voor de gemaakte fouten, maar ook nog de verkeerde duiten in het zakje hebben gedaan. Let wel: geen van al deze mensen heeft zich ook maar met één lettergreep geëxcuseerd! Domheid? Incompetentie? Wat is erger?
In mijn naaste omgeving bevinden zich nogal wat artsen. De meeste van hen zijn opgeleid in het AMC. Allen schamen zich diep voor wat hier gebeurd is. De coassistente, de begeleider, de AMC-voorzitter, de IGZ-inspecteur en de ministers van Volksgezondheid en Justitie moeten hun verantwoordelijkheid nemen. Beter: wij moeten ze er toe brengen hun verantwoordelijkheid te nemen. Wat is anders onze samenleving waard?