Nieuwe staatssecretaris Financiën: ‘Een politieke unie leidt tot opstand’

Hans Vijlbrief en Alexandra van Huffelen (D66) worden de nieuwe staatssecretarissen van Financiën. Ze volgen gezamenlijk de in december opgestapte Menno Snel (ook D66) op. Vorig jaar interviewde EU-correspondent Jelte Wiersma Vijlbrief, die toen nog voorzitter was van de Eurogroep. Lees het interview hier terug.

Ondernemerszoon en bijzonder hoogleraar Hans Vijlbrief (1963, D66) uit Woubrugge, Zuid-Holland, zit sinds 1 februari 2018 de eurowerkgroep voor. De machtsstrijd over de munt is dezer dagen opgelaaid. Daarbij staan Frankrijk namens het Zuiden en Nederland namens het Noorden tegenover elkaar.

Vijlbrief noemt zichzelf de loodgieter die Zuid- en Noord-Europa aan elkaar smeedt. ‘Ik verbeeld me dat ik door een sterke eurozone en Europese Unie te bouwen het Nederlandse belang dien.’

Een blik in de open kast in Hans Vijlbriefs kantoor in het Justus Lipsiusgebouw in Brussel, dat ten dienste staat van de Europese Raad, onthult direct al veel over de eurozone. Op tien plastic bakjes met daarin dunne papieren mapjes staat met de hand geschreven: Cyprus, Griekenland, Italië, Portugal, Ierland, enzovoort. Deze landen hebben, of hadden, serieuze problemen met de staatshuishouding en economie.

Assistent van Jeroen Dijsselbloem

Vijlbrief kan het weten. Hij was vanaf 2011 thesaurier-generaal bij het ministerie van Financiën en in die functie al lid van de eurowerkgroep. En hij was van 2012 tot en met 2017 in zijn eigen woorden ‘de assistent’ van minister van Financiën én eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem (PvdA). Vijlbrief hoopte Dijsselbloem in 2017 te kunnen opvolgen als minister in het kabinet-Rutte III. Dat gebeurde niet, want het CDA claimde en kreeg als tweede partij van de coalitie volgens Haags gebruik Financiën. Dus werd Wopke Hoekstra minister van Financiën. ‘Dat was ook niet erg, zo gaat dat in de politiek’.

Desondanks vindt Vijlbrief zichzelf sinds 1 februari 2018 terug in het hart van de eurozone, in een baan die ‘op mijn lijstje stond, want na zes of zeven jaar thesaurier word je geacht iets anders te doen’.

Fluiten in het donker

‘Er zijn allerlei speculaties in de pers verschenen, dat Jeroens baan werd geofferd voor die van mij. Ik kan je met de hand op het hart vertellen: dat is niet waar. Jeroen is een goede vriend van me, dat had ik nooit gedaan. Het kabinet wilde geen permanente voorzitter van de eurogroep en Jeroen was geen minister meer. Maar dat hing niet samen met mij. Toen door het vertrek van Jeroen een nieuwe eurogroepvoorzitter moest worden gekozen, kwam daar de Portugese socialist Mário Centeno uit. Dat vergrootte mijn kansen, want voor de functie van voorzitter van de eurowerkgroep is het dan handig wanneer dat een noordeling is. En ik was Jeroens assistent geweest, dus ik had heel veel contacten opgedaan in Brussel.

‘Ik heb ooit de campagne geleid om oud-minister Maria van der Hoeven bij het Internationaal Energie Agentschap in Parijs benoemd te krijgen. Toen hadden we een strategie. Mijn benoeming was veel meer een toevalstreffer, net als de benoeming van Jeroen dat was. Ik noem het altijd fluiten in het donker, soms weet je helemaal niet waar je uitkomt.’