De feiten: Kabinet-Schoof binnen een jaar gevallen
PVV-leider Geert Wilders heeft zijn dreigementen kracht bijgezet en stapt met zijn partij uit de coalitie. Op dinsdagochtend 3 juni meldt hij dit nieuws via X. ‘Geen handtekening voor onze asielplannen. Geen aanpassingen Hoofdlijnenakkoord. PVV verlaat de coalitie.’
Het kabinet werd op 2 juli 2024 geïnstalleerd. Daarmee is het kabinet-Schoof al binnen een jaar na de formatie gevallen.
Vorige week dreigde Wilders al op te stappen als zijn immigratie-eisen niet zouden worden ingewilligd. De coalitiepartijen VVD, BBB, NSC en PVV waren al sinds gisteravond intensief met elkaar in conclaaf over de crisis.
EW's visie: Nog langer stilstand dankzij rechtse onverantwoordelijkheid
Door: Victor Pak, redacteur Den HaagHet was de belofte van het kabinet-Schoof. Een rechts kabinet zou eindelijk de grote problemen aanpakken. Van stikstof, het vertrek van de industrie tot het asielbeleid. Op dat laatste dossier zou Nederland zelfs met ‘het strengste asielbeleid ooit’ komen.
Maar de dromen van het kabinet-Schoof bleken bedrog. Ruzies en relletjes kenmerkten de moeizame samenwerking tussen PVV, VVD, NSC en BBB. De grote problemen zijn niet aangepakt, maar doorgeschoven. Machteloosheid typeerde het eerste rechtse kabinet in meer dan tien jaar tijd.
Dat PVV-leider Geert Wilders nu door een zelfgecreëerde crisis eruit stapt en het kabinet laat vallen, is niet anders te kenmerken dan totale onverantwoordelijkheid.
Zijn eigen bewindsvrouw Marjolein Faber toont zich al maanden als asielminister zonder enig politiek benul. In plaats van steun voor streng asielbeleid te verzamelen, vervreemdde ze met gekke fratsen potentiële medestanders van haar beleid.
Voor Nederland betekent Wilders’ keuze nog meer stilstand. Een doorstart van een minderheidskabinet zou geen juiste keuze zijn in deze situatie. Dat zal nog onmachtiger zijn in het maken van effectief beleid dan het kabinet-Schoof al was.
Dus Nederland zit voorlopig in de wachtstand. Verkiezingen zullen pas na de zomervakantie plaats hebben en een potentiële formatie zal niet voor de jaarwisseling zijn afgerond.
Wie zegt wat over de val van het kabinet-Schoof?
Bron: XCoalitiepartijen:
- In een eerste reactie noemt VVD-leider Dilan Yesilgöz het ‘een gemiste kans’ en ze ‘denkt niet dat er weer een rechtse meerderheid is na verkiezingen’.
- Caroline van der Plas (BBB) ziet nog wel kansen, zegt ze tegen EW. ‘Een doorstart kan zijn dat er andere partijen zijn, wij gaan proberen een kabinet te formeren.’ Yesilgöz wil daar over nadenken.
- ‘Onverantwoord. Echt onverantwoord.’ Zo reageerde Nicolien van Vroonhoven (NSC) op de keuze van PVV-leider Geert Wilders om uit de coalitie te stappen.
Oppositie:
- ‘Het doek is gevallen voor het kabinet van PVV, VVD, NSC en BBB,’ schrijft D66-leider Rob Jetten op X. ‘Dat is geen verrassing. De keuze van de VVD om in zee te gaan met de PVV was onverantwoord – na maanden van chaos zien we nu het resultaat.’
- ‘Nederland is bevrijd van een politieke gijzeling,’ schrijft SP-leider Jimmy Dijk op X. ‘Van rechtse ruziepartijen die niks voor elkaar krijgen. Behalve bezuinigingen op zorg, onderwijs en ouderen. Asociaal.’
- ‘Nederland heeft vandaag gezien dat deze coalitie geen verantwoordelijkheid heeft durven nemen voor de toekomst van Nederland. Het is onverantwoord en roekeloos dat in deze tijd van internationale onveiligheid en onzekerheid partijen het eigenbelang belangrijker vinden dan de toekomst van Nederland,’ schrijft CDA-fractievoorzitter Henri Bontenbal in een verklaring op X.
Verdere verdieping: Wanneer zijn er nieuwe verkiezingen?
Nieuwe verkiezingen zijn na het besluit van Wilders het meest logisch. Een doorstart van het kabinet-Schoof kan bij de eerste de beste motie van wantrouwen direct worden weggestemd.
Verkiezingen voorbereiden, duurt meestal enkele maanden. Daarom zullen die niet voor de zomervakantie worden gehouden. Zelfs september zou te vroeg zijn, ook omdat dat al een politiek drukke maand is met Prinsjesdag.
Zo is oktober de vroegst mogelijke maand. Gezien de herfstvakantie, zijn 1 en 8 oktober in die maand de meest logische data.