Anti-Chinapact AUKUS: ook slapende reus India ruikt kansen

23 september 2021Leestijd: 3 minuten
Een Indiase onderzeeboot. Foto: ANP

Met AUKUS ziet grootmacht India een sterke coalitie ontstaan van landen die ook moeite hebben met de Chinese agressie, schrijft Robbert de Witt. Het wordt, zo klinkt het in India, wellicht tijd om ook te kiezen.

Robbert de Witt (1978) is Buitenlandredacteur bij EW. Hij blogt wekelijks op donderdag over mondiale ontwikkelingen en de gevolgen ervan voor Nederland en Europa.

In alle euforie na de vernietigende aanval op Pearl Harbour in 1941, zou de Japanse admiraal Isoroku Yamamoto hebben gewaarschuwd dat zijn land slechts een slapende reus heeft wakker gemaakt. Of hij dat echt zei, is niet duidelijk. Maar de beeldspraak klopte wel, Japan legde het uiteindelijk af tegen de Verenigde Staten. Rusland is weleens vergeleken met een slapende beer die vernietigend kan toeslaan als je hem te lang sart.

Nu is India zeker nog niet zover. Maar het binnenkort volkrijkste land op aarde wordt vaak een beetje over het hoofd gezien, wat betreft economische en militaire macht. Een slapende reus.

Lang positioneerde India zich als ‘niet-gebonden’. Het wilde tijdens de Koude Oorlog niet kiezen tussen het communistische en kapitalistische kamp. Maar voor India zijn de kaarten in een jaar tijd flink door elkaar geschud.

Soldaten gingen elkaar met stokken te lijf

Met buurland China heeft het een moeizame relatie, wat culmineerde in een gewelddadig grensconflict vorige zomer. Voor het eerst sinds 1975 raakten Indiase en Chinese militairen slaags langs de ruim 3.000 kilometer lange grens. ‘Slaags’, want er werd niet geschoten, wel gingen soldaten elkaar te lijf met stokken en stenen. Zeker twintig Indiërs kwamen om, China wilde niet zeggen hoeveel slachtoffers er waren.

In India is grote onvrede over de groeiende macht en agressie van China, en het grensconflict heeft dit verergerd. India investeert daarom flink in zijn strijdkrachten: ruim 70 miljard dollar in 2020, alleen de Verenigde Staten en China geven meer uit aan defensie.

En nu is daar plots ook nog het anti-Chinapact AUKUS van de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Australië. India ziet een sterke coalitie ontstaan van landen die ook moeite hebben met de Chinese agressie in Azië. Het wordt, zo klinkt het in India, wellicht tijd om ook te kiezen.

Een duidelijke waarschuwing voor Peking

Dat heeft het land al een beetje gedaan, het is immers een van de vier leden van de Quadrilateral Security Dialogue, kortweg de Quad. Met de Verenigde Staten, Australië en Japan is steeds intensiever contact en worden jaarlijks grootschalige marine-oefeningen gehouden. Een duidelijke waarschuwing voor Peking.

De Australische regering, die Frankrijk blijkbaar volledig verraste met de annulering van de onderzeeboot-deal, stelde India wél op de hoogte van de totstandkoming van AUKUS. In een eerste officiële reactie benadrukte buitenlandminister Harsh Shringla dat AUKUS de Quad ‘niet overbodig maakt’. Dat punt werd overigens ook benadrukt door de Japanse regering. Beide landen willen zo laten zien dat zij nog ‘meedoen’, en niet buitenspel staan zoals de Fransen. Diverse commentatoren in India roepen de regering in New Delhi op dat het tijd wordt om definitief te kiezen voor het anti-Chinese kamp.

Zoals Rajesh Rajagopalan van de Jawaharlal Nehru University in New Delhi, die in een Indiase krant schrijft: ‘Hoe meer landen helpen de Chinese pogingen om de baas te worden in Azië tegen te gaan, hoe beter het is voor alle landen in Azië.’

Nucleaire onderzeeboten zijn blijkbaar een goed wapen om China af te schrikken

Met elke provocatie van China, zal die roep in India alleen maar luider worden. Intussen bewapent India zich. Kort na de bekendmaking van AUKUS, belde de gekrenkte Franse president Emmanuel Macron met premier Narendra Modi om de banden warm te houden. Want het Franse bedrijf Naval bouwt zes onderzeeboten voor de Indiase marine. Maar met het wegvallen van de lucratieve onderzeeboot-deal met Australië, kan er wel weer wat bij in het Franse orderboekje.

India ziet dat China steeds vaker marine-oefeningen houdt met Pakistan en voelt zich erdoor bedreigd. De les van AUKUS voor India is dat nucleaire onderzeeboten blijkbaar een goed wapen zijn om China af te schrikken. En Frankrijk zal ze graag willen leveren. China zal deze reus liever niet zien ontwaken.