Kabinet had Israëls operatie in Iran moeten prijzen, niet ‘betreuren’

Op het eerste gezicht klinkt een oproep tot de-escalatie altijd verstandig: wie is er nou hartstochtelijk vóór meer oorlog, voor meer doden en meer gewonden?

Toch getuigt premier Schoofs oproep van weinig geopolitiek inzicht. Dat geldt helemaal voor defensieminister Brekelmans en buitenlandminister Veldkamp, die de Israëlische aanval zelfs zeiden te betreuren. Al zei laatstgenoemde dat hij niet de aanval zelf betreurt, maar ‘dat Israël zich genoodzaakt voelt om tot deze militaire actie over te gaan’. Onduidelijk is of Veldkamp deze noodzaak wel of niet erkent.

De obligate reactie roept de vraag op wat Schoof, Brekelmans en Veldkamp zouden zeggen als Nederland – God verhoede – ooit betrokken zou raken bij een oorlog met Rusland.

Zouden zij, als het leger van Vladimir Poetin op het punt van omvallen zou staan, ook van de genadeklap willen afzien om ‘escalatie’ te voorkomen? Of zelfs een aanval ‘betreuren’?

Waarschijnlijk niet. Het demissionaire kabinet moet inzien dat Israël juist een belangrijke en noodzakelijke actie heeft ondernomen tegen Ruslands bondgenoot Iran, waar de ayatollahs hardop dromen van de vernietiging van de Joodse staat. Zij mogen onder geen beding een kernwapen in handen krijgen, en zijn (of beter: waren) daar verontrustend dichtbij, erkent ook het Internationaal Atoomagentschap.

Dus had Israël na de vastgelopen onderhandelingen tussen Amerika en Iran weinig andere keus dan een aanval, die vanwege de minutieuze voorbereiding erg succesvol was.

VVD-Kamerleden snappen het wel

Intussen lijken drie Kamerleden van de VVD, de partij van minister Brekelmans, dat wél begrijpen.

Fractievoorzitter Dilan Yeşilgöz – die aanvankelijk een nietszeggend X-bericht plaatste – benoemde terecht het gevaar van de nucleaire ambities van het Iraanse regime en noemde de actie begrijpelijk. Eerder op de dag sprak Eric van der Burg ook al klare taal.

Ze hebben goed geluisterd naar hun partijgenoot Ulysse Ellian, die hoopvol reageerde op operatie Rising Lion – een verwijzing naar de leeuw die de vlag van Iran vóór de revolutie van 1979 sierde. Hij is net als zijn vader, de uit Iran gevluchte EW-columnist Afshin Ellian, criticus van de islamitische theocratie en heeft daarom zware beveiliging nodig.

Nederland wil gidslandje spelen

Het is begrijpelijk dat velen vrezen voor de gevolgen van een regelrechte oorlog tussen Iran en Israël. Maar de gevolgen van het alternatief, wachten tot de in het nauw gedreven ayatollahs naar een atoombom grijpen, zijn veel groter. Dan zou de ergste vorm van escalatie – nucleaire escalatie – niet meer te stoppen zijn.

In plaats van strategisch te denken, lijkt het kabinet zich steeds meer te laten leiden door de drang om ‘gidsland‘ te zijn in het veroordelen van Israël.

Er is inderdaad een hoop aan te merken op hoe dat land in Gaza de oorlog voert tegen Irans terreurmarionet Hamas. Goed en nodig om dat in het diplomatieke verkeer te doen. Maar zo kondigde Veldkamp – later ook initiatiefnemer voor een Israël-kritische brief aan Brussel – zo’n beetje als eerste westerse bewindspersoon aan om het arrestatiebevel tegen Benjamin Netanyahu op te volgen.  Belangrijkere landen als Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk waren veel terughoudender.

Door telkens weer voorop te willen lopen, wekt het kabinet-Schoof de indruk Israël zelfs niet meer als bondgenoot te zien.

In een tijd waarin een verbond van dictaturen als Rusland, Iran en ook China het vrije Westen wil ondermijnen, past het Nederland niet om een moreel verheven gidsland te willen zijn tegenover bondgenoten.

Zeker niet als die zich weren tegen dreigende nucleaire vernietiging.