Hoe emoties meewegen in de wijze van allocatie

Volgens de traditionele beleggingstheorie zijn wij rationele investeerders. Uit onderzoek blijkt echter dat emoties een grote rol spelen bij beleggingsbeslissingen. Analyse van gedrag is daarom een must, vindt Valentijn van Nieuwenhuijzen, Chief Investment Officer bij NN Investment Partners.

‘Angst, stress, onzekerheid of juist optimisme en plezier. Beleggers zijn net mensen. De manier waarop zij bijvoorbeeld reageren op positief of negatief nieuws heeft een grote impact op de beslissingen die zij vervolgens nemen. Dat heeft vaak een zichzelf versterkend effect. Zo kan nieuws over een managementschandaal bij een bedrijf de prijs van het betreffende aandeel exorbitant drukken: daarbij kan kuddegedrag of het geruchtencircuit een grote rol spelen. Optimisme over een beursgang of de lancering van een product kan juist weer een ‘irrationeel’ sterke opwaartse druk geven: vaak door dezelfde gedragsfactoren.’

‘Een zo exact mogelijke analyse van beleggingsgedrag is een belangrijk ingrediënt in de multiasset beleggingsstrategie van NN Investment Partners. Om de emoties van ‘Mr. Market’ te verzamelen en te analyseren, maakt NN IP gebruik van de zogenoemde ‘MarketPsych’ indices van dataleverancier Thomson Reuters. MarketPsych zoekt met behulp van algoritmes in digitale nieuwsbronnen en op sociale media naar informatie over onder andere de emoties onder beleggers, hun verwachtingen (bijvoorbeeld van bedrijfscijfers) en hun inschatting van politieke risico’s en onzekerheden.’

‘De data die wij dan binnen krijgen groeperen wij zelf tot enkele indicatoren. Daarmee brengen wij in kaart wat de invloed is van de ‘irrationele belegger’ op de markten. Het gaat om zaken als ‘momentum’ (als de markten omhoog gaan, doen ze dat vaak langer dan de meeste beleggers verwachten) en de ows in de markten. En uiteraard het sentiment ten aanzien van politieke gebeurtenissen, economische en bedrijfscijfers en gevoelens van onzekerheid.’

‘De indicatoren wijzen niet per se in dezelfde richting. Na de verkiezing van Trump tot president van de Verenigde Staten was het sentiment negatief, maar reageerden de markten toch positief omdat de onzekerheid weg was. Hetzelfde gebeurde na de keuze van de Britten voor Brexit.’

‘Uit studies van gedragspsychologen als Daniel Kahneman blijkt overigens dat mensen irrationeler worden naarmate de onzekerheid toeneemt. Dat is altijd iets om rekening mee te houden.’

‘Belangrijk is om je niet blind te staren op data over beleggerssentiment en -gedrag. Aan de ene kant moet je je ervan bewust zijn dat de data gebaseerd zijn op het verleden. Je kan daar dus niet op varen. Aan de andere kant anticiperen indices in sommige gevallen op gebeurtenissen in de toekomst: sentiment tijdens een verkiezingscampagne zegt bijvoorbeeld weinig over de uitkomst of de toekomst.’

‘Het is dus echt een hulpmiddel om de markten beter te doorgronden. Gedragsanalyse is een volwaardig component van ons beleggingsproces, maar wordt altijd gebruikt in combinatie met fundamentele analyse. Wij hanteren geen vaste verhouding tussen beide analyses en kunnen altijd onze eigen afweging maken: het systeem biedt ruimte voor exibiliteit. Computergestuurde data zullen ook nooit het beleggingsproces overnemen. Zonder de juiste interpretatie biedt het weinig soelaas. En in de interpretatie ligt onze kracht.’

Deze publicatie is uitsluitend opgesteld ter informatie en is geen aanbod noch een uitnodiging om effecten of een ander beleggingsproduct te kopen of verkopen of om deel te nemen in een handelsstrategie noch het verlenen van een beleggingsdienst. Hoewel de inhoud van dit document met de meeste zorg is samengesteld en is gebaseerd op betrouwbare informatiebronnen, wordt er geen enkele uitdrukkelijke of impliciete garantie of verklaring gegeven omtrent de juistheid of volledigheid van de informatie. De informatie in deze publicatie kan zonder voorafgaande kennisgeving worden gewijzigd. NN Investment Partners B.V., NN Investment Partners Holdings N.V., noch enig andere vennootschap of onderdeel dat behoort tot de NN Group, noch een van haar bestuurders of werknemers aanvaarden enige aansprakelijkheid of verantwoordelijkheid met betrekking tot de hierin opgenomen informatie. Het gebruik van de informatie in deze publicatie is op eigen risico. Het is niet toegestaan dit document te vermenigvuldigen, reproduceren, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, zonder de voorafgaande uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van NN Investment Partners B.V. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Deze publicatie is niet bestemd voor US Persons als gedefinieerd in Rule 902 van Regulation S van de United States Securities Act of 1933, en mag niet gebruikt worden voor het werven van investeringen of inschrijven op effecten in landen waar dit niet is toegestaan door de lokale toezichthouder of wet- en regelgeving. Op deze disclaimer is Nederlands recht van toepassing.