Effectenbezit huishoudens groeit, maar Europa ziet Nederlanders graag nog meer beleggen

20 augustus 2025
De Amsterdamse Effectenbeurs op Beursplein 5. (Foto: ANP)

In dit artikel

De feiten: Effectenbezit groeit

Bron: De Nederlandsche Bank, Europese Commissie, Europese Centrale Bank, Bloomberg

Huishoudens hadden aan het einde van het tweede kwartaal 193,9 miljard euro aan beleggingen, blijkt uit cijfers van De Nederlandsche Bank (DNB). Dat is 5,2 miljard euro (2,8 procent) meer dan in het eerste kwartaal.

Het gaat vooral om participaties in beleggingsfondsen (122 miljard euro). Ook beschikken huishoudens over 65,3 miljard euro aan individuele beurgenoteerde aandelen. Shell en ASML zijn favoriet. Daarnaast beleggen zij 6,6 miljard euro in obligaties.

De groei in effectenbezit is bijna geheel te danken aan koersstijgingen. Huishoudens kochten per saldo voor slechts 300 miljoen euro aan.

Sparen blijft de voorkeur hebben. Volgens DNB hadden huishoudens eind juni 516,9 miljard euro op spaarrekeningen bij Nederlandse banken staan, naast 111,6 miljard euro op betaalrekeningen.

Europese Commissie: minder sparen, meer beleggen

De Europese Commissie wil Europese huishoudens stimuleren meer (spaar)geld te beleggen. Eind vorig jaar stelde de Europese Centrale Bank (ECB) dat die hun kapitaal beter moeten aanwenden.

De ECB hoopt spaargeld naar ‘productieve investeringen’ te laten stromen. Veel jonge en innovatieve bedrijven vertrekken uit Europa, omdat ze moeilijk financiering vinden.

Daarom werkt de Commissie aan een spaar- en investeringsunie. Dat moet ook burgers betere kansen bieden om op kapitaalmarkten te beleggen en ze helpen vermogen op te bouwen. Volgens persbureau Bloomberg wil de Commissie op korte termijn een voorstel presenteren.

Wie zegt wat over de plannen voor een Europese spaar- en investeringsunie?

Bron: Europese Commissie, Rijksoverheid, BNR
  • ‘Hiermee slaan we een dubbelslag. Huishoudens krijgen meer en veiligere kansen om te beleggen op kapitaalmarkten en hun vermogen te laten aangroeien. Tegelijk zullen bedrijven makkelijker toegang krijgen tot kapitaal om te kunnen innoveren, groeien en goeie banen te creëren in Europa,’ zei Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, in maart.
  • ‘Veel jonge, innovatieve bedrijven vertrekken om te groeien uit Europa, onder meer omdat ze moeilijk financiering kunnen vinden buiten banken om. Het kapitaal is wel aanwezig: Europese consumenten sparen veel, maar er zijn te weinig mogelijkheden om dit geld te investeren in Europese bedrijven. Versterking van de Europese kapitaalmarktunie is volgens het kabinet daarom cruciaal,’ zei minister Eelco Heinen (VVD) van Financiën in maart.
  • ‘Pleit de president van de ECB er nu echt voor dat gezinnen risicovoller met hun spaargeld moeten omgaan? Interessant is dat. De ECB spoort banken juist altijd aan niet te veel risico te nemen en onze eigen DNB uit regelmatig zorgen over de financiële kwetsbaarheid van gezinnen,’ schreef econoom Han de Jong eind vorig jaar in zijn column voor BNR Nieuwsradio.

EW’s visie: Betere toegang tot kapitaalmarkt belangrijk, maar beleggen is nooit zonder risico

Door: Max Erich, redacteur Economie

Volgens de Europese Commissie zit zo’n 70 procent van de 10.000 miljard euro aan spaargeld van Europese huishoudens in bankdeposito’s. Dat vormt een veilige en direct toegankelijke buffer. Maar door te beleggen, kunnen huishoudens meer rendement behalen.

Daar zit wel een risico aan verbonden. Resultaten van bedrijven zijn onzeker en kunnen tegenvallen. Dat geldt zeker voor innovatieve start-ups, de categorie bedrijven waarvan de Europese Commissie hoopt dar burgers er meer in gaan beleggen. Vanwege het hogere risico komen zij niet in aanmerking voor bankleningen en zijn ze aangewezen op de kapitaalmarkt.

Probleem is dat de Europese Unie 27 kapitaalmarkten kent, met elk zijn eigen regeltjes. Kapitaal gaat niet snel over deze grenzen heen. Dat maakt het aanbod van kapitaal voor start-ups vaak te gering. In de Verenigde Staten, die één kapitaalmarkt hebben, is dat aanbod veel groter. Het is daarom van belang voor Europa om kapitaalmarkten te integreren.

Huishoudens beleggen al veel, maar pensioenfondsen zijn de sleutel

Tegelijk is het de vraag of juist huishoudens moeten worden gestimuleerd om rechtstreeks te beleggen in risicovolle start-ups. Onder meer DNB en voorlichtingsinstituut Nibud pleiten geregeld voor het belang van voldoende financiële buffer voor huishoudens.

Overigens beleggen Nederlanders Europees gezien al bovengemiddeld veel. Dat doen zij indirect, via hun pensioeninleg. Bij de pensioenfondsen lijkt meer te winnen, als het gaat om investeringen in start-ups en scale-ups.

Verdere verdieping: Zweeds model als blauwdruk voor Brussel?

Bron: French Asset Management Association, Bloomberg

In de Europese Unie beleggen voor Zweedse huishoudens veel, toont een recent rapport van de French Asset Management Association. Zweden kent een speciale beleggingsrekening voor particulieren, de Investeringssparkonto (ISK).

De ISK stelt huishoudens in staat om gemakkelijk effecten te aan- en verkopen. Geld kan kosteloos op de rekening worden gestort en is op elk moment (kosteloos) opvraagbaar.

Zweeds spaarmodel ISK als voorbeeld voor Brussel?

Ook fiscaal is de ISK voordelig. Zweden kent een forfaitaire belasting, gekoppeld aan de waarde van de rekening. Er wordt niet steeds afgerekend bij koerswinsten of dividend.

Vanaf 2025 zijn de eerste 150.000 Zweedse kronen (bijna 13.500 euro) op de ISK zelfs belastingvrij. In 2026 wordt die vrijstelling verdubbeld.

Volgens Bloomberg is het mogelijk dat de Europese Commissie de Zweedse ISK als een blauwdruk ziet voor nieuwe voorstellen. Het is de verwachting dat de Commissie deze voorstellen nog dit kwartaal presenteert.

Verder lezen: Meer over kapitaalmarktunie