In de nacht van vrijdag op zaterdag hebben de Amerikanen, Fransen en Britten precisieaanvallen uitgevoerd op voorsteden van de Syrische hoofdstad Damascus. Verschillende landen benadrukken dat het om een eenmalige actie gaat.
Het gebeurde rond 3 uur vannacht: de aanvallen werden aangekondigd door de Amerikaanse president Donald Trump, die in een persconferentie sprak van een ‘gecoördineerde aanval op het chemische wapenprogramma van Bashar al-Asssad,’ de Syrische president.
Rook boven Damascus
Op internet verschenen beelden uit Damascus laten zien hoe Syrische luchtafweersystemen de aanvallen proberen te pareren, en zijn er explosies te horen. ‘S ochtends zijn nog rookpluimen boven de Syrische hoofdstad te zien.
De coalitie van westerse landen zou expres doelen hebben uitgekozen die niet in al te dichtbevolkte gebieden liggen – om het aantal burgerslachtoffers tot een minimum te beperken – en hebben ook actief Russische doelen vermeden.
De aanvallen waren gericht op Syrische chemische wapendepots. Verrassend is het niet: na de vermeende gifgasaanval op het voormalige rebellenbolwerk Douma vorig weekend broeide het al de hele week.
De meeste westerse landen steunen de aanval van Amerika, Groot-Brittannië en Frankrijk. Premier Mark Rutte sprak vannacht van Nederlandse ‘steun voor een weloverwogen aanval’. In diezelfde bewoordingen spreekt ook Turkije: het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken verwelkomde zaterdagochtend de aanval, en sprak van een ‘goed afgewogen’ reactie.
Ook de Duitse bondskanselier Angela Merkel sprak haar steun uit voor de actie van de westerse coalitie. In een reactie noemt ze de raketaanval ‘noodzakelijk en proportioneel’. Afgelopen donderdag liet ze al weten zelf niet mee te willen doen, maar militaire actie wel te steunen.
Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie, sprak van een ‘vergeldingsactie’ zonder direct steun uit te spreken voor de aanvallen. De daders van de ‘verschrikkelijke gifgasaanval’ in Douma moeten volgens hem worden opgespoord en berecht. ‘Het was niet de eerste keer dat het Syrische regime chemische wapens tegen burgers heeft ingezet, maar het moet de laatste keer zijn,’ aldus Juncker die betrokken partijen oproept tot een wapenstilstand.
De Amerikaanse minister van Defensie James Mattis laat zaterdagochtend weten dat er geen vervolgacties op de planning staan.
Frankrijk benadrukt dat aanval niet op Rusland is gericht
Frankrijk was er snel bij om te benadrukken dat de actie eenmalig was, en niet tegen Rusland is gericht. Minister van Defensie Florence Parly verklaart dat Rusland van tevoren op de hoogte is gesteld en dat ‘een confrontatie met de Russen’ niet is waar de drie bondgenoten op uit zijn.
Volgens onze bloggers
Afshin Ellian: ‘Wie het gifgas in Syrië gebruikte, doet niet meer ter zake’
Rusland heeft desalniettemin woedend gereageerd, en direct gedreigd met ‘gevolgen’. De regering van de Russische president Vladimir Poetin bestrijdt dat er een gifgasaanval plaatsvond en stellen dat het om een propagandastunt van tegenstanders van de Syrische president Assad ging. Het Russische ministerie van Defensie liet weten dat de drie doelwitten niet werden beschermd door Russische militaire afweersystemen.
Poetin zelf veroordeelde de aanval zaterdagochtend. Het was volgens hem een aanval op een wettige regering die door Rusland wordt geholpen in de strijd tegen terroristen.
Russische ambassadeur dreigt
De aanvallen van drie Westerse landen op doelen in Syrië ‘kunnen niet zonder gevolgen blijven,’ zei de Russische ambassadeur in Amerika Anatoli Antonov vrijdagnacht.
In een verklaring stelde de ambassadeur de beledigingen aan het adres van de Russische president Poetin ‘onacceptabel en ontoelaatbaar’ te vinden – daarmee verwijst hij naar de toespraak van Trump voorafgaand aan de aanvallen. Trump zei dat de aanvallen een resultaat waren van ‘het falen van Rusland om zich aan zijn woord te houden’ met betrekking tot Syrië. Eerder al zei hij dat Rusland de partner is van een ‘met gas moordend beest dat zijn eigen volk dood en daar nog van geniet ook (Assad, red.)’.
Ook westerse media moeten het ontgelden van Antonov: die hebben door hun berichtgeving over Douma bijgedragen aan de aanval op Syrië, meent hij. Ook Maria Zakharova – woordvoerder van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken – stelde in een reactie dat de aanval net op een moment is uitgevoerd dat er intensieve pogingen werden ondernomen om vrede in het land te bewerkstelligen. ‘Degenen die hier achter zitten, beroepen zich op hun moralistische leiderschap in deze wereld en verklaren zich daarmee verheven boven de rest.’
De Russische politicus Alexander Scherin, vicevoorzitter van het defensiecomité in het parlement, vergeleek het optreden van Trump met Adolf Hitler. ‘Men kan hem de Hitler van onze tijd noemen’. Scherin trok daarbij de vergelijking met de Duitse inval in Rusland in de Tweede Wereldoorlog. ‘Hij heeft zelfs hetzelfde tijdstip uitgekozen om aan te vallen als de Duitsers indertijd bij Rusland.’ Het Duitse leger zette op 22 juni 1941 in de vroege ochtend de aanval op Rusland in.