De Egyptische president vroeg de grootmoefti van de Al-Azhar-moskee in Caïro om de islam te hervormen. Moeten we vertrouwen hebben in een plek waar kinderen vanaf twaalf jaar oud de jihad wordt aangeleerd?
Charlatanerie is een essentieel onderdeel van het denken en handelen van mullahs en moefti’s. Begin januari werden in Parijs twee aanslagen – executies – uitgevoerd door jihadisten: een aanslag op de redactie van Charlie Hebdo en een aanslag op een joodse supermarkt.
Soennitische en sjiitische leiders veroordeelden de aanslagen met een grote ‘maar’.
De Al-Azhar-moskee in Caïro veroordeelde tevens de laatste Mohammed-cartoon, waarop stond: ‘Alles is vergeven.’
Fatamiden
De Al-Azhar-moskee is niet de oudste universiteit in de islamitische wereld. Het is een moskee waarin mensen worden opgeleid in de islam: de sharia, het islamitische geloof, de Koran en het leven van Mohammed.
Deze moskee en het daaraan geleerde studiecentrum zijn in het jaar 971 opgericht door Isma’illieten, een sjiitische sekte. Destijds waren in Egypte de Fatimiden aan de macht. De moskee werd vernoemd naar Fatima Zahra, de dochter van Mohammed en de vrouw van Ali, de eerste imam van de sjiieten.
Grote moslimfilosofen
Later werd de moskee overgenomen door de soennieten. Aanvankelijk werden naast de traditionele islamitische studies ook onder meer sterrenkunde en grammatica van de Arabische taal gedoceerd.
De grote moslimfilosofen zijn niet opgeleid in Caïro. Lange tijd was het stil; pas in 1961 werd in opdracht van de Egyptische regering een universiteit opgericht voor gangbare studies. In de twintigste eeuw claimde Al-Azhar de hoogste opleiding te hebben voor ulama, de islamitische sharia-geleerden.
Fatwa’s
De Al-Azhar-moskee is een madrasa, vergelijkbaar met die van Qum (Iran) en Najaf (Irak), waar sjiieten de belangrijkste ayatollahs opleiden. Zij vaardigen fatwa’s uit over allerlei zaken, zoals het gebruik van wasmachines of het doden van anderen. Dat laatste doen ze niet meer in het openbaar.
De fatwa’s van Al-Azhar zijn van belang voor gewone moslims en niet voor jihadisten – zij hebben hun eigen islamgeleerden en fatwa’s.
Na Charlie Hebdo verkeerde Al-Azhar in paniek. In opdracht van de Egyptische president moest de grootmoefti een charmeoffensief starten. Hoe charmant konden ze zijn?
Verderf
In deze periode vermoordde IS een Jordaanse piloot, Muath al-Kasasbeh. Hij werd levend verbrand. Volgens Ahmed al-Tayib, grootmoefti van de Al-Azhar-moskee, verdienen ‘de terroristen van IS de doodstraf door kruisiging of het afhakken van armen’. Dat is een voorbeeld van islamitische geleerdheid.
De woorden zijn afgeleid van de Koran, soera 5:33, waarin staat dat degenen die oorlog voeren tegen Allah en Zijn gezant Mohammed daardoor verderf zaaien op aarde, moeten worden gekruisigd. Dat doet IS aan de lopende band.
Onafhankelijk
Wat is inhoudelijk gezien het verschil tussen de grootmoefti van Al-Azhar en de kalief van Islamitische Staat?
De leider van Al-Azhar is voor zijn veiligheid en voortbestaan rechtstreeks afhankelijk van de Egyptische machthebbers. De leider van IS is volledig onafhankelijk.
Daarnaast is er ook een belangrijk verschil ten aanzien van de executie van de regels. Al-Azhar cultiveert de sharia en andere islamitische wetten en tradities. Maar die wetten en tradities voeren ze niet uit, omdat ze geen macht hebben en bang zijn voor de Egyptische regering.
Betekenisloos
Wat doen de toehoorders van de grootmoefti met de islamitische regels? Nu begeven we ons op gevoelig gebied. De rechtgeaarde leerling van Al-Azhar ontdekt op den duur dat zonder de toepassing van de regels van de islam, deze regels betekenisloos zijn.
Daarom stappen ze over naar de Moslimbroeders, die de regels wel willen toepassen. En vervolgens is er een groep binnen de Moslimbroeders die geen geduld meer kan opbrengen. Deze ongeduldige broeders richten dan Al-Qa’ida, Hamas en talloze andere jihadistische groepen op.
Het begint met les in de Koran en sharia en eindigt bij bomaanslagen. Uiteindelijk hebben in de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw Taliban-Al-qa’ida hun eigen koranscholen, madrasa opgericht. De rest is bekend.
Gruweldaden
Een tijdje geleden publiceerde NRC Handelsblad een interessante reportage over Al-Azhar onder de kop ‘Kweekschool van het kalifaat‘:
‘Niemand zegt dat Al-Azhar zelf oproept tot het doden van christenen of het verkrachten van Yazidi-vrouwen goedkeurt. Alleen: de hadiths (de overlevering van de woorden van de profeet door zijn tijdgenoten) waarop IS zich beroept om zijn gruweldaden te rechtvaardigen, staan bijna allemaal in het curriculum van Al-Azhar. In het schoolsysteem wordt kinderen vanaf twaalf jaar oud de jihad aangeleerd.’
Kannibalisme
De krant citeert op gezag van een Egyptenaar uit de lesboeken van Al-Azhar over kannibalisme: ‘Het is een moslim toegestaan om ongelovigen te doden en op te eten, op voorwaarde dat het vlees niet gekookt of gebakken wordt.’ Het zijn echte charlatans.
We kunnen ons voorstellen dat de Egyptische president niet – zoals zijn voorganger oud-president Anwar Sadat (1918-1981) – wil worden vermoord. Daarom vroeg president Al-Sisi aan de grootmoefti van Al-Azhar om de islam te hervormen.
Voor nu een tussenbalans: al die madrasa’s zijn juist de bron van het islamisme. Al-Azhar zelf is de ideologische bron van het islamitische terrorisme. Maandag meer over de hervorming van de islam en al-Azhar.