Premium Lock In Oekraïne voltrekt zich hetzelfde scenario als een eeuw geleden

31 januari 2023Leestijd: 4 minuten
Oekraïense soldaat in de loopgraven bij Donetsk. Foto: Anatolii Stepanov/AFP

De oorlog in Oekraïne is bijna een jaar aan de gang, en het ziet er niet naar uit dat er snel een einde aan komt. Maar wie weet volgt ook hier het Eerste Wereldoorlog-scenario: in 1917 had de Russische bevolking genoeg van het militaire avontuur van de tsaar en volgde een revolutie, schrijft Robbert de Witt.

Zou het te danken zijn aan de oorlog in Oekraïne, al die Oscarnominaties voor een toch teleurstellende speelfilm? Im Westen nichts Neues van de Duitse regisseur Edward Berger is genomineerd voor liefst negen Academy Awards. Op 12 maart zal blijken of de anti-oorlogsfilm, gebaseerd op het boek van Erich Maria Remarque, daadwerkelijk met prijzen wordt overladen.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

De roman, die tien jaar na de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) uitkwam, was destijds een enorm succes. De miljoenen teruggekeerde soldaten en hun families herkenden zich in de zinloosheid van de oorlog, zoals beschreven door de ogen van de hoofdfiguren. Met voorop de zeventienjarige Paul Bäumer, een bedachtzame Duitse schooljongen die met zijn schoolkameraden door een nationalistische leraar wordt opgejut het leger in te gaan om te vechten voor het vaderland. De aanvankelijk enthousiaste scholieren verliezen gaandeweg elke illusie. Eén voor één komen ze om aan het troosteloze front.

In het Westen is de geschiedenis verder gegaan, maar in Rusland niet

Robbert de Witt is adjunct-hoofdredacteur bij EW. Hij schrijft wekelijks een column over mondiale ontwikkelingen en de gevolgen ervan voor Nederland en Europa

De recente verfilming biedt dankzij moderne technologie een ongekende ervaring van hoe het honderd jaar geleden aan het westelijke front moet zijn geweest. Helaas zijn de hoofdrolspelers van bordkarton. De jongens worden amper geïntroduceerd, laten niets van twijfel zien en gaan schijnbaar fluitend hun noodlot tegemoet. De acteerprestaties waren voor de Duitse regisseur blijkbaar minder belangrijk dan de overweldigende beelden.

Voor een realistischer beeld kun je beter nog eens de (Amerikaanse) verfilming uit 1930 bekijken – gewoon gratis, via YouTube. Of nog beter: lees het boek.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Desondanks is de nieuwe vertolking van Im Westen nichts Neues de moeite waard. De film geeft een idee van de verschrikkingen die Oekraïense en Russische soldaten momenteel ondergaan in het oosten van Oekraïne. De loopgravenoorlog van 1914-1918 gold lang als een barbaarse manier van wapengekletter, achterhaald door de komst van de tanks en vliegtuigen waarmee de Tweede Wereldoorlog werd uitgevochten.

Maar zoals inmiddels bekend, is de geschiedenis in het Westen wel verder gegaan, maar in Rusland niet. Voor Vladimir Poetin is de Koude Oorlog immers ook nog niet voorbij.

Ondanks duizenden doden, wordt er amper terreinwinst geboekt

Het front in Donetsk en Loehansk ziet eruit als het front in Noord-Frankrijk en België ruim honderd jaar geleden. Met modderige, half besneeuwde vlaktes vol kraters als gevolg van eindeloze artilleriebeschietingen. Dorpen en steden die aan puin zijn geschoten, bossen waarvan nog slechts een enkele kale boomstam tegen de grijze lucht afsteekt.

Premium Lock

Laden…

Premium Lock

Word abonnee en lees direct verder

Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.

  • Bent u al abonnee, maar heeft u nog niet een account? Maak die dan hier aan. Extra uitleg vindt u hier.
Premium Lock

Verder lezen?

U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.

Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?

Bekijk abonnementen

Premium Lock

Er ging iets fout

Premium Lock

Uw sessie is verlopen

Wilt u opnieuw