Twee jaar na hun geruchtmakende blokkadeactie op de A7 bij Joure is er eindelijk duidelijkheid voor de ‘blokkeerfriezen’. Het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden legde donderdag alle 15 verdachten in hoger beroep een taakstraf op van 90 uur. Dat is veel minder dan ze hadden gekregen van de rechtbank. Vanwaar eigenlijk die mildheid, vraagt Gertjan van Schoonhoven zich af.
Het Gerechtshof is er duidelijk over. Het vindt de door de rechtbank opgelegde en door het Openbaar Ministerie gevorderde taakstraffen ‘te fors’. Vooral Jenny Douwes mag niet mopperen. Hoewel zelf niet aanwezig, was zij aanstichtster en boegbeeld van de blokkade tegen de activisten van KickOutZwartePiet die op 18 november 2017 onderweg waren naar Dokkum om daar te demonstreren bij de landelijke intocht van Sinterklaas.
Lees ook het commentaar dat Gertjan van Schoonhoven schreef na de blokkade van de A7: Friezen, niks heroïsch aan ‘volksverzet’ bij intocht Sinterklaas
Tegen Douwes was 240 uur taakstraf én drie maanden voorwaardelijke gevangenisstraf geëist; de rechtbank veroordeelde haar een jaar geleden tot 240 uur taakstraf en één maand cel voorwaardelijk. Maar het Gerechtshof trok donderdag alle straffen gelijk en oordeelde veel milder dan Openbaar Ministerie en rechtbank.
‘Aannemelijk’ dat de blokkade ‘een incident’ was
Dit omdat er ‘geen ernstige ongevallen zijn gebeurd’ én omdat het volgens het hof ‘aannemelijk’ is dat de blokkade ‘een incident’ was. De kans dat de ‘blokkeerfriezen’ het nog een keer doen, acht het hof ‘niet groot’.
Dat is om meerdere redenen wel héél welwillend geredeneerd. Ten eerste: als het iemand de afgelopen twee jaar naar het hoofd is gestegen, is het wel mevrouw Douwes. Mede door kritiekloze verheerlijking door sommige media is zij uitgegroeid tot zelfverklaarde verzetsheld in een grotendeels zelfverzonnen ‘cultuuroorlog’. Beetje argeloos van de rechter om dan aan te nemen dat het wel bij één keer zal blijven.
Een staaltje eigenrichting pur sang
Ten tweede mag je bij zo’n redenering verwachten dat Douwes dan in elk geval iets van spijt, inkeer of ten minste inzicht heeft getoond. Openbaar Ministerie, rechtbank, Gerechtshof én iedereen die de democratische rechtsstaat lief is, is het erover eens dat de blokkade een staaltje eigenrichting pur sang was.
De demonstranten mochten van het bevoegd gezag bij de nationale intocht in Dokkum aanwezig zijn. Er was een plekje langs de route voor ze gereserveerd. Irritant misschien, maar wel zoals het hoort in een democratische rechtsstaat. En dus was dat eigenmachtige optreden van de ‘blokkeerfriezen’ domweg niet te tolereren.
Niet aan burgers om te bepalen
Wie wel en niet mogen demonstreren, en waar en wanneer dat mag, is niet aan burgers om te bepalen. Dat bepalen autoriteiten in een weging van de verschillende belangen. Iets beters dan deze omgangsregels van de democratische rechtsstaat hebben we niet – daarbuiten heersen willekeur en eigenrichting.
Zelfs ná het milde salomonsoordeel van het Gerechtshof gaf Douwes er nog steeds geen blijk van dat ze haar lesje had geleerd. Integendeel, ze hield nog steeds stug vol dat de burgemeester fout zat, en de blokkeerfriezen in principe goed zaten. ‘Het is maar goed dat het niet is doorgegaan zoals de bedoeling was,’ zei ze tegen de Leeuwarder Courant. Hardleers, heet dat.