Berlijn-terrorist Anis Amri was een bekende van de Duitse politie. Toch kon zijn aanslag niet worden voorkomen. Een van de problemen: Amri gebruikte zeker veertien verschillende identiteiten.
‘De aanslag werd gepleegd door een man waarover de veiligheidsdiensten heel veel wisten,’ aldus minister van Binnenlandse Zaken van Noordrijn-Westfalen Ralf Jäger donderdag. En toch wist hij toe te slaan op een kerstmarkt in Berlijn, waarbij twaalf mensen het niet overleefden.
Gertjan van Schoonhoven: belachelijk dat dader ‘Berlijn’ door Schengen kon reizen
Amri was bij de autoriteiten bekend onder veertien identiteiten, vertelde Jäger donderdag. Hij was in de zomer van 2015 voor het eerst in Duitsland, in de grensprovincie Noordrijn-Westfalen. Hij meldde zich bij asielzoekerscentra in Kleve, Oberhausen, Dortmund en Karlsruhe en werd door verschillende diensten gezien als een ‘islamitische bedreiging’. Sinds februari 2016 spendeerde hij het grootste deel van zijn tijd in Berlijn.
Politie heeft geen contacten binnen Noord-Afrikaanse gemeenschap
De diensten volgden Amri nauwlettend en kwamen er volgens Der Spiegel achter dat hij op internet zocht naar hoe pijpbommen worden gemaakt. Ook zou hij volgens undercoveragenten in de zomer van 2016 hebben opgeschept over het aanrichten van een ‘bloedbad’. Toch was er niet voldoende concreet bewijs voor een aanslag om de Tunesiër op te pakken. De onderzoekers gingen daarbij ‘tot aan de grenzen van alle wettelijke bevoegdheden’, zei recherchedirecteur Dieter Schürmann.
De politiebond van de provincie Noordrijn-Westfalen weet wel een reden waarom de terrorist niet kon worden opgepakt. Volgens Olivier Huth van de bond werken er niet genoeg mensen met een Noord-Afrikaanse achtergrond bij de politie. Ze hebben vrijwel geen contacten binnen deze gemeenschappen en weten Noord-Afrikaanse jongeren nauwelijks te bereiken.
Twijfelachtig of controles op bussen en treinen helpt
Het feit dat Amri gemakkelijk onder de radar bleef met zijn veertien verschillende namen, kan ook verklaren waarom de Berlijn-terrorist na zijn aanslag ongestoord door de Europese Unie kon reizen. Hij was onder meer in Nijmegen en Amsterdam, waar hij op de trein stapte, en werd pas in Italië doodgeschoten.
De kritiek op de open Schengenzone is daardoor toegenomen. Nederland bespreekt met omliggende landen nu plannen om bus,- trein- en bootreizen beter te gaan controleren: passagiers zouden hun identiteitskaart moeten tonen bij de aanschaf van tickets.