Europarlementariër Bert-Jan Ruissen (SGP) wil dat de ambassade van de Europese Unie in navolging van de Amerikaanse verhuist naar de Israëlische hoofdstad Jeruzalem. Ruissen heeft de Spaanse EU-Hoge Buitenlandvertegenwoordiger Josep Borrell (PSOE) schriftelijk vragen gesteld om hem aan te sporen de verhuizing vanuit Ramat Gan naar Jeruzalem te organiseren.
De Europese Unie opent sinds 2010 ambassades en heeft inmiddels diplomatieke vertegenwoordigingen in bijna alle van de 195 landen ter wereld. Ruissen stelt dat behalve in Israël alleen in Myanmar (voorheen: Birma) de EU-ambassade niet in de regeringsstad dan wel hoofdstad is gevestigd.
Nederland en EU willen Palestijnse staat met hoofdstad Oost-Jeruzalem
Jeruzalem is de hoofdstad van Israël sinds het de stad tijdens de zesdaagse oorlog op Jordanië veroverde. Nederland had daar tot en met 1980 een ambassade, maar minister van Buitenlandse Zaken Chris van der Klaauw (VVD) verplaatste de ambassade onder Arabische druk om olieleveranties te stoppen naar Tel Aviv.
In 2003 ging de Nederlandse ambassade naar Ramat Gan, een voorstad van Tel Aviv waar ook de EU-ambassade is. Internationaal geldt dat Jeruzalem door de meeste landen niet als hoofdstad wordt erkend – ook niet door Nederland en de EU. Nederland en de EU willen dat een Palestijnse staat wordt opgericht. Oost-Jeruzalem zou daar de hoofdstad van moeten worden. Dan zou West-Jeruzalem als hoofdstad van Israël kunnen worden erkend.
In december 2017 erkende de Amerikaanse president Donald Trump (Republikein) evenwel Jeruzalem als Israëls hoofdstad en in mei 2018 verhuisde de ambassade. 32 landen woonden die ambassade-opening in Jeruzalem bij, maar de niet de belangrijkste Europese landen noch de EU. De Amerikaanse verhuizing leidde tot oproepen aan het kabinet-Rutte III om ook de Nederlandse ambassade terug te verhuizen, maar de regering wees dat af omdat Nederland dus eerst een Palestijnse staat wil.
EU en Amerika recht tegenover elkaar inzake Israël
De Europese Unie en de Verenigde Staten staan in Israël vaak tegenover elkaar. De EU en EU-landen zijn de grootste sponsor van de Palestijnen en houden hen financieel op de been waardoor zij Israël met regelmaat kunnen aanvallen. De Verenigde Staten is juist de grootste sponsor van Israël die mede daardoor geld en militaire techniek heeft om de aanvallen af te weren.
De kans dat Ruissen een positief antwoord krijgt op zijn vraag aan Borrell ‘Waneer gaat u de EU-vertegenwoordiging in Israël verplaatsen naar hoofdstad Jeruzalem?’ is dan ook klein. De pro-Israël-krachten in de EU zijn beperkt. Zo vonniste het Europees Hof van Justitie in november dat wijn die in Israëlische nederzettingen in geproduceerd, niet het label ‘Israël’ dragen. Ruissen ijvert juist voor verdieping van de handelsrelaties tussen de EU en Israël en een hernieuwing van de 20 jaar oude handelsafspraken.