Ook zonder Trump gaat zijn Midden-Oosten-revolutie door

Voor de Palestijnen is het een race tegen de klok, schrijft Robbert de Witt. Weten ze Joe Biden voor zich te winnen en ontkomen ze zo aan de gevolgen van Trumps doorbraak in de relatie tussen Israël en de Arabieren?

In mei was het, zo leek het, definitief over en uit met de Palestijnse pogingen om goede relaties te onderhouden met Israël. De Palestijnse Autoriteit gaf als reden de Israëlische plannen om delen van de Westelijke Jordaanoever bij Israël te voegen. Met onmiddellijke ingang werd alle samenwerking met de staat Israël opgeschort.

Dat er überhaupt samenwerking is tussen wat hier wordt gezien als aartsvijanden, is in Europa niet heel erg bekend. De Israëli’s innen belasting en maken het geld over naar de Palestijnse Autoriteit, Israël op zijn beurt profiteert op veiligheidsgebied van de samenwerking. Dat hield allemaal op in het voorjaar.

Palestijnen kozen eieren voor hun geld

Maar de afgelopen maanden ontvouwde zich het grote plan van de regering-Trump: in ruil voor het opgeven van de annexatieplannen, reikten diverse landen in de regio Israël de hand. En dus kozen de Palestijnen vorige week eieren voor hun geld: alle samenwerking met Israël wordt hervat.

Wat meespeelt, is dat Joe Biden de nieuwe president van de Verenigde Staten wordt. Palestijnse diplomaten zoeken naarstig contact met Biden en diens adviseurs, in de hoop dat de Democraat afstand zal nemen van het Midden-Oostenbeleid van zijn voorganger Donald Trump. In Ramallah leeft de hoop dat Biden zich expliciet zal uitspreken tegen de Joodse nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever en dat hij zich sterk zal maken voor een onafhankelijke Palestijnse staat. Dan is het beter dat de Palestijnen zichzelf van hun beste kant laten zien door weer te gaan samenwerken.

Palestijnen staan buitenspel

Een naaste medewerker van de Palestijnse leider Mahmoud Abbas, Mahmoud Alalul, beweerde deze week op de Palestijnse radio dat er nauw contact is met het team van Biden – hoewel dat natuurlijk grootspraak kan zijn en onderdeel van het diplomatieke spel.

Alalul noemde Trump ‘een gewond dier’ en zei dat de Palestijnen geduldig moeten afwachten tot Biden echt in het Witte Huis zit. ‘We moeten wachten tot de Trump-epidemie in het Witte Huis voorbij is.’ Het is een race tegen de klok voor de Palestijnen, want door Trumps Abraham-akkoorden worden de Palestijnen steeds verder buitenspel gezet.

Historische ontmoeting

Deze zondag was er bijvoorbeeld, voor het eerst ooit, een ontmoeting tussen een Israëlische en Saudische regeringsvertegenwoordiger: Netanyahu sprak met kroonprins Mohammed bin Salman. De historische ontmoeting werd ontkend door de regering van Saudi-Arabië, maar bevestigd aan Israëlische zijde. Ook drie anonieme Saudische ambtenaren hebben de ontmoeting erkend.

Het illustreert hoe gevoelig de jongste ontwikkelingen in het Midden-Oosten liggen. Saudi-Arabië wachtte maanden voordat het in navolging van de Verenigde Arabische Emiraten, Bahrein en Sudan contacten met Israël accepteerde. En dan nog moet het de hoon van regionale rivalen als Iran en Turkije over zich heen laten komen.

Bovendien is er in het oerconservatieve islamitische Saudi-Arabië ook genoeg weerstand tegen betrekkingen met ‘de zionisten’. De Saudische machthebbers hebben decennia beweerd dat een normale verstandhouding met de Joodse staat pas mogelijk is als de Palestijnse kwestie is opgelost. Dat principe lijkt nu te worden losgelaten.

Palestijnen hebben weinig tijd meer

Hoge Amerikaanse functionarissen zeggen tegen The Wall Street Journal dat normalisering van de verhoudingen tussen Saudi-Arabië en Israël ‘de hoogste diplomatieke prijs’ is. Hoewel Netanyahu en Bin Salman volgens bronnen niet tot een overeenkomst zijn gekomen, zouden zij hebben gesproken over normalisering van de relaties en over Iran. Voor de goede verstaander: ze zouden dus niet de Palestijnse kwestie als belangrijkste gespreksonderwerp hebben gehad.

Het worden cruciale maanden voor de Palestijnen.