Hoe bezuinigen op fondsen miljarden kan besparen

15 september 2023Leestijd: 2 minuten
Persconferentie Nationaal Groeifonds, april 2022. Foto: ANP BART MAAT

De overheid komt de komende jaren tientallen miljarden tekort. Politici grijpen dan al snel naar belastingverhoging. Maar waarom niet bezuinigen? In aanloop naar Prinsjesdag 2023 geeft EW het kabinet elke dag bezuinigingstips. Vandaag deel 4: eind aan de fondsen.

Het demissionaire kabinet heeft grote fondsen opgetuigd om een aantal problemen aan te pakken. Het Nationaal Groeifonds van 20 miljard euro financiert sinds 2021 projecten die de economie structureel moeten versterken. Denk aan investeringen in nieuwe generaties computerchips, kunstmatige intelligentie en technieken om te verduurzamen.

Ruim 8 miljard euro is nog niet uitgegeven, dus daar kan een streep door. Nadeel is dat de Europese Unie dan ook de subsidie uit het coronaherstelfonds van 5 miljard euro kan verlagen. Nadeel twee: veelbelovende, belangrijke projecten leg je met het opheffen van het Groeifonds stil.

Het Klimaatfonds is opgetuigd met een krijgskas van 35 miljard euro om onder meer de waterstof-economie van de grond te krijgen, het elektri­citeitsnet te verzwaren en de bouw van een kerncentrale voor te bereiden. Een deel van dit geld is reeds uitgegeven, maar wie dit fonds opheft, houdt 31,9 miljard euro in zijn zak. De nadelen van afschaffen zijn hetzelfde als bij het afschaffen van het Nationaal Groeifonds: De Europese Unie kan korten op de subsidies en de vergroening van de economie komt grotendeels tot stilstand.

Op stikstoffonds (23 miljard euro) valt veel te besparen

Met nog zo’n 23 miljard euro op de bankrekening moet het Stikstoffonds (officieel het Transitiefonds Landelijk Gebied en Milieu) de problemen met stikstof, water, bodem, klimaat en biodiversiteit te lijf gaan. Veel van die problemen moeten op last van de rechter worden opgelost, dus daaraan valt niet te ontkomen. Toch valt er veel op te besparen, rekende het Planbureau voor de Leefomgeving eerder door.

Kort gezegd kan een volgend kabinet zich beperken tot het stikstofprobleem en zo 14 miljard euro minder uitgeven. Of de problemen gerichter aanpakken door nieuwe technieken in te zetten. Dat levert een besparing op van 5 miljard euro. Nadeel: de nieuwe technieken hebben zich nog niet bewezen.

Illustratie: Carolyn Ridsdale

TOT PRINSJESDAG 2023 PUBLICEERT EW DE KOMENDE DAGEN ARTIKELEN OVER WAAR DE OVERHEID OP ZOU KUNNEN BEZUINIGEN. SCHRIJF U HIER IN VOOR DE NIEUWSBRIEF EN BLIJF OP DE HOOGTE.