Topsport als poging vertrappen mensenrechten te compenseren

05 december 2021Leestijd: 4 minuten
Max Verstappen op het circuit van Jeddah. Foto: ANP

Landen die niet deugen, proberen met sporttoernooien goodwill te kweken en hun imago op te krikken, schrijft Philip van Tijn. De internationale tennisbond WTA laat zien hoe het moet en schrapt toernooien in China.

Vanavond zal Max Verstappen proberen wereldkampioen Formule 1 te worden en als dat niet lukt, volgende week zondag. De twee beslissende races worden gehouden in bloedhete en ook onfrisse landen. Vandaag in Jeddah, in Saudi-Arabië, dat in vrijwel geen enkel opzicht in onze ogen deugt (vrouwenongelijkheid, sluierdwang, mensenrechten  noch fatsoenlijke rechtsgang, anti-homowetten – ik doe een greep). Het land waar de kroonprins, liefderijk MBS geheten, opdracht geeft een journalist, Kashoggi, in mootjes te hakken.

Philip van Tijn is bestuurder, toezichthouder en adviseur. Hij schrijft wekelijks een blog over de actualiteit.

Drie dingen zijn in Saudi-Arabië in overvloed: zand, olie en geld. Die laatste twee staan met elkaar in verband: totdat olie werd gevonden, was het land straatarm en achterlijk in toen nog alle opzichten, sinds het land steenrijk is, wordt met dat overvloedige geld invloed in de wereld gekocht. Eerst werden wapens aangekocht, vervolgens werden bedrijven opgekocht en de laatste tijd topvoetbalclubs.

Ook wordt geprobeerd met al die oliedollars goodwill te kweken en imago op te krikken in de wereld. Zo heeft Saudi-Arabië een contract voor tien jaar gesloten met de Formule 1-organisatie, volgende week is dus de laatste race van het seizoen in Abu Dhabi en die van twee weken geleden was in Qatar (volgens minister Kaag Kátr en zij kan het weten). De recente finale van de Champions League ging, denken we, tussen een Franse en een Engelse club, namelijk Paris Saint Germain en Manchester City, maar in werkelijkheid tussen twee sjeiks die eigenaar zijn van deze iconen.

WK voetbal 2022 in massagraven bij 40º

Toen we even niet opletten, wisten een paar woestijnlanden, zonder enige traditie op sportgebied, zonder één eigen topsporter (topatleten worden voor enorme bedragen gelokt om staatsburger van zo’n onfris land te worden, maar dat kun je moeilijk eigen kweek noemen) een kunstmatig topsportland te worden. En dat, terwijl in vrijwel al die landen de helft van de mensen, vrouwen geheten, helemaal geen sport mogen beoefenen.

Het dieptepunt is natuurlijk Qatar (of Kátr), waar volgend jaar het WK voetbal plaatsvindt. In de ‘winter’ en ook nog in de avonduren, want alleen dan komt de temperatuur, als Allah het wil, nog wel eens beneden de 40º. In een land waar nog nooit een voetballer is gesignaleerd, waar nog geen stadion was, totdat tienduizenden dwangarbeiders deze in no time uit de grond stampten – waarbij betrouwbare schattingen spreken van 6.500 doden – wordt het meest prestigieuze toernooi dat we kennen gehouden.

Iedereen (uit het Westen) is welkom, heeft de voorzitter van het organisatiecomité, Nasser el Khater, verklaard. Maar vrouwen moeten wel een hoofddoek dragen (ook hier wist minister Kaag al vroeg hoe het hoort) en ook homo’s zijn welkom, mits ze niet openlijk tonen dat ze homo zijn, uit respect voor de plaatselijke cultuur. Die plaatselijke cultuur is ook dwangarbeid in ere houden, dictatuur, afwezigheid van mensenrechten, heersende theocratie, discriminatie op alle fronten, geen eerlijke rechtsgang – moet we voor al deze plaatselijke cultuur eerbied hebben?

De internationale tennisbond WTA laat zien hoe het moet

Interessant is wat zich in de internationale tenniswereld afspeelt, met name in de WTA, de Women’s Tennis Association. Die vecht een oorlog uit met het machtige China. Het draait om Peng Shuai, een Chinese toptennisster, die een Chinese tennisbobo publiekelijk had beschuldigd van ‘seksuele intimidatie’ (lees: verkrachting) en vervolgens van de aardbodem verdween. Die bobo, Zhang Gaoli, is een voormalige vicepremier, dus net als de verkrachting zelf voor Peng Shuai een ongelijke strijd.

Lees ook de blog van Robbert de Witt over Peng Shuai: Ook bekende Chinezen verdwijnen als ze hun mond opendoen

Het IOC, van oudsher de allerlafste internationale sportorganisatie, deed, dankzij zo op het oog een fatsoenlijke voorzitter, Thomas Bach, wel iets, maar hij liet zich toch te veel door de Chinezen inpakken. Maar de WTA met voorzitter Steve Simon, werd furieus; eerst wist Simon te bereiken dat Pen Shuai in levenden lijve op de video verscheen, maar omdat hij het zaakje niet vertrouwde, schrapte de WTA alle toekomstige toernooien in 2022, waarmee vele honderden miljoenen zijn gemoeid. Op zijn beurt is China nu furieus, maar in Peking moeten ze oppassen om de Olympische Winterspelen van begin volgend jaar niet in gevaar te brengen. Zelfs het opportunistische IOC kan het allemaal te veel worden.

Laat onze Max lekker wereldkampioen worden!

Maar eerst dus vandaag de Formule 1, op een plek waar zoiets niet thuishoort. Aan Max Verstappen is gevraagd om een gebaar te maken, een protest te laten horen. Maar in de eerste plaats hoort Lewis Hamilton dat te doen, want die is de regerend wereldkampioen en heeft bovendien protestervaring (aan het begin van elke rit gaat hij op de knieën, als hommage aan de Black Lives Matter-beweging!)

Maar ook Hamilton hoeft van mij niet: een sporter beoefent zijn sport, de sportbonden moeten zorgen voor een veilig, fatsoenlijke omgeving waarin dat plaatsvindt. Dat is in de afgelopen jaren maar weinig gebeurd: in bijna alle sporten werden de internationale kampioenschappen in dubieuze landen georganiseerd. De bezem door de internationale wereldvreemde sportbesturen is de enige remedie. En laat Max vanavond gewoon lekker racen en zorgeloos wereldkampioen worden!