Dat Mark Rutte al zo lang minister-president is, heeft meer te maken met zijn succes als lijsttrekker van de VVD dan met zijn gave om coalities bijeen te houden, schrijft Arendo Joustra.
Op dinsdag 2 augustus passeert de VVD’er Mark Rutte de CDA’er Ruud Lubbers als langstzittende minister-president. Met deze kanttekening, dat Lubbers veel korter dan Rutte een demissionaire status had.
Lees deze week in EW ook het essay van Gerry van der List over Mark Rutte: een handige manager in plaats van een leider
Dat een premier lang in functie blijft, zegt meer iets over zijn partij dan over zijn persoon. Het is immers sinds begin jaren zeventig gebruikelijk dat de grootste partij de premier levert. En de VVD is nu eenmaal sinds 2010 de grootste.
Vier keer op rij maakte Rutte de VVD de grootste partij
Dat de VVD bij vier achtereenvolgende verkiezingen de grootste werd, is uiteraard mede te danken aan haar lijsttrekker, diezelfde Mark Rutte. In die zin heeft hij het premierschap vier keer op rij zelf verdiend. Op zich een knappe prestatie en niet eerder vertoond. Ook niet door Ruud Lubbers.
Kan dit eeuwig zo doorgaan? In zijn interview in het zomernummer van EW liet Rutte weten niet te vertrekken voor een baantje bij de NAVO of de Europese Unie. Of hij doorgaat als lijsttrekker beslist hij later pas. Verstandig, want een leider die zegt te vertrekken, houdt op leider te zijn.
De vraag is, wanneer gaan Nederland en Rutte elkaar vervelen?
Rutte gaat er trouwens niet alleen over. Ook zijn partij moet akkoord gaan en vervolgens beslist de kiezer. Bij de laatste zit het probleem. De houdbaarheid van een politicus is beperkt. Toen François Mitterrand een dozijn jaar president van Frankrijk was, verschenen er affiches met de tekst: ‘Frankrijk verveelt zich met Mitterrand’.
Lees ook de analyse van politiek verslaggever Eric Vrijsen: Mark Rutte in perfecte storm
Nederland lijkt ook verveeld met Rutte (en soms lijkt Rutte verveeld met Nederland). Wat niet helpt, is dat alles wat misgaat in het land – en dat is nogal wat – op Rutte wordt geprojecteerd. Alsof hij almachtig is – een nogal naïeve opvatting van het premierschap.
De taak van een premier is de coalitie bijeenhouden en dat is al moeilijk genoeg.