Rust er een vloek op PvdA-vrouwen?

De 75-jarige PvdA heeft zich altijd sterk gemaakt voor vrouwenemancipatie. Juist in de eigen partij leidde dat niet altijd tot mooie resultaten, schrijft Roelof Bouwman.

Het is deze maand 75 jaar geleden dat de Partij van de Arbeid werd opgericht. Logischerwijs is er geen groot feest. De coronamaatregelen staan dat in de weg, en ook de omstandigheid dat de PvdA – vier jaar na de catastrofale nederlaag bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2017 – nog altijd een aangeslagen indruk maakt.

Van de 29 zetels die de inmiddels teruggetreden partijleider Lodewijk Asscher toen verspeelde, worden er  op 17 maart hoogstens een stuk of vier teruggewonnen, voorspellen de peilingen.

PvdA is trots op vrouwenemancipatie die partij zou hebben vergroot

Toch is partijvoorzitter Nelleke Vedelaar niet in een sombere stemming. ‘Als je je realiseert wat we in die 75 jaar hebben bereikt, de opbouw van de verzorgingsstaat, de invoering van de AOW, vrouwenemancipatie, dan kunnen we daar trots op zijn,’ zei ze tegen de NOS.

Het is een intrigerende opsomming. Verzorgingsstaat en AOW: akkoord. Maar is ook vrouwenemancipatie een verdienste van vooral de PvdA?

PvdA liep niet voorop bij het laten debuteren van vrouwen

Zeker, op papier heeft de PvdA zich altijd sterk gemaakt voor de ‘gelijkberechtiging der vrouw’,  zoals dat vroeger heette. Maar bij het laten debuteren van vrouwen op hoge politieke posten liep de partij niet bepaald voorop. Een paar voorbeelden:

Niet de PvdA, maar de Katholieke Volkspartij (KVP) leverde Nederlands eerste vrouwelijke staatssecretaris – Anna de Waal, in 1953 – en daarna ook de eerste vrouwelijke minister: Marga Klompé, in 1956.

Niet de PvdA, maar de VVD tekende voor de eerste vrouwelijke partijvoorzitter: Haya van Someren, in 1969.

Niet de PvdA, maar de later in GroenLinks opgegane Politieke Partij Radikalen (PPR) kwam als eerste met een vrouwelijke lijsttrekker bij Tweede Kamerverkiezingen: Ria Beckers, in 1977.

Niet de PvdA, maar de VVD schoof als eerste een vrouwelijke vice-premier naar voren: Annemarie Jorritsma, in 1998.

Met PvdA-vrouwen die doorstootten, liep het vaak verkeerd af

Met PvdA-vrouwen die wél doorstootten tot de (sub)top, liep het bovendien opvallend vaak verkeerd af.