De feiten: groeiende frustratie Kamerleden over stilstand stikstofdossier
Zes jaar geleden belandde Nederland in een diepe stikstofcrisis. De hoogste bestuursrechter oordeelde dat het Programma Aanpak Stikstof (PAS), waarbij voor activiteiten met beperkte uitstoot geen vergunning nodig was, in strijd was met het Europees recht.
Sindsdien zit Nederland grotendeels op slot. Pogingen om de stikstofuitstoot en -neerslag te reduceren en vergunningverlening weer mogelijk te maken, stuitten op hevige boerenprotesten. Het miljardenfonds van oud-minister Christianne van der Wal (VVD, Natuur en Stikstof) werd op initiatief van BBB verworpen.
Nieuwe plannen Wiersma botsen met Europese regels
Daarna is de vergunning van Schiphol vanwege stikstof gesneuveld, zijn verschillende geitenpaadjes voor vergunningverlening door de rechter afgeschoten, en heeft de rechter geoordeeld dat het wettelijke reductiedoel voor 2030 moet worden gehaald.
Het plan van demissionair minister Femke Wiersma (BBB, Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur) om een rekenkundige ondergrens voor stikstof in te voeren die een factor 200 hoger ligt dan de huidige grens, stuit op hevige kritiek. Kamerleden, van GroenLinks-PvdA en PvdD tot VVD en NSC, toonden zich woensdag in het Commissiedebat Stikstof en Mestbeleid wanhopig.
De minister wil stikstofneerslag onder een vooraf vastgestelde hoeveelheid niet meer laten meetellen bij de beoordeling van een vergunningaanvraag. Maar volgens haar eigen ambtenaren, onafhankelijke deskundigen en de afdeling advisering van de Raad van State is dat strijdig met de Europees regels.
Milieuorganisatie MOB presenteert werkbaar alternatief
Milieuorganisatie MOB heeft onlangs een voorstel naar de minister gestuurd om uit de crisis te komen. De belangrijkste initiatieven van MOB staan al in de wet of zijn in de vorm van een motie door een Kamermeerderheid gesteund: het opstellen van een plan voor stikstofreductie gericht op de jaren 2030-2035 en geen rekenkundige ondergrens invoeren totdat dit plan er ligt.
Wie zegt wat over de stikstofimpasse?
- ‘Er liggen stapels met moties die deze minister niet uitvoert, ze luistert niet naar haar ambtenaren. En dat terwijl iedereen haar smeekt om iets te doen,’ zei GroenLinks-PvdA-Kamerlid Laura Bromet, die vreest dat de rekenkundige ondergrens ‘een PAS 2.0’ wordt, een variant op het tandeloze Programma Aanpak Stikstof.
- ‘Ik denk aan Maarten Luther die de 95 stellingen aan de slotkerk van Wittenberg nagelde. “Hier sta ik, ik kan niet anders.” Zo’n moment van gewetensvol spreken voel ik nu,’ zei NSC-Kamerlid en voormalig melkveehouder Harm Holman, die ervoor pleitte om te luisteren naar de ‘heldere en juridisch onderbouwde’ voorstellen van MOB.
- VVD-Kamerlid Wim Meulenkamp maande de minister, wanhopig gebarend, aan: ‘Doe het zorgvuldig!’
- ‘Ik ga nog liever dood dan dat ik met MOB praat,’ zei BBB-fractievoorzitter Caroline van der Plas.
- Demissionair minister Wiersma voelt ‘weerstand’ tegen MOB. ‘Ze hebben boeren in een onmenselijke situatie gebracht.’
EW's visie: stop de gijzeling van onze economie en natuur
Door: Maria Bouwman, redacteur Onze OverheidWoningtekorten en een bedreigd vestigingsklimaat door geweigerde vergunningen, een steeds verder verpieterende natuur. Heel Nederland lijdt onder de stikstofcrisis. Volkomen onnodig, zo blijkt niet voor het eerst.
Een Kamermeerderheid is voorstander van een onderbouwd en efficiënt beleid om stikstofreductie te bereiken. Maar minister Wiersma (BBB) legt motie na motie naast zich neer. Geen wonder dat Kamerleden van allerlei politieke kleuren inmiddels klagen dat zij zich niet gehoord voelen door de minister.
MOB biedt handreiking, minister weigert uitgestoken hand
MOB, dat het debat over stikstof telkens weer aanzwengelt met gewonnen rechtszaken, is bereid die rechtszaken op te schorten als de minister met de door de Kamer goedgekeurde plannen aan de slag gaat.
De milieuorganisatie ‘eist’ niets meer dan dat de minister de wet en de wensen van de Kamer respecteert. Met deze combinatie van reductieplannen voor de komende vijf tot tien jaar en een onderbouwde rekenkundige ondergrens, lijkt Wiersma de sleutel tot een oplossing in handen te hebben. Maar zij weigert die te gebruiken.
BBB gijzelt economie en natuur met principiële halsstarrigheid
Voor een minister met democratisch elan en hart voor het landsbelang zou dit een heel simpel rekensommetje zijn: aan de slag met die plannen! Maar nee, Femke Wiersma en haar agropartij BBB kiezen ervoor de Nederlandse economie en natuur tegen de wil van de Kamer in te blijven gijzelen.
Dat haar partijgenoot Caroline van der Plas liever doodgaat dan zelfs maar het gesprek aan te gaan met een van de invloedrijkste partijen op dit voor bedrijfsleven, huizenbouw en natuur cruciale onderwerp, zegt genoeg over haar prioriteiten.
Wiersma was nog uitgesprokener. Dat boeren in moeilijkheden zitten, zou niet de schuld zijn van jaren angstig en slecht onderbouwd beleid, maar van de organisatie die het kabinet met zijn eigen wanbeleid confronteert.
Motie van wantrouwen lijkt enige uitweg voor coalitiepartijen
Het is duidelijk: met deze partij en minister aan het roer komt Nederland nooit uit het stikstofmoeras. Als NSC en VVD nog iets willen waarmaken van hun beloftes over ‘goed bestuur’ en een goedlopende ‘BV Nederland’, moeten ze zo snel mogelijk een motie van wantrouwen indienen tegen minister Wiersma.