Zwarte Piet-discussie nu al op kookpunt: ‘Is dit een bedreiging?’

Oktober is nog niet voorbij of de gemoederen lopen alweer hoog op in de discussie over Zwarte Piet. Bij de officiële intocht dit jaar zijn geen volledig zwart geschminkte Pieten meer, maar actiegroep Kick Out Zwarte Piet gaat gewoon door met actievoeren in zeker twaalf gemeenten.

‘Dreigbrief’ actiegroep Kick Out Zwarte Piet

In Den Haag barstte in oktober al discussie los over het aanstaande sinterklaasfeest. De actiegroep Kick Out Zwarte Piet (KOZP) verstuurde 14 oktober een brief naar Haagse ondernemers die sponsor zijn van de Sinterklaasintocht op 16 november in de stad. In een mail liet de actiegroep de sponsoren weten geschrokken te zijn dat de geldschieters meewerken aan een ‘racistische karikatuur’.

‘We hoopten dat u niet zou willen dat uw geld gebruikt wordt voor het kopen van de zwarte schmink en de kroespruiken waarmee mensen van kleur belachelijk worden gemaakt. Nederland heeft de afgelopen jaren geleerd. Is het geen tijd dat uw organisatie ook afstand neemt van deze racistische karikatuur?’

De brief van Kick Out Zwarte Piet viel niet bij iedereen goed. Fractievoorzitter van Hart voor Den Haag/Groep de Mos, Arjan Dubbelaar, vond de brief een ‘grof schandaal’.

Dubbelaar hekelt vooral de dreigende houding van de brief. De actiegroep gaat tijdens intocht protesteren en schrijft ‘extra aandacht te schenken aan sponsoren van het feest’. Het is niet duidelijk wat KOZW daar precies mee bedoelt.

Inmiddels hebben diverse ondernemers hun steun aan de intocht opgezegd. Peter Boelhouwer, organisator van de intocht zei tegen EenVandaag dat hij dat goed begrijpt. ‘Sommige sponsoren hebben de brief als intimiderend ervaren, ik begrijp wel dat ze zich nu terugtrekken. Niemand zit te wachten op dit soort negativiteit.’

Scholier bekladt eigen schoolgebouw Dordrecht

Een middelbare scholier bekladde maandag 28 oktober het schoolgebouw van het Johan de Witt Gymnasium in Dordrecht. De leerling wilde aandacht vragen ‘voor het racisme binnen de school’. Op de muur was in rijm te lezen dat de actievoerder zich schaamt voor de school. ‘Mijn school sponsort racisme en is niet inclusief. Graag zou ik hierover praten, maar de school zal me haten.’

Wie verantwoordelijk is voor het aanbrengen van deze tekst is vooralsnog onbekend. Wel stuurde de actievoerder een mail naar de redactie van RTV Rijnmond. Daarin maakt de bekladder duidelijk dat hij liever anoniem blijft, uit angst voor de ‘extreem bedreigende reacties in zowel on- als offline media naar aanleiding van anti-racismeprotesten’.

De schooldirecteur van het Johan de Witt Gymnasium, Hans Dekker, was verrast door de aantijgingen van de bekladder. ‘Ik ben heel verbaasd dat dit er staat, want er is door geen leerling een poging gedaan om hierover met mij in gesprek te gaan.’ Dekker zegt tegen het AD bereid te zijn om in gesprek te gaan over de kwesties, maar maakt wel duidelijk dat dit niet de manier is.

Burgemeester van Dordrecht Wouter Kolff vindt de actie schandalig. ‘Wat je ook van Zwarte Piet vindt: van andermans spullen blijf je af.’

Bij de Dordtse sinterklaasintocht in de stad op 16 november zijn klassieke Zwarte Pieten aanwezig. Actiegroep Kick Out Zwarte Piet heeft aangekondigd te gaan protesteren.

Officiële intocht in Apeldoorn Zwarte Piet-vrij

De landelijke intocht dit jaar is op 16 november in Apeldoorn. Daarbij zullen geen Pieten met zwart geschminkte gezichten meer aanwezig zijn maar enkel roetveegpieten. Ook bij het Sinterklaasjournaal zullen geen Zwarte Pieten te zien zijn. Volgens omroep NTR gebeurde dat in overeenstemming met de gemeente Apeldoorn. Die gemeente laat weten ‘geen moeite te hebben met het volgen van de ontwikkeling die de NTR voorstaat’.

Jerry Afriyie van Kick Out Zwarte Piet noemde de aankondiging in september ‘historisch’. Afriyie was in 2011, samen met Quinsy Gario een van de initiatiefnemers die de discussie aanzwengelden over Zwarte Piet.

Vorig jaar kondigde de NTR aan dat enkel nog roetveegpieten of schoorsteenpieten bij de intocht zouden zijn. Die pieten bleken later ook helemaal zwart te kunnen zijn, tot in de oren en neusgaten aan toe. Pieten die het vaakst door de schoorsteen zijn gegaan, zijn helemaal zwart, zo luidde het verklarende verhaal. Dit jaar zijn er geen volledig zwart geschminkte roetveegpieten meer.

De NTR introduceerde de roetveegpiet in 2014, toen bij de intocht in Gouda behalve Zwarte Pieten ook stroopwafelpieten en kaaspieten rondliepen. Alleen de roetveegpiet bleef.

Kick Out Zwarte Piet kondigt protesten in twaalf steden aan

De actiegroep Kick Out Zwarte Piet (KOZP) heeft aangekondigd in november in diverse steden weer protestacties te zullen gaan houden bij sinterklaasintochten. Jerry Afriyie, kopstuk van KOZP, zei woensdag tegen NRC dat de anti-zwarte piet-activisten die gaan demonstreren dat gaan doen in gemeenten waar ‘geen of een onduidelijke verandering plaatsvindt naar een feest zonder zwarte piet’.

De krant weet dat het gaat om onder meer grote steden als Leeuwarden, Eindhoven, Groningen, Den Haag, Den Bosch, Dordrecht, Almere, Nijmegen, de Noord-Hollandse plaatsen Alkmaar, Hoorn en Heerhugowaard, en op Curaçao: in de hoofdstad Willemstad wordt Sinterklaas tijdens de intocht steevast vergezeld door klassieke zwarte pieten.

‘De verandering naar een inclusief sinterklaasfeest is onontkoombaar,’ licht Afriyie toe. ‘Wie nu nog niet om wil, sluit bewust Nederlanders uit. Daarom richten we ons op de steden waar de verandering nog steeds uitblijft.’ Aangezien zwarte piet bij de officiële intocht in Apeldoorn is geweerd, zal KOZP daar niet aanwezig zijn.

Vorig jaar, toen de landelijke intocht in Zaanstad werd gehouden, waren de activisten wel van de partij. In de Noord-Hollandse gemeente waren zware veiligheidsmaatregelen getroffen. De intocht verliep, ondanks de arrestatie van vier mensen die onrust veroorzaakten, zonder veel problemen.  Dit ondanks de aanwezigheid van anti-Zwarte Piet-demonstranten en tien mensen van de Nederlandse Volks-Unie (NVU). De Zaanse burgemeester Jan Hamming (PvdA) was tevreden: hij sprak van ‘een kinderfeest zoals een kinderfeest hoort te zijn’.

Grimmiger was het in andere plaatsen, waaronder in Rotterdam – waar bij de Erasmusbrug een confrontatie ontstond die een KOZP-demonstrant een gescheurde lip opleverde – en in Eindhoven, waar supporters van voetbalclub PSV activisten uitscholden, met eieren bekogelden en verjaagden. De politie wist serieuze escalatie ternauwernood te voorkomen. Ook in Tilburg, Hoorn, Groningen en Leeuwarden waren opstootjes en werden relschoppers aangehouden.

Politiek Den Haag reageerde met afschuw op de ongeregeldheden. ‘Dit hoort niet in onze samenleving,’ zei bijvoorbeeld minister van Justitie en Veiligheid Ferdinand Grapperhaus (CDA). Over heel het land werden tientallen demonstranten aangehouden, overwegend uit het pro-zwarte piet-kamp.

Of er dit jaar ook pro-Zwarte Piet-demonstranten op de intochten zullen afkomen, is nog niet bekend. Wel gingen woensdagavond honderd voorstanders van een klassieke zwarte piet de straat op in Deventer (Overijssel). Een actiegroep die zichzelf Zonder Zwarte Piet geen Sinterklaas noemt, overhandigde een Zwarte Pietenpop en een petitie die ruim 1.500 keer werd ondertekend aan de burgemeester.

Eerder besloot de gemeente dat ten minste een derde van de pieten roetvegen moest hebben. Zo niet, dan zou de Sinterklaasintocht in Deventer geen subsidie meer krijgen. Na fel protest trok de gemeente dat besluit weer in, en zijn ‘alternatieve afspraken’ gemaakt met de organisatie van de intocht. Het is niet bekend wat er is afgesproken.