Waarom EW kiest voor klimaatoptimisme

Somberte domineert het debat over opwarming. De aandacht kan beter gaan naar klimaatoptimisme en bedrijven die bezig zijn met oplossingen, schrijft Joris Heijn.

6 graden. Dat was de temperatuurstijging waar de wereld op afkoerste toen in 2009 de beruchte klimaattop in Kopenhagen faliekant mislukte. Natuurlijk, er waren wel wat demonstranten en er was teleurstelling bij de aanwezigen op de top zelf – inclusief mijzelf als observant. Maar voor de buitenwereld ging het leven gewoon door. Uit een peiling van het demografisch instituut NIDI bleek dat in dat jaar slechts één op de drie Nederlanders zich zorgen maakte over klimaatverandering. Eén op de vier Nederlanders bevond zich zelfs in het kamp van de klimaatsceptici.

Hoe anders is de situatie nu.

Van die 6 graden is niets meer over. Die zijn volgens het gerenommeerde Internationaal Energieagentschap (IEA) gereduceerd tot 2,5 graden, als landen hun bestaande beleid simpelweg voortzetten. Die daling komt vooral doordat rijke landen de uitstoot veel sneller terugbrachten dan verwacht. Zo voorspelde het IEA eerst nog dat de uitstoot in Noord-Amerika, Europa en andere (rijke) OESO-landen in andere werelddelen tussen 2007 en 2030 met slechts 3 procent zou dalen. In werkelijkheid stond de teller in 2020 al op min 17 procent (in Nederland min 21 procent). Als alle landen hun mooie papieren beloftes ook nog eens omzetten in beleid, blijft de temperatuurstijging volgens het IEA mogelijk zelfs beperkt tot 1,7 graden.

Klimaatoptimisme

Natuurlijk, daarmee ligt de wereld nog niet op koers om de opwarming te beperken tot 1,5 à 2 graden, de doelstelling die is afgesproken tijdens de wél geslaagde klimaatconferentie van Parijs in 2015. Maar toch: het is een prestatie van formaat.

Je zou denken dat die ontwikkeling en dat harde werk zouden worden gevierd. Maar het tegenovergestelde is gebeurd. Toen het NIDI in 2018 dezelfde vragen voorlegde, bleken zes op de tien Nederlanders zich zorgen te maken over het klimaat. Vooral onder universitair geschoolden namen de zorgen toe (drie op de vier). De klimaatscepsis was verschrompeld.

Toen onderzoeksbureau Ipsos na de provinciale verkiezingen in maart de stemming peilde, zei de grootste groep (39 procent) dat klimaatverandering zich in een ‘kritieke fase’ bevindt en dat handelen ‘nu’ nodig is. Volgens 7 procent is het zelfs al ‘te laat’. Voor slechts 3 procent is het klimaat ‘geen zorg’.

Bezorgdheid klimaat uit zich via groeiende protestacties

Bezorgdheid over klimaatverandering is in relatief korte tijd in de vezels van de samenleving gaan zitten. Dat uit zich onder meer in de snel groeiende protesten van Extinction Rebellion, de groepering die inmiddels met enige regelmaat de A12 in Den Haag bezet. Ook besmeurden ze het Afas-theater in aanloop naar de EW Klimaattop. Maar ook ‘Just Stop Oil’ maakte recent furore, doordat mensen zichzelf aan kunstwerken vastplakten.

Terwijl het klimaatprobleem stapje voor stapje onder controle wordt gebracht, neemt de frustratie ironisch genoeg alleen maar toe. Deels is dat te begrijpen. Want hoewel het de afgelopen jaren redelijk goed ging, zijn er ook veel kostbare jaren verkwist.