EU staat aan de verkeerde kant van de geschiedenis in conflict met Iran

17 juni 2025
EU-buitenlandchef Kaja Kallas roept op tot de-escalatie, maar vermijdt duidelijke steun aan Israël. (Bron ANP)

In dit artikel

De feiten: EU verdeeld over luchtaanvallen tussen Israël en Iran

Vandaag hielden de 27 ministers van Buitenlandse Zaken van de Europese Unie een videoconferentie over de luchtoorlog tussen Israël en Iran.

Sommige EU-landen, zoals Duitsland, Oostenrijk, Tsjechië, Hongarije en ook de Baltische staten, steunen Israël en veroordelen Iran in heldere bewoordingen.

Spanje en Ierland bekritiseren Israëls militaire actie

Andere landen, zoals Spanje, Ierland, België en Luxemburg, zijn juist kritisch en wijzen op het ontbreken van een juridische grondslag en op de humanitaire gevolgen. Deze verschillen weerspiegelen de bekende versplintering in het EU-buitenlandbeleid.

Nederland kiest voor nuance in Israël-Iran-conflict

Nederland heeft zich niet expliciet achter Israël geschaard. De Nederlandse regering erkent én ondersteunt Israëls recht op zelfverdediging, maar maakt tegelijk duidelijk dat elke militaire actie zorgvuldig moet worden afgewogen.

Demissionair minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp (NSC) zei na de eerste strike van Israël zelfs te ‘betreuren’ dat Israël de aanvallen in Iran nodig achtte, ondanks zijn zorgen over het Iraanse nucleaire programma. Hij riep meteen op tot de-escalatie, net als demissionair premier Dick Schoof en demissionair minister van Defensie Ruben Brekelmans (VVD). Brekelmans zei ook dat het kabinet de actie van Israël betreurt.

Nederland heeft zich weleens minder voorwaardelijk opgesteld als het om Israël ging.

EU-buitenlandchef Kallas pleit voor diplomatie met Iran

De videoconferentie van de Europese ministers leverde slechts voorspelbare, politiek-correcte teksten op. Ze zijn het erover eens dat een diplomatieke oplossing de beste manier is om het Iraanse nucleaire programma op de lange termijn aan te pakken’. En: ‘De-escalatie is dringend noodzakelijk. Iran mag niet over een atoombom beschikken en diplomatie is de manier om dit te voorkomen, aldus EU-buitenlandchef Kaja Kallas.
Kallas denkt wel dat, nu de gesprekken tussen Amerika en Iran over het Iraanse atoomprogramma in een soort impasse zijn geraakt, de Europese Unie een belangrijke rol kan spelen in het zoeken naar een diplomatieke oplossing. We staan in contact met Iran en Israël om de situatie echt te de-escaleren. Stabiliteit van de regio is in ieders belang.

EW's Visie: Waarom de EU aan de verkeerde kant van de geschiedenis staat in het conflict met Iran

Door: René van Rijckevorsel, correspondent Brussel

Het is juist te ‘betreuren’ dat de EU zich niet achter Israël schaart. De Iraanse theocratische staat is verre van democratisch en lapt al 45 jaar elk mensenrecht aan zijn laars.

Minderheden, homoseksuelen en andersdenkenden worden onderdrukt, opgesloten of zelfs opgehangen als zij uitkomen voor hun mening of geaardheid.

Vrouwen wachten zware straffen als zij zich niet aan de kledinggeboden houden. Het zijn niet bepaald de waarden die Europa voorstaat in de wereld.

Misdaden van het Iraanse regime stapelen zich al decennia op

Iran is daarbij vervuld van haat en oorlogszucht. Het van de kaart vegen van de enige democratie in de regio is de levensvervulling van de ayatollahs in Teheran.

Via terreurorganisaties als Hamas, Hezbollah en de Houthis moest dat doel worden bereikt. Al jaren strijdt Iran via deze proxy’s tegen Israël.

Iran als sponsor van terreur en vijand van Europa

Ook deinzen de Iraanse machthebbers niet terug voor aanslagen op andersdenkenden in Europa. Door de steun aan de Houthi’s in Jemen hoopt Iran vitale handelsroutes naar Europa te verstoren en het continent in de economische afgrond te storten. Door Rusland kwistig te voorzien van drones en andere munitie, waarmee onschuldige Oekraïners worden gedood, is Iran indirect ook de vijand van Europa.

Nucleaire dreiging is geen verre toekomst meer

Daarbij heeft Iran jarenlang liegend en bedriegend de Europese Unie, Amerika en het internationale atoomagentschap IAEA belazerd over zijn kernwapenprogramma.

Vorige week verklaarde de IAEA (gerelateerd aan de Verenigde Naties) dat Iran zijn verplichtingen met betrekking tot nucleaire non-proliferatie niet was nagekomen. Israël zei dat Iran ‘binnenkort’ in staat is om een nucleair wapen te ontwikkelen en wil dat moment niet afwachten.

Met slappe verklaringen red je geen vrede

Europa had er beter aan gedaan één kant te kiezen. Die van Israël. De aanval op Iran was het onvermijdelijke resultaat van een jarenlange escalatie door Teheran, met ontelbare buitenlandse terreurdaden van Iraanse paramilitaire proxys en huurmoordenaars.

Als je jarenlang wordt getreiterd door onderdanige vriendjes van de bully op het schoolplein, ontkom je er op een gegeven moment niet aan om ook de grote jongen op zijn bek te slaan.

De toekomst van Europa hangt af van duidelijke keuzes

In plaats van hun toevlucht te nemen tot sleetse verklaringen dat beide partijen moeten ‘de-escaleren’ en een ‘diplomatieke oplossing dienen te vinden’ hadden de Europeanen Israël volop moeten steunen, ook omdat verdere ontwikkeling van de ballistische raketten –uitgerust met kernkoppen – in de toekomst Europa kunnen bedreigen.

Maar helaas, met verdeeldheid maak je geen macht, daarvoor is eenheid nodig. En die blijft ver te zoeken in Europa. De EU is gedoemd om aan de zijlijn te blijven staan van de wereldgeschiedenis in wording.

Lees verder over het conflict met Iran