De feiten: Kabinet komt met maatregelen tegen Israël
Nederland voert de druk op Israël op. Het demissionaire kabinet stelt als eerste EU-lidstaat een inreisverbod in voor twee omstreden Israëlische ministers, Itamar Ben-Gvir (Nationale Veiligheid) en Bezalel Smotrich (Financiën).
Ook roept minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp (NSC) de Israëlische ambassadeur op het matje om ‘met klem’ aan te dringen op een andere koers van de regering van premier Benjamin Netanyahu. Vooral als het gaat om het faciliteren van meer voedselhulp naar Gaza.
Premier Dick Schoof overlegde maandag 28 juli met de vicepremiers en de ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie over de humanitaire crisis in Gaza. Na afloop belde hij met de Israëlische president Isaac Herzog.
Nederland dreigt met sancties tegen Israël en overweegt wapenexportstop
Schoof schrijft op X dat hij Herzog liet weten dat Nederland tot sancties overgaat, zowel nationaal als in EU-verband, als de Europese Commissie vandaag, dinsdag 29 juli, oordeelt dat Israël de afspraken over het toelaten van humanitaire hulp niet nakomt.
Veldkamp schrijft ook dat Nederland overweegt de wapenexport naar Israël stop te zetten als de situatie in Gaza niet verbetert.
Meer hulp via Jordanië, geen toekomst voor Hamas
Het demissionaire kabinet onderzoekt bovendien de mogelijkheden om bij te dragen aan leveranties van voedselhulp ‘via land en/of lucht’ en trekt extra geld uit voor een aanvoerroute vanuit Jordanië.
In de brief benadrukt Veldkamp ook dat Hamas de Israëlische gijzelaars moet vrijlaten en de wapens moet opgeven. Voor de terreurgroep is volgens hem geen plaats in de toekomst van Gaza.
Wie zegt wat over maatregelen kabinet tegen Israël?
- ‘Vandaag had ik een extra overleg met de vicepremiers en ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie over de catastrofale situatie in Gaza. Het doel van het kabinet is glashelder: de mensen in Gaza moeten onmiddellijk ongehinderde en veilige toegang krijgen tot humanitaire hulp. Als de EU morgen constateert dat Israël zich niet aan de hierover gemaakte afspraken houdt, steunt Nederland het plan voor het opschorten van de Israëlische deelname aan het EU-onderzoeksprogramma ‘Horizon’’, schrijft premier Dick Schoof in een bericht op X.
- ‘Ook zal Nederland in dat geval morgen in Brussel pleiten voor aanvullende Europese maatregelen, bijvoorbeeld op het gebied van handel. Verder overwegen we nationale maatregelen om de druk te vergroten. En ook Hamas moet volledige medewerking geven aan humanitaire steun voor de noodlijdende bevolking van Gaza. Deze boodschap heb ik zojuist in een telefoongesprek overgebracht aan de Israëlische president Herzog,’ aldus Schoof.
- ‘Sorry premier, met alle respect, maar deze tweet geeft niet de geest en details van het telefoongesprek weer,’ schrijft de Israëlische president Isaac Herzog in een reactie op X. ‘Evenmin geeft hij mijn glasheldere standpunt weer dat het een enorme vergissing zou zijn als de EU dergelijke stappen zou nemen, vooral gezien de voortdurende en opgewaardeerde humanitaire inspanningen van Israël.’
- ‘Ik vind het vooral triest dat de benarde situatie van onze gijzelaars en de eis voor hun onmiddellijke vrijlating niet eens worden genoemd,’ aldus Herzog.
- ‘De oorlog in Gaza moet stoppen. De Gazaanse bevolking lijdt onder extreme en aanhoudende ontberingen als gevolg van de Israëlische humanitaire blokkade. Het gebrek aan voedsel, schoon drinkwater, medicijnen en onderdak leidt tot ondraaglijke levensomstandigheden. De humanitaire noodsituatie gaat gepaard met aanhoudend geweld omdat het maar niet lukt tot een staakt-het-vuren te komen,’ staat in de Kamerbrief van minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp (NSC).
- Over de verantwoordelijkheid van Hamas schrijft het kabinet in de Kamerbrief:
- ‘Het kabinet ziet dat Hamas forse (mede-)verantwoordelijkheid toekomt voor het uitblijven van het staakt-het-vuren en nog steeds een dreiging vormt voor de veiligheid van Israël. Het kabinet koestert geen illusies over de intenties en het optreden van Hamas. Hamas is een terroristische organisatie die al jarenlang zijn eigen bevolking onderdrukt, mensenrechten schendt en door zijn gruwelijke daden van 7 oktober 2023 een spiraal van geweld ontketende.’
- ‘Hamas gebruikte Gazanen als menselijk schild, heeft zichzelf verrijkt met onder andere humanitaire hulp en houdt momenteel nog altijd vijftig gegijzelden vast in de Gazastrook, van wie nog minstens twintig in leven zouden zijn. Het kabinet blijft onderstrepen dat Hamas onmiddellijk de gijzelaars moet vrijlaten en de wapens moet opgeven. Er is geen plaats voor Hamas in de toekomst van de Gazastrook.’
EW's visie: Schoof blundert door te zwijgen over gijzelaars en overgave Hamas
Door: Matthijs van Schie, redacteur & coördinator BuitenlandGezien de schrijnende voedselsituatie in Gaza en de groeiende wereldwijde zorgen daarover, is het begrijpelijk dat het kabinet druk wil uitoefenen op Israël om de voedselhulp aan de Palestijnen op te voeren en te verbeteren.
Meest in het oog springt het inreisverbod voor de Israëlische ministers Smotrich en Ben-Gvir. Deze radicale orthodox-religieuze politici riepen eerder op tot verhongering en verwoesting van Gaza en wekken alom weerzin op.
Zo’n maatregel is vooral symbolisch: Smotrich en Ben-Gvir hadden vermoedelijk toch geen reisplannen naar Nederland en nemen geen oorlogsbesluiten.
Premier Netanyahu informeerde hen bijvoorbeeld pas achteraf over het besluit om dagelijks gevechtspauzes in te stellen en extra hulpcorridors te openen. Toch is goed te begrijpen dat Nederland met zo’n inreisverbod wil aangeven dat hun extreme uitingen onacceptabel zijn.
Kritiek Israëlische president Herzog op Schoof, die op X zwijgt over gijzelaars
Ook het besluit om de Israëlische ambassadeur te ontbieden en te wijzen op de noodzaak van meer hulp ligt voor de hand. Al is de timing curieus: Israël had enkele dagen daarvoor juist een flinke opschaling van de hulpverlening in gang gezet.
Dat Nederland niet de moeite neemt die resultaten af te wachten, tekent de verslechterende diplomatieke relatie met Israël.
De pijnlijke, openlijke kritiek van de Israëlische president Herzog op premier Schoof onderstreept dat alleen maar. Herzog schreef dat Schoofs bericht op X ‘de geest en details’ van hun gesprek niet goed weergaf, en merkte terecht op dat Schoof in zijn verklaring niets meldt over de gijzelaars die Hamas nog altijd vasthoudt.
Veldkamp schrijft in brief wel over vertrek Hamas en vrijlating gijzelaars
Dat is vreemd, omdat minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp (NSC) dat wel deed. In zijn brief aan de Tweede Kamer van maandag 28 juli schreef hij dat Hamas de gijzelaars direct moet vrijlaten, de wapens moet neerleggen en geen rol heeft in de toekomstige inrichting van de Gazastrook. Verstandige taal.
Het is onbegrijpelijk dat Schoof in zijn bericht op X – dat anders dan een Kamerbrief wél wereldwijd wordt gelezen – verzuimde dit onderdeel van het kabinetsstandpunt te benadrukken.
Het zou voor betere diplomatieke betrekkingen zorgen met Israël, waardoor de regering-Netanyahu bij legitieme kritiek op de oorlogsvoering en hulpverlening in Gaza geen verwijt van eenzijdigheid kan maken.
Blijven benadrukken dat vrijlating van gijzelaars en ontwapening van Hamas noodzakelijke voorwaarden zijn voor een eventuele staakt-het-vurendeal, helpt ook bij het opvoeren van de internationale druk op de terreurgroep.
Alleen als Hamas verdwijnt, kan zo’n akkoord een permanent einde betekenen aan de oorlog in Gaza, in plaats van alleen een gevechtspauze.
Na internationale oproep aan Israël stelde Hamas nieuwe eisen staakt-het-vuren
Dat daartoe sinds 7 oktober 2023 niet veel harder en luider is opgeroepen, heeft Hamas’ onderhandelingspositie versterkt. Zo bleek vorige week opnieuw in Qatar. Bemiddelaars bij de gesprekken in Doha meldden wekenlang dat een akkoord over een staakt-het-vuren, vrijlating van gijzelaars en meer humanitaire hulp steeds dichterbij kwam.
Maar toen riepen 28 landen – waaronder Nederland – Israël op de oorlog en het omstreden voedselhulpsysteem te stoppen in een verklaring waarin het lot van de gijzelaars diep was weggestopt.
Twee dagen later meldden bemiddelaars uit Qatar en Egypte dat Hamas plots met nieuwe, ‘onacceptabele’ eisen kwamen. Daarmee kwam het proces in een impasse en zo duren de oorlog en het lijden voort.
Groeiende kritiek op Israël begrijpelijk, ook diplomatiek offensief tegen Hamas nodig
Hamas, geheel in lijn met zijn cynische pr-strategie, kijkt tevreden toe hoe de internationale kritiek op Israël groeit naarmate het lijden in Gaza toeneemt. Gezien de hartverscheurende beelden is dat begrijpelijk.
Maar wie wil helpen die ellende te stoppen, voert naast druk op Israël ook een veel krachtiger diplomatiek offensief tegen Hamas – vooral via druk op Qatar, dat als een van de weinige landen invloed heeft op de leiders van de terreurgroep.
Want uiteindelijk is hun overgave de sleutel tot het beëindigen van deze vreselijke oorlog.