Een perfecte storm boven Schiphol

Een bedrijf als Schiphol barst van de deskundigen. Was het desondanks zo ingewikkeld om te bedenken dat na corona de reishonger moest worden gestild en dat er krapte op de arbeidsmarkt zou ontstaan? ‘Anticiperen’ heet zoiets, schrijft Philip van Tijn.

The Perfect Storm is een rampenfilm uit 2000 waarin een vissersboot ten onder gaat als gevolg van een bijna onwaarschijnlijke samenloop van vormen van natuurgeweld. Leuk detail: de hoofdrol van captain Billy Tyne wordt gespeeld door George Clooney, die in #MeToo-context ook bijna in een perfecte storm terecht is gekomen. Maar volgens de laatste stand van zaken hoef ik hem (nog) niet als G. Cl. te omschrijven, al weet je het bij #MeToo natuurlijk nooit.

The perfect storm is ook een modieuze uitdrukking geworden voor een situatie waarin alles wat tegen kan zitten ook werkelijk tegenzit en al die gebeurtenissen elkaar ook nog eens versterken. De ondergang van de bank Lehman Brothers in 2008, waardoor rommelhypotheken, de kredietstop en de recessie ineens in volle glorie manifest werden, is een heel gaaf voorbeeld. Daardoor ontstond niet zomaar een crisis, maar De Grootste Crisis Sinds De Jaren Dertig – en vervolgens het snelste herstel ooit.

De voedselcrisis die volgens menig deskundige momenteel aan het ontstaan is, is ook een gaaf – zij het onheilspellend – voorbeeld. Een oorlog uitgerekend in het land waarover we op school al leerden dat het ‘de graanschuur van de wereld’ is, maar ook een van de grootste producenten van kunstmest en andere primaire landbouwproducten. En dus kan er nu nauwelijks worden gezaaid en geoogst. En voor zover er nog voorraden zijn, kunnen deze niet worden geëxporteerd omdat de vijand de uitvoerhavens blokkeert. Onderdeel van die perfecte storm is ook dat de honger vooral landen zal treffen die zelf nauwelijks of niet voldoende voedsel produceren en dat komt weer door de klimaatcrisis – althans, volgens de vaste overtuiging van sommigen. Zo kan een perfecte storm nog perfecter worden.

Er zijn nóg ergere dingen!

Wij hebben in Nederland onze eigen perfecte storm – op bescheiden schaal, want we zijn een klein land dat zijn partijtje weliswaar meeblaast. Onze eigen perfecte storm kost geen mensenlevens, veroorzaakt geen honger en al helemaal geen werkloosheid. De oorzaak is niet een cycloon van ongekende heftigheid, het betreft ook geen artillerie-beschietingen die dag en nacht doorgaan en al evenmin een dictator voor wie een mensenleven niet meer is dan een stofje dat je van je mouw afslaat.