Trukendoos kabinet tegen corona raakt steeds leger

Weer liet het kabinet zich overvallen door een snelle stijging van de coronabesmettingen en de bezetting in de ziekenhuizen. Het wordt lastig om voldoende draagvlak onder burgers en bedrijven te krijgen voor maatregelen.

Te vroeg gejuicht, zo kun je de situatie rond het coronavirus kort en wrang samenvatten. Met de stijgende vaccinatiegraad, zeker onder de oudste Nederlanders, leek de grootste dreiging van het virus bezworen en kon Nederland weer van het slot.

Maar hoe goed de vaccins ook helpen, ze lossen niet alles op. De kans voor een gevaccineerde om besmet te raken zodra die in nauw contact komt met een besmet persoon, is naar schatting 25 procent. Beduidend lager dan de kans die iemand zonder vaccinatie daarop heeft, namelijk 38 procent, maar zeker niet nul.

Het is geen pandemie van de ongevaccineerden

Daar komt bij dat inmiddels ook duidelijk wordt dat het beschermende effect van de vaccins na verloop van tijd afneemt, en dat dat sneller gaat dan werd gehoopt. Hoe ernstig dat is, valt moeilijk te zeggen, want naast de meetbare antistoffen die het lichaam maakt dankzij het vaccin, heeft het lichaam meer verdedigingslinies die zich iets moeilijker laten aantonen. Maar het is een teken aan de wand dat in de ziekenhuizen nu ook mensen terechtkomen die zijn gevaccineerd.

Dat is logisch, want het aantal gevaccineerden is vele malen groter dan het aantal niet-gevaccineerden, en de vaccins beschermen niet 100 procent, maar toch is het een tegenvaller.

Het is meteen ook een duidelijk signaal dat het te kort door de bocht is als demissionair CDA-minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge spreekt van een ‘pandemie van ongevaccineerden’. Dat is het niet. Vaccineren helpt. Maar zolang het virus kan rondgaan onder zowel gevaccineerden als onder mensen die geen prik willen of geen prik kunnen nemen (vanwege medische redenen of kinderen onder 12 jaar), is dit een pandemie van iedereen.

Minder IC-bedden bezet, en toch veel druk op de zorg

Hoe frustrerend het ook is, het virus is niet verslagen en kan de zorg nog steeds overbelasten. Het aantal IC-bedden dat nu wordt bezet door mensen met COVID-19 is weliswaar veel kleiner dan een jaar geleden, maar de omstandigheden zijn geheel anders. Vorig jaar werd een zeer groot deel van de reguliere, planbare zorg uitgesteld om alle mogelijke capaciteit in te zetten voor de zorg voor coronapatiënten. Het streven is nu om die zorg zoveel mogelijk door te laten gaan, naast de corona-zorg. Gelukkig maar, want ook die zorg is cruciaal, maar het zorgt allemaal samen voor een enorme belasting van het zorgpersoneel.

Extra punt van zorg is de vrees voor een griepgolf die zwaarder is dan gebruikelijk, wat de druk op de zorg (ook bij huisartsen en in verpleeghuizen) kan vergroten.

Logisch dat van veel kanten kritische vragen worden gesteld over de capaciteit in de zorg. Was die niet al te gering, en had het kabinet niet alles op alles moeten zetten om die IC-capaciteit uit te breiden? Die vraag is niet zo makkelijk te beantwoorden als het lijkt.